Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Politie, recht en criminaliteit

Is Bill O’Reilly de volgende journalist die loog over zijn ‘oorlogsavontuur’?

Bill O’Reilly van Fox News stond de afgelopen weken vooraan bij het beschimpen van Brian Williams, de gevallen anchorman van NBC die had gelogen over een incident in Irak. Volgens de oerconservatieve tv-persoonlijkheid zouden de linkse media ‘een verknipt’ beeld van de werkelijkheid schetsen. Nu ligt hij zelf onder vuur wegens een ‘oorlogsavontuur’.

Still van YouTube

Bill O’Reilly van Fox News stond de afgelopen weken vooraan bij het beschimpen van Brian Williams, de gevallen anchorman van NBC die had gelogen over een incident in Irak. Volgens de oerconservatieve tv-persoonlijkheid zouden de linkse media ‘een verknipt’ beeld van de werkelijkheid schetsen. Nu ligt hij zelf onder vuur wegens een ‘oorlogsavontuur’.

Even naar het begin. De alom gerespecteerde anchorman Brian Williams van NBC kwam een paar weken geleden in opspraak over een incident in Irak, in 2003. De helikopter waar Williams in zat was volgens hem toen neergehaald met een raket. Hij kwam daar vaak op terug, totdat een aantal militairen kritiek gaf op het verhaal. Williams trok zijn anekdote in, en bood zijn excuus aan. Het verhaal was voor NBC aanleiding om Williams voor een half jaar op non-actief te zetten. De vraag is of hij nog terugkeert.

‘Amsterdam is een moreel rampgebied’

En dan is daar Bill O’Reilly. Als opiniemaker bij het conservatieve Fox News geldt hij als één van de belangrijkste voormannen van rechts Amerika. Zijn show wordt iedere keer weer bekeken door 3 tot 3,5 miljoen kijkers. Tijdens die uitzendingen is hij niet bang om keihard uit de hoek te komen. Hij moet niks hebben van ‘linkse media’ zoals de New York Times, en mag graag zijn ultraconservatieve denkbeelden uitdragen.

In Nederland werd hij berucht door een item over Amsterdam, dat in 2009 tot een moreel rampgebied werd bestempeld. Met al die prostitutie en drugs hadden criminelen de stad overgenomen. Na een scherpe repliek van Nederlandse zijde bleef O’Reilly toch bij zijn standpunt:

De afgang van Williams bij Fox’ concurrent NBC was een uitgelezen kans voor O’Reilly om zijn kijkers te waarschuwen voor de ‘vertekende realiteit’ die linkse media hun publiek opdringen. Ze moeten stoppen met de corruptie en niet langer hun eigen agenda doordrukken.

‘Combat situation overleefd’

Wat ze bij het blad Mother Jones (volgens O’Reilly far left) vervolgens dachten: had het gezicht van Fox ook niet zijn eigen oorlogsavontuur, tijdens de Falklandoorlog? O’Reilly was in 1982 in Argentinië om voor CBS verslag te doen van de strijd tussen Groot-Brittannië en Argentinië en heeft ook regelmatig aan die periode gerefereerd.

In zijn boek The No Spin Zone: Confrontations With the Powerful and Famous in America (2001) schreef O’Reilly dat hij in verscheidene conflicthaarden was geweest, ‘van El Salvador tot aan de Falklands’. In een column uit 2004 schrijft O’Reilly dat hij op de Falklands een combat situation heeft overleefd, iets waar hij tijdens een interview in 2013 dieper op ingaat:

“I was in a situation one time, in a war zone in Argentina, in the Falklands, where my photographer got run down and then hit his head and was bleeding from the ear on the concrete. And the army was chasing us. I had to make a decision. And I dragged him off, you know, but at the same time, I’m looking around and trying to do my job, but I figure I had to get this guy out of there because that was more important.”

Het was geen combat zone, maar Buenos Aires

Volgens Mother Jones was O’Reilly echter niet in een oorlogszone, tenzij hij Buenos Aires bedoelde. O’Reilly arriveerde in de Argentijnse hoofdstad korte tijd voor de junta zich overgaf.

De eigenlijke oorlog werd bijna tweeduizend kilometer verderop uitgevochten. Daar waren hooguit dertig journalisten actief en zij waren allemaal embedded bij de Britse strijdkrachten. Er zat geen enkele Amerikaan tussen, zo herinnert een correspondent van de BBC zich. Aan de kant van de Argentijnen werden geen journalisten toegelaten. O’Reilly is dan ook nooit op de Falklands geweest. Dat geeft O’Reilly ook toe: hij was dan wel niet op de Falklands, maar deed wel verslag over de Falklands:
https://www.youtube.com/watch?v=n8QNLnlz6e8

Dat was ook heftig

Niet dat het in Buenos Aires rustig was. De overgave van de junta viel niet goed bij de bevolking, waardoor er demonstraties uitbraken. O’Reilly schrijft in zijn boek uit 2001:

“Ik zat er middenin en stierf bijna aan een hartaanval toen een soldaat op nog geen drie meter afstand zijn machinegeweer op mijn hoofd richtte.” Een cameraman werd onder de voet gelopen, journalisten in elkaar geslagen en er werd traangas gebruikt. “Na een paar uur wist ik terug te keren naar het Sheraton met het beste beeldmateriaal dat ik ooit heb gezien. Dit was grootschalig geweld, en een belangrijk internationaal verhaal.”

Volgens O’Reilly schoten de autoriteiten bij die demonstratie op de betogers en vielen daar ook doden bij. Hij was dan wel niet in de combat zone op de Falklands, maar vlak Buenos Aires ook niet uit.

Volgens Mother Jones overdrijft O’Reilly. Bij die bewuste rellen vielen geen doden en dat meldden verscheidene andere media toen ook al. Dat O’Reilly bedreigd was, klopt daarnaast niet. Een oud-collega bij CBS, Eric Jon Engberg, sprak zich na de publicatie uit over dat incident. Engberg was toen ook in Argentinië en volgens hem was er hooguit sprake van een demonstratie die een beetje uit de hand liep, zo schrijft hij op Facebook. Niemand van CBS, dus ook niet een fotograaf, was gewond geraakt. En voor zover de politie vuurwapens inzette, werd er in ieder geval niet met scherp geschoten.

‘Bullshit’

De zaak rond O’Reilly wordt nu veel vergeleken met die van Brian Williams. De reactie kan echter niet meer verschillen. Bij Williams stelde NBC een intern onderzoek in en werd de anchorman op non-actief gesteld. Zo niet bij O’Reilly; hij ontkent de aantijgingen en is vol in de aanval gegaan. Zo kwam CBS-oud-collega Engberg volgens O’Reilly nooit zijn hotel uit, staat Mother Jones helemaal onder aan de journalistieke ladder en is het verhaal bullshit. En het blad heeft een kleine oplage. Dus.

Hij krijgt daarbij steun van Fox én van zijn oude chef bij NBC, die zegt dat de situatie tijdens de desbetreffende demonstratie “steeds gevaarlijker werd”. Die chef zat overigens in Miami, waar hij de reporters in Argentinië aanstuurde. Tijdens zijn programma gisteren kwam O’Reilly uitgebreid terug op de aantijgingen en liet hij de beelden zien van die betoging. Volgens O’Reilly was het wel degelijk menens:

Het beeldmateriaal laat echter op geen enkele manier zien dat er door de politie op betogers is geschoten, laat staan dat er ook maar één schot is gelost, waardoor O’Reilly’s claims op losse schroeven staan. Het verhaal over de fotograaf kan daarnaast niet bevestigd worden (al is het wachten totdat ook hij naar buiten treedt).

En dan is daar de meest recente escalatie: een journalist van The New York Times was bezig met een verhaal over het al dan niet opblazen van O’Reilly’s ervaringen en interviewde hem over de controverse. Belangrijke voorwaarde: als het verhaal over de Fox-host niet vooraf door O’Reilly wordt goedgekeurd, zal dat niet zonder gevolgen zijn:

Twitter avatar emilysteel Emily Steel “I am coming after you with everything I have,” Mr. O’Reilly told me. “You can take it as a threat.” http://t.co/gXsH3Zqaig

Het artikel is inmiddels gepubliceerd en ontkracht wederom de claims van O’Reilly.

En nu? Voor O’Reilly is het wel klaar zo, zo liet hij gisteravond weten:

“Ik wil dit nú stoppen. Ik wil het echt.”