Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Media

NBC-anchor Brian Williams en zijn ‘verzonnen’ verhaal: is sorry genoeg?

Brian Williams, beroemd NBC-anchor, de man met het misschien wel betrouwbaarste gezicht van de Amerikaanse televisie, verzon een verhaal. Hij pochte jaren met een heldhaftige Irak-anekdote die niet waar bleek. Hij bood deze week zijn excuses aan. Nu is de discussie op gang gekomen: wat nu?

NBC-anchor Brian Williams.
NBC-anchor Brian Williams. Foto AP/ Andrew Toth

Een goal die begon als simpel schuivertje en na twintig keer vertellen opeens een actie werd waar Lionel Messi voor had geklapt. Menselijk. Verhalen zijn soms minder mooi dan je ze vertelt. Maar dat merk je niet altijd, omdat je jezelf ervan overtuigd hebt dat het echt zo gebeurde. Brian Williams, beroemd NBC-anchor, de man met misschien wel het betrouwbaarste gezicht van de Amerikaanse televisie, is zo’n mens. Hij pochte jaren met een heldhaftig Irak-verhaal dat niet waar bleek. Hij bood deze week zijn excuses aan. Nu is de discussie op gang gekomen: maar wat nu?

Update 7 februari 23.00: NBC-anchor is even een paar dagen niet op de buis te zien. De anchor is zelf onderwerp geworden van het nieuws zegt hij in een verklaring, en dus last hij even een pauze in.

Meerdere keren de afgelopen jaren had Williams - soms met veel, soms met minder details - openlijk een anekdote verteld over iets wat hij in 2003 in Irak meemaakte. Hij zat, zo zei hij, in een helikopter die werd neergeschoten door een raket. In 2013 nog vertelde Williams erover in de talkshow van David Letterman.

http://youtu.be/xS3NAwZ4hGk

Vorige week deed Williams het tijdens zijn journaal op NBC weer. Tijdens een item over een legerofficier die hij bevriendde en die ten tijde van het voorval in 2003 zijn nieuwsploeg moest beveiligen, herhaalde hij het verhaal: “de helikopter waarin ik zat, werd neergehaald door een raket.”

Hoe het Irak-verhaal van Williams sinds 2003 veranderde.

Maar toen kwam er kritiek van enkele soldaten, die reageerden onder de bewuste video op de Facebook-pagina van NBC Nightly News, het programma dat Williams presenteert. Er zou niets van kloppen.

Ene Lance Reynolds schreef:

Sorry dude, I don’t remember you being on my aircraft. I do remember you walking up about an hour after we had landed to ask me what had happened. Then I remember you guys taking back off in a different flight of Chinooks from another unit and heading to Kuwait to report your “war story” to the Nightly News. The whole time we were still stuck in Iraq trying to repair the aircraft and pulling our own Security.

Een paar dagen later was Williams genoodzaakt in een interview met Stars and Stripes zijn anekdote terug te trekken en daarvoor zijn excuses aan te bieden. Hij zat niet in de helikopter die werd neergeschoten, maar in een helikopter die daarachter vloog.

“I don’t know what screwed up in my mind that caused me to conflate one aircraft with another. (…) No, we never came under direct enemy fire to the aircraft.”

Toen volgde ook een excuus van Williams onder de Facebook-post van Reynolds:

“You are absolutely right and I was wrong. In fact, I spent much of the weekend thinking I’d gone crazy. I feel terrible about making this mistake, especially since I found my OWN WRITING about the incident from back in ’08, and I was indeed on the Chinook behind the bird that took the RPG in the tail housing just above the ramp. Because I have no desire to fictionalize my experience (we all saw it happened the first time) and no need to dramatize events as they actually happened, I think the constant viewing of the video showing us inspecting the impact area -- and the fog of memory over 12 years -- made me conflate the two, and I apologize. (…) This was simply an attempt to thank Tim, our military and Veterans everywhere -- those who have served while I did not.”

En ook tijdens zijn uitzending ging Williams door het stof, voor de miljoenen mensen die naar het populaire journaal kijken:

#BrianWilliamsmisremembers

Nu ligt Williams al een paar dagen onder vuur. Twitter ging op de grappige toer met de hashtag #BrianWilliamsmisremembers (Brian Williams onthoudt iets verkeerd):

Twitter avatar DefendWallSt Here Be Dragons “I was there at the battle of Wolf 359. 50 of our best starships against one Borg cube” #BrianWilliamsMisremembers http://t.co/XWfKJsqCTh

Maar de kwestie is natuurlijk iets serieuzer. Een Amerikaanse journalist, een van de bekendste gezichten van het nieuws in de VS, ‘verzint’ al dan niet bewust een verhaal. Iemand die als heel betrouwbaar te boek staat - volgens een peiling uit 2013 vinden Amerikanen maar twee andere anchors betrouwbaarder - vertelt iets wat niet klopt.

Maar nu dan?

Dus is er discussie losgekomen: zijn Williams’ excuses genoeg? Is dit het einde van Williams bij NBC? Meerdere media in de VS laten zich erover uit. De New York Times heeft vooral kritiek op de manier waarop Williams zijn excuses aanbood. Die waren niet echt “bescheiden”:

“He made his fib sound like a one-time misguided effort to pay homage to veterans. This time Mr. Williams really is under fire: He must now endure days of media scrutiny, schadenfreude from his rivals and an overflow of social media scorn, snark and satire. He has been at the top of his field and the ratings for a decade, but time has shown that these kinds of disgraces linger, not so much forgotten as sometimes subsumed by the next celebrity misstep.”

Het vreemdst, schrijft de New York Times, is dat er geen sprake is van een journalístieke blunder, iets wat bijvoorbeeld in 2004 het einde betekende van voormalig wereldberoemd CBS-anchor Dan Rather:

“But these days, network newscasts are so personality-driven that the anchor’s personal life — and in Mr. Williams’ case, that includes his daughter’s acting career (Allison Williams speelt o.a. in de serie Girls, red.) — is flaunted on the air and treated like news. And by that equation, a personal failing looms almost as large as a professional one.”

Volgens Variety werkt Williams’ fout vooral de NBC-critici in de hand, van wie zusje MSNBC een geliefd doelwit van conservatieven is:

“There’s an old saying that just because you’re paranoid doesn’t mean that people aren’t out to get you. But in this case, the reverse also applies: Just because people are out to get you doesn’t mean that they’re automatically wrong. On that score, Williams’ Iraq war story is the epitome of an unforced error by providing his critics, even the unfair ones, legitimate ammunition.”

Bij NBC zijn ze volgens CNN-presentator Brian Stelter in ieder geval niet blij met Williams. Niet zozeer omdat ze vinden dat Williams een fout heeft gemaakt, als wel dat hij mensen heeft misleid. Ford Vox schrijft verder in een opiniestuk bij CNN ook dat Williams wel een beetje ontzien moet worden. Hij is ook maar een mens.

There’s no doubt Brian Williams has made a serious journalistic error for which he must atone. At the same time we should show him some sympathy for an embarrassing bug in the mental hardware all humans share.