Coca-Cola betaalt scholen 19.000 euro per jaar. Waar of niet?

@eguernina Coca-Cola betaalt 19.000 euro per jaar aan scholen v.het plaatsen van frisdrankautomaat. #Zoeteverleiders http://t.co/6EULRWLJ6u

— Doris Voss (@tijdvooreten) December 10, 2014

Deze tweet plaatste Doris Voss, oprichter van een stichting voor gezond eten op scholen, naar aanleiding van een aflevering van tv-programma De Monitor, over overgewicht bij kinderen.

Klopt dat, geeft het bedrijf één school echt 19.000 euro voor een frisdrankautomaat?

Waar komt het bedrag vandaan?

In de uitzending ‘Zoete Verleiders’ uit 2013 bezochten onderzoeksjournalisten van televisieprogramma Zembla het Etty Hillesum Lyceum in Deventer. De directeur van de school verklaart in de uitzending: “Zij [Coca-Cola] geven een bepaalde vergoeding aan de school voor het mogen plaatsen van die automaten.”

Hij zegt:

“Ja, ik heb het even nagevraagd. We hebben vorig jaar rond de achttien, negentienduizend euro gekregen voor het Etty Hillesum College als totaal. Per locatie tussen de 4,5 en de 5.000 euro.”

Zembla-programmamaker Marieke van Santen stuurt een kopie van het contract tussen de frisdrankfabrikant en de school. Daaruit blijkt dat ‘de klant’ (de school) is vrijgesteld van betaling van de huurprijzen voor koelers en automaten (400 euro per jaar):

Daarnaast krijgt de school een jaarlijkse ‘samenwerkingsbijdrage’ van 0,15 cent per leerling per type blikje: 1.Coca-Cola, 2.Coca-Cola Light of Zero, 3. Fanta Orange of 4. Andere dranken. In de school worden alle vier de typen aangeboden, wat neerkomt op een vergoeding van 0,60 cent per leerling.

Een woordvoerder van Coca-Cola bevestigt het totaalbedrag, maar benadrukt dat dit is opgebouwd uit de vergoeding per leerling, de waarde van de apparaten en de commissie die voor het plaatsen van de machines is betaald. De directeur van het lyceum bevestigt per e-mail wat hij in de uitzending heeft gezegd: dat er 19.000 euro is betaald.

De Coca-Cola-woordvoerder zegt dat het beleid inmiddels is gewijzigd. Bij nieuwe contracten betaalt Coca-Cola alleen nog ‘in natura’. Dat wil zeggen: in de vorm van apparatuur. Het bedrijf betaalt nog wel geld voor activiteiten die zijn gericht op bewegen of het milieu.

Bestaande vergoedingsafspraken, zoals die met het Etty Hillesum Lyceum, lopen nog wel door – in het geval van Etty Hillesum tot augustus 2016.

Krijgen meer scholen zo veel geld?

Het contract met het Etty Hillesum Lyceum ziet eruit als een standaardcontract. Er zit een appendix ‘Algemene Samenwerkingsvoorwaarden Middelbare Scholen’ bij. Daarin wordt gesproken over een standaardcontract, de Samenwerkingsovereenkomst Middelbare Scholen. Dat doet vermoeden dat Coca-Cola vaker volgens hetzelfde format zaken heeft gedaan.

De algemene voorwaarden zijn ook bij andere scholen gebruikt, bevestigt een woordvoerder, al zijn ze inmiddels gewijzigd. Bestaande afspraken lopen nog door tot het contract afloopt, bevestigt ze, maar over de waarde daarvan wil ze niets zeggen “uit respect voor de klanten”. Er zijn zo’n 645 middelbare scholen in Nederland. Als Coca-Cola met een flink aantal vergelijkbare afspraken heeft gemaakt, loopt dat nogal op.

Niet iedere school in Nederland heeft trouwens zelf contact met Coca-Cola, sommige werken met een cateraar die dat voor hen doet. Markies Catering bijvoorbeeld regelt de frisdrankautomaten voor zo’n tweehonderd scholen, en hanteert daarbij de regels van het handvest Gezonder Voedingsaanbod. Dat houdt in dat nog maar een kwart van de drankjes suikerrijk mogen zijn, zoals Coca-Cola. Minder suiker dus, maar ook minder geld voor de school.