Hoge Raad: geen vervolging na opleggen alcoholslot

Iemand die wegens rijden onder invloed verplicht moet deelnemen aan het alcoholslotprogramma, kan daarnaast niet ook nog strafrechtelijk worden vervolgd. Dat heeft de Hoge Raad vanmiddag geoordeeld.

Op grond van nieuwe wetgeving wordt sinds december 2011 bij rijden onder invloed – met een promillage van tussen 1,3 en 1,8 en meer dan 1 bij beginnende bestuurders – door de politie het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) verwittigd. Deze dienst kan automobilisten verplichten een alcoholslot in de auto te laten monteren: een startonderbreker met een blaaspijpje. De bestuurder moet voor vertrek en op willekeurige momenten tijdens een rit blazen. Het slot blijft minimaal twee jaar zitten.

Alcoholslot weegt even zwaar als strafrechtelijke vervolging

Het alcoholslotprogramma is een bestuurlijke maatregel die wordt opgelegd door het CBR. Een rechter komt hier niet aan te pas. Maar rijden onder invloed is ook strafbaar en daarom kunnen mensen die verplicht deelnemen aan het alcoholslotprogramma daarnaast ook strafrechtelijk worden vervolgd en gestraft. Daarbij kan ook de rijbevoegdheid worden beperkt.

De vraag in de zaak waarin de Hoge Raad vandaag heeft geoordeeld is of dat eigenlijk niet betekent dat deze mensen tweemaal worden gestraft voor hetzelfde feit. Wettelijk is bepaald dat dat niet mag. De Hoge Raad vindt dat de bestuurlijke maatregel van het alcoholslotprogramma erg lijkt op de situatie dat een rechter de betrokkene bestraft. Dat kan dus inderdaad worden gezien als een dubbele bestraffing. Tot dat oordeel was het hof in Den Haag in september vorig jaar ook gekomen.

Geen herziening voor mensen die dubbel zijn bestraft

De Hoge Raad wijst erop dat mensen die eerder zowel een alcoholslotprogramma kregen opgelegd als strafrechtelijk werden vervolgd wegens hetzelfde rijden onder invloed geen herziening van de veroordeling kunnen vragen.

Update 17.15: De Stichting CBR Claim gaat wel proberen de kosten voor het alcoholslot terug te krijgen, voor mensen die zo’n slot hebben moeten laten inbouwen én veroordeeld zijn door de strafrechter De stichting wil een massaclaim indienen bij het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR). Mensen die in het verleden dubbel bestraft zijn kunnen misschien geen herziening van hun veroordeling aanvragen, “maar die andere straf, namelijk het alcoholslot, moet wel herzien worden, en de kosten die daarvoor gemaakt zijn ook”, zegt Oscar van Oorschot van CBR Claim tegen persbureau ANP.

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State doet morgen ook uitspraak in een zaak over het alcoholslot. In die zaak gaat het over de vraag of het alcoholslotprogramma mocht worden opgelegd. Houdt die maatregel wel voldoende rekening met individuele omstandigheden?

Het Openbaar Ministerie zal pas morgen reageren op het oordeel van de hoogste rechter en de Raad van State. Een woordvoerster van het CBR laat ook weten morgen na de uitspraak te reageren.