Soevereine show voor eclectische lijstjesman

Als je de familie Roelvink en Yolanthe en al het andere gefladder van BN’ers een beetje weet te negeren, dan kun je toch een heel aardige en goed bekeken actuele talkshow maken, die hoge en lage cultuur best mag vermengen. Toevallig had zowel Jinek (KRO-NCRV, 523.000 kijkers) als De Wereld Draait Door (VARA, 1,6 miljoen) gisteren de beste aflevering van het seizoen, zonder enige zwakke plek.

In het geval van DWDD was de oorzaak van het succes misschien niet helemaal toevallig, omdat alle onderwerpen waren uitgekozen door gasthoofdredacteur Pieter Steinz, ter gelegenheid van het verschijnen van het boek Steinz: Gids voor de Wereldliteratuur, door co-auteur Jet Steinz nu al ‘de Dikke Steinz’ gedoopt.

Sinds bij haar vader de spierziekte ALS werd geconstateerd, moet hij het aanzienlijk kalmer aan doen en kijkt hij meer televisie dan vroeger, waaronder altijd DWDD. De affiniteit tussen de eclectische encyclopedist en de snelle grabbelton van Matthijs van Nieuwkerks passies was al eerder duidelijk. Vanaf 2008 kende DWDD enige tijd de rubriek De Stoel van Steinz, waarin wisselende experts een gebeurtenis uit de actualiteit koppelden aan een historische gebeurtenis of een boek dan wel kunstwerk uit het verleden.

Voor de speciale uitzending van gisteren selecteerde Steinz tafelheer Ronald Snijders, auteur van het boek De Alfabetweter, en liet zijn hoogleraar Klassieke Oudheid Fik Meijer een virtuele rondleiding verzorgen door de Romeinse stad Leptis Magna in het huidige Libië. Ook was er een speciaal door Arnoud Noordegraaf geschreven miniopera over Het Joodse Bruidje van Rembrandt en bevatte De TV Draait Door uitsluitend fragmenten uit Steinz’ guilty pleasures, te weten De Rijdende Rechter, Rail Away en Ik Vertrek.

Pièce de résistance was een uitvoering door favoriete muzikanten Henny Vrienten en Henk Hofstede van de Nederlandse vertaling door Bindervoet & Henkes van Paul McCartneys Things We Said Today. Op laatstgenoemde na waren allen aanwezig om Steinz in het zonnetje te zetten. En alles wat werd gezegd en uitgevoerd klopte en had kwaliteit.

Maar wat de uitzending vooral zo bijzonder maakte was de soevereine omgang met de feitelijke reden. Het feestvarken zelf kan niet meer goed praten en zat dus zwijgend te glunderen aan de zijkant, vooral genietend van de voortreffelijke wijze waarop zijn dochter de inhoudelijke honneurs waarnam.

Het komt tegenwoordig wel vaker voor dat televisie hommage brengt aan een op handen gedragen ongeneeslijk zieke, in zijn of haar aanwezigheid. Maar dan wordt er altijd uitgebreid stil gestaan bij de aard van de ziekte, aanverwante goede doelen en gevoelens over de dood. Pieter Steinz heeft daar genoeg over geschreven in zijn columns, ook al zo superieur onthecht van toon.

Net als in 2011 bij de speciale uitzending voor tv-legende Willem Duys werd de emotie door DWDD vorstelijk geschuwd. En dan krijg je televisie die over inhoud gaat, die stimuleert en prikkelt en verrast, in plaats van klef op de onderbuik te mikken. Het kan nog steeds.