Hoe VI langzaam wegdreef bij VI

Begin november vorig jaar, de redactie van Voetbal International in Gouda. Johan Derksen zit in de kleine blauwe stoel, Tom van Hulsen achter zijn bureau in de grote rode. Derksen: tot een jaar geleden hoofdredacteur, nu columnist in onmin. Van Hulsen: Derksens opvolger na zestien jaar als zijn rechterhand.

Dat ze tegenover elkaar zitten, is het resultaat van een ultieme lijmpoging van directeur Koen Clement. Derksen, die zo’n veertig jaar bij VI heeft gewerkt, heeft namelijk vlak daarvoor gezegd dat hij z’n naam uit het colofon wil. Zijn column ligt al tien weken stil en hij heeft besloten die niet meer te hervatten.

Een VI zonder Derksen, dat kan Clement zich slecht voorstellen. Hij mailt hem op woensdagavond 5 november (onderwerp: ‘vrij dringend’) een plan. Als Derksen columnist blijft, wordt hij interim-uitgever en mag hij „samen met de hoofdredactie de redactionele lijn uitzetten”. Derksen zegt toe, maar mailt terug dat hij dan wel „vetorecht” wil over de inhoud van het blad. „Ik heb geen zin in oeverloos geneuzel met mensen die van een journalistiek product de Donald Duck hebben gemaakt.”

Johan terug als columnist? Dat willen Van Hulsen en zijn mede-hoofdredacteur, Thijs van Veghel, ook graag. Maar niet in een rol die hem de facto weer hoofdredacteur maakt. Zodra Derksen dit hoort mailt hij de voltallige redactie dat hij na veertig jaar bij het blad opstapt: „Jullie zijn niet te benijden met zo’n leiding.”

Voetbal International had het lang goed voor elkaar, zo leek het. Een toonaangevend voetbalblad, een goed lopende uitgeverij en twee keer per week een podium op televisie. Maar achter de schermen rommelde het. De spil achter het conflict: oud-hoofdredacteur Johan Derksen, vaste tafelgast in het tv-programma. Na het stoppen van zijn column besloot VI vorige week ook de samenwerking met het tv-programma op te zeggen. Waar ging het mis?

Het ging steeds minder over voetbal

De eerste serieuze scheurtjes in die samenwerking verschijnen in de zomer, als RTL tijdens het WK VI Oranje uitzendt. Met de Gouden Televizier-Ring in 2011 is de tijdschriftredactie nog dolblij, maar daarna groeit de onvrede. „Het ging steeds minder over voetbal en steeds meer om die mannen aan tafel”, zegt Van Veghel. „We vroegen ons af: moeten we dit nog wel doen?”

Gedurende de zomerstop, in aanloop naar een nieuw seizoen Voetbal International, zijn er gesprekken tussen de twee partijen. RTL-zenderdirecteur Marco Louwerens komt langs om te benadrukken dat de redactionele inbreng van het blad erg gewaardeerd wordt, en ook Derksen zelf belooft beterschap. Van Veghel: „Hij zei tegenover de hele redactie: VI Oranje werd een lach-of-ik-schiet-show, het moet weer over voetbal gaan. Dat klonk ons als muziek in de oren.” En als het nieuwe seizoen op 11 augustus weer begint, gaat het ook daadwerkelijk beter. VI-journalisten als Thijs Slegers, Martijn Krabbendam en Simon Zwartkruis schuiven als vanouds aan om het laatste voetbalnieuws te bespreken.

Maar dan vertrekt Derksen bij het tijdschrift. Zijn werk als hoofdredacteur van de op zichzelf staande uitgeverij VI boeken, die bestsellers als Gijp (2012) en Kieft (2014) uitbracht, zet hij voort in het pand van De Bezige Bij in Amsterdam.

Van Hulsen en Van Veghel hebben dan al langer gemengde gevoelens bij de rol van Derksen op de redactie. „Ik denk oprecht dat hij heeft onderschat hoe hij om zou kunnen gaan met een rol op de achtergrond”, zegt Van Hulsen nu. Derksen ziet het anders: „Ik ben ontzettend teleurgesteld in die mensen. Een beetje klagen bij de directie dat ik een te zware persoonlijkheid was. Als hoofdredacteur was dat mijn kracht, nu werd het tegen me gebruikt.”

Kijkers van de talkshow weten dan nog van niks. Totdat presentator Wilfred Genee in de laatste uitzending voor de winterstop opmerkt dat hij Derksens column al een tijd niet is tegengekomen. Hoe zit dat? Derksen draait er niet omheen: hij is weg want zijn opvolgers „bakken er helemaal niets van”. „Ze hebben last van misplaatste arrogantie en hebben totaal geen visie. Het blad glijdt af.”

In Gouda is dat de druppel. De nieuwe hoofdredacteuren menen een „moedwillig opgezet spelletje” te hebben gezien tussen Genee en Derksen en merken dat redacteuren zich erover opwinden. Onder Derksen hoorden ze geen wanklank en nu ineens zouden ze broddelwerk verrichten? Van Veghel: „Dat zette kwaad bloed.” Ze weten het nu zeker: de redactionele samenwerking wordt stopgezet.

Derksen vindt dat een dom besluit. De talkshow maakte in zijn ogen jarenlang gratis reclame voor het blad; dat was zelfs de reden dat hij er ooit ging zitten. Onder zijn leiding nam het aantal abonnees weliswaar ook af, maar hij denkt dat de neergang werd geremd door de tv-optredens. „Je kunt het tienvoudige van je abonneebestand overhalen het blad te kopen. Televisie is een machtig medium. Ik heb me 25 jaar de pleuris geschreven en niemand was erin geïnteresseerd. Dan roep je wat platte onzin in een programma en je bent een tv-personality. Elk blad zou dolblij zijn met zo’n spin-off.”

Op 15 januari heeft Koen Clement een afspraak met de programmaleiding van RTL om het besluit van Van Hulsen en Van Veghel kenbaar te maken. Marco Louwerens van RTL reageert verbaasd: hij heeft naar eigen zeggen nooit doorgehad dat de redactie zich stoorde aan het programma. „Ik hoorde dat Johans uitspraken de druppel waren, maar heb nooit gemerkt dat de emmer was volgelopen.” Tijdens het gesprek zegt hij tegen Clement dat RTL nadenkt over een eigen voetbalplatform, zonder samenwerking met VI.

Vijf dagen later wordt de breuk wereldkundig. In het redactioneel commentaar van VI schrijft Van Hulsen dat het blad geen redactionele bijdragen meer levert aan de show, omdat hij steeds vaker de behoefte heeft zich „te distantiëren van uitlatingen die in het programma worden gedaan”.

Gevraagd naar zijn emoties na de verbroken relatie blijft Derksen stug: „Zo sentimenteel ben ik niet.” Het verschil is groot met Van Hulsen, die geen mogelijkheid onbenut laat om te zeggen dat hij niets tegen Johan persoonlijk heeft. „Ik vind het heel vervelend, als je zo lang met iemand hebt samengewerkt. Het was de bedoeling hem hier op een dag op onze schouders door de voordeur naar buiten te dragen. Dat zie ik nu niet meer gebeuren.”