Samenvatting: geen extra maatregelen naar aanleiding van Parijs
We gaan dit liveblog nu afsluiten. Er werd vanavond gedebatteerd over de gevolgen voor Nederland van de aanslagen in Parijs. De conclusie is dat er geen extra maatregelen genomen worden tegen jihadisten en dreigend terrorisme. Volgens het kabinet voldoet de aanpak die de regering nu voorstaat. De drie wetsvoorstellen die al in de maak zijn, zijn volgens Rutte genoeg om geradicaliseerde jihadi's op te sporen en in de gaten te houden. Wel krijgen joodse instellingen extra geld voor de beveiliging.
Rutte ontraadt alle moties
Rutte vraagt alleen de ChristenUnie en SGP om hun motie over overleg met de joodse gemeenschap aan te houden. Aanstaande dinsdag wordt over de moties gestemd. Het debat is afgelopen.
Opstelten versus Pechtold 2
VVD-fractieleider Zijlstra vraagt Opstelten nogmaals om opheldering over het standpunt van het kabinet of agenten automatische wapens krijgen. Pechtold en Buma bemoeien zich ermee. Opstelten probeert nogmaals te antwoorden en constateert en passant dat verschillende media naar aanleiding van het interview met hem ook verschillende conclusies trokken:
"We gaan in overleg met de politie, de bonden en de korpsleiding. Het kan dus tot iets leiden."
Pechtold vindt dit weer een vaag en onduidelijk antwoord:
"Is de inzet van dit kabinet om de gewone agent te bewapenen met automatische wapens?"
Opstelten:
"Maar dat is de verkeerde vraag. U stelt de vraag, maar u bent niet tevreden met het antwoord, stel dan een andere vraag."
Pechtold probeert het nog eens:
"Het kabinet heeft toch een beleidslijn? Wat is de inzet van dit kabinet: om de gewone agent te bewapenen met automatische wapens ja of nee? "
Opstelten:
"Als u dat zo vraagt, is het nee. Maar we gaan wel kijken of de bewapening op dit moment voldoet. Ik heb een standpunt gegeven, dat is mijn vertrekpunt. Maar we gaan kijken of er aanpassingen nodig zijn. Daarvoor ga ik in overleg en luister ik ook naar de bonden uiteraard. De politie krijgt de uitrusting die nodig is."
Motie Wilders: 'de-islamiseer' Nederland
Nu is het de beurt aan de fractievoorzitters om nog in antwoord op de minister nog kort wat te zeggen en moties in te dienen. Wilders dient drie moties in:
- De 'de-islamisering' van Nederland
- Denaturalisering van jihadgangers
- Inzet van marechaussee bij belangrijke plekken
Ook andere partijen dienen moties in:
- Het CDA dient een motie in voor een Europese database van reisgegevens, wat het makkelijker zou maken om potentiële jihadgangers op te sporen.
- De SGP wil dat extra geld dat beschikbaar is gesteld voor justitie om jihadisten op te sporen eerder vrijkomt.
- De ChristenUnie wil dat de joodse gemeenschap meer substantiële financiering krijgt en dat het kabinet daarover gaat overleggen.
- Pechtold dient een motie in samen met Slob en Van der Staaij om meer geld voor de AIVD vrij te maken.
Asscher niet wijzen naar de buurman
Minister van Sociale Zaken Asscher wijst erop dat veel moslims afstand hebben genomen van de aanslagen en vindt dan ook dat onze woede zich niet moet richten op de buurman, de kapper of de kassajuffrouw bij de supermarkt. Hij zegt toe dat hij moslimhaat beter in de gaten wil houden. Het CDA zou moslimhaat overigens strafbaar willen stellen.
Opstelten af, Asscher op
Opstelten is klaar met de beantwoording van zijn vragen:
Volgentomjanmeeus Tom-Jan Meeus Opstelten stelt in het bankje tevreden vast dat hij alle vragen weer voortreffelijk heeft afgeweerd #parijsdebat
Het is Pechtold niet gelukt om de minister ergens op te kunnen vastpinnen:
Volgen
Opstelten versus Pechtold
Een beetje semantische discussie nu tussen Pechtold die Opstelten probeert te vangen op woorden. Pechtold wil weten of de minister politieagenten gaat bewapenen met mitrailleurs zoals Zijlstra wil. Opstelten antwoordt dat hij 'de zorgen van de politie serieus zal nemen' en 'dit zal bekijken'.
Pechtold concludeert dat dit dus 'ja' betekent. 'Nee' zegt Opstelten weer, "dat zeg ik niet". Pechtold is nu geïrriteerd:
"Ik stel toch een heldere vraag, ik wil heldere antwoorden."
Opstelten repliceert rustig:
"Dat is het probleem met de heer Pechtold; de heer Pechtold heeft een stukje papier met een vraag. Maar hij moet misschien eens luisteren naar mijn antwoord."
Pechtold herformuleert zijn vraag:
"Gaat u deze week agenten andere wapens geven ja of nee?"
Opstelten:
"Nee, we gaan bekijken wat nodig is."
1,5 miljoen euro voor joodse instellingen
Opstelten vertelt dat hij in overleg met joodse instanties heeft afgesproken dat er 1,5 miljoen euro beschikbaar wordt gesteld voor extra beveiliging. Ook is er overleg met de joodse gemeenschap in Amsterdam en de moslimgemeenschap om islamitische gebedshuizen te monitoren. De minister zegt ook toe op aandringen van Slob om dit heel goed in de gaten te houden 'want dit gaat ons aan het hart'.
50 paspoorten jihadgangers ingetrokken
Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie begint op zijn beurt de vragen van onder andere D66-fractievoorzitter Pechtold in sneltreinvaart te beantwoorden. Volgens de minister zijn er vijftig paspoorten tot nu toe ingetrokken van jihadgangers. Ook de beoogde wetsvoorstellen om jihadgangers in opleiding aan te pakken komen eraan:
Volgen
Volgen
Pechtold haalt Europol aan die eerder de Nederlandse aanpak als 'onvoldoende' zou hebben gekwalificeerd. Pechtold en Buma beginnen Opstelten te fileren over wat 'het tandje erbij' betekent, iets dat de minister eerder in Nieuwsuur zei over de aanpak van jihadisme. De oppositie vraagt zich af of dit betekent dat Nederland dan hiervoor minder deed, wat Nederland dan 'meer' nu doet of betekent het dat er 'niets veranderd is?'
Volgens Opstelten moet dit tandje erbij worden gezien als een 'ambitie van het kabinet'.
Rutte daagt Wilders uit; die verroert zich niet
Wilders is na zijn felle bijdrage de rest van het debat al de grote afwezige. Rutte probeert hem uit de tent te lokken en reageert op de beschuldiging van Wilders dat het kabinet bloed aan de handen heeft, mocht er een aanslag in Nederland plaatsvinden.
"Dat zijn zeer grote woorden. Dit draagt niets bij aan een oplossing. Dit kabinet doet er alles aan om dit land veilig te maken en is tot op het bot gemotiveerd is om daarvoor te zorgen. Dat is ons werk."
Volgen
Tevergeefs. Wilders verroert geen vin. Dat valt meer mensen op:
Volgen
PVV-leider Geert Wilders was na zijn openingssalvo verder stil tijdens het debat in de Tweede Kamer over de terroristische aanslagen in Parijs. Foto ANP / Martijn Beekman
Ondertussen: schietpartij in Geuzenveld
Opmerkelijk genoeg heeft er tijdens het debat dat gaat over veiligheid, in Geuzenveld een schietpartij plaatsgevonden, meldt de politie van Amsterdam.
Volgen
Volgen
'Extra geld voor AIVD niet nodig'
De meeste partijen vroegen in de eerste termijn om meer geld voor de AIVD. Ook omdat de AIVD eerder heeft aangegeven overrompeld te zijn geweest door de hoeveel (teruggekeerde) jihadgangers, brengt Arie Slob nog even in herinnering:
Volgen
Volgens Rutte is geld 'het probleem niet', maar ziet het kabinet geen aanleiding op dit moment om het budget te verhogen.
Volgen
Rutte antwoordt voor Plasterk
Rutte trapt de tweede termijn af van het debat. Foto ANP / Martijn Beekman
Rutte begint een aantal vragen te beantwoorden. Sinds 2010 is het al mogelijk om de nationaliteit af te pakken van mensen die lid zijn van een terroristische organisatie, brengt Rutte even in herinnering. Verder komen er nog wetsvoorstellen aan om de mogelijkheden hiervan te verruimen. Bijvoorbeeld ook als ze naar een trainingskamp gaan, dus als ze 'in opleiding' zijn.
Volgen
Volgen
Rutte neemt overigens ook de beantwoording van vragen voor zijn rekening die gericht zijn aan minister van Binnenlandse Zaken Plasterk:
Volgen
Tweede termijn - 'Oppositie zal zich richten op Opstelten'
Het debat is hervat. In de tweede termijn van het debat gaat nu eerst Rutte zich verantwoorden, maar die valt volgens Kas weinig te verwijten. De oppositie zal zich richten op Opstelten.
"Pechtold zei al duidelijke antwoorden te willen van Opstelten, maar het zou me verbazen als hij die krijgt. In een vorig debat lukte dat ook niet. Ze gaan proberen om hem ergens op vast te pinnen, bijvoorbeeld waarom het zo lang duurt voor de wetsvoorstellen er zijn om jihadi's aan te pakken, maar dat gaat niet lukken. Wetsvoorstellen laten nu eenmaal lang op zich laten wachten, dat is eerder regel dan uitzondering. Maar de oppositie zal toch proberen dit momentum aan te grijpen om hier een punt van te maken."
Schorsing van het debat - 'pijnlijke fout Samsom'
De eerste termijn is voorbij, het debat wordt nu voor een half uur geschorst.
(VLNR) Minister Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Ronald Plasterk, minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Lodewijk Asscher en premier Mark Rutte tijdens de schorsing. Foto ANP / Martijn Beekman
Politiek redacteuren Annemarie Kas en Tom-Jan Meeus maken de balans op van dit eerste gedeelte. Volgens Meeus was de opmerking van Samsom en de vergelijking die hij trok tussen Wilders en terroristen een 'pijnlijke fout':
"Hij heeft natuurlijk niet zo heel veel momenten meer om zichzelf en de PvdA er bovenop te helpen, maar dit moment heeft niet geholpen."
Volgens Meeus is het debat het laatste uur eigenlijk alleen nog maar over binnenlandse politiek gegaan:
"Vanaf het moment dat Pechtold de aanval op Zijlstra opende is de discussie van Parijs naar Den Haag gegaan."
VVD wil jihadi's berechten volgens het oorlogsrecht
De VVD wil ook jihadi's gaan berechten volgens het oorlogsrecht. Het gevolg zou zijn dat als iemand zich bij een terroristische organisatie zou aansluiten de Nederlandse nationaliteit zou verliezen. Verschillende partijen vallen Zijlstra hierop aan. Zijlstra's uitleg maakt het er niet helderder op.
Interruptie van SP-leider Roemer: volgens hem spreekt de VVD vooral 'spierballentaal' en kan Zijlstra oorlogsrecht helemaal niet toepassen omdat dit de rechtsstaat aantast.
"Bovendien moet je dan in oorlog zijn."
CDA-leider Buma interrumpeert en wijst Zijlstra erop dat hij zich moet aansluiten bij Pechtold en hemzelf; eerder op de avond wezen beiden er op dat er allang een voorstel bij Opstelten op het bureau ligt om jihadisten sneller hun nationaliteit af te nemen.
Pechtold tegen Zijlstra: u bedrijft getuigenispolitiek
VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra wordt vrij snel geïnterrumpeerd door Pechtold. De VVD zegt vandaag in NRC Handelsblad onder andere dat hij agenten met mitrailleurs wil bewapenen (€). Pechtold ruikt zijn kans en zegt dat de VVD geen recht van spreken heeft:
"Het was de VVD die de AIVD met een derde wilde terugbrengen, het was de VVD die op Defensie wilde bezuinigen. En nu wil meneer Zijlstra ze met een machinegeweer bewapenen?"
Politiek redacteur Tom-Jan Meeus:
Volgen
Zijlstra verwijst in zijn repliek naar het filmpje van de agent in Parijs die doodgeschoten werd door de twee broers. "Dat kunnen we niet af met pistolen". Maar Pechtold vindt dat Zijlstra 'getuigenispolitiek' bedrijft:
"Dit kunt u helemaal niet waarmaken. U bent bovendien geen wapenexpert, we gaan toch niet ook zeggen welke wapens we meegeven aan onze militairen in Mali?
Onsamenhangend pleidooi van 50Plus
Een weinig heldere bijdrage van Henk Krol aan het debat, concludeert politiek redacteur Tom-Jan Meeus:
Volgen
D66: spervuur aan vragen voor Opstelten
De talloze vragen van D66-leider Alexander Pechtold beloven een lange spreektijd straks van minister Opstelten van Justitie en Veiligheid straks. Pechtold roept eerst op tot kalmte na de aanslagen:
"We moeten opstaan tegen hen die angst misbruiken om mensen tegen elkaar op te zetten, de polarisatie aanjagen."
Vervolgens noemt hij het jihadplan van Opstelten een 'lege huls'.
"In plaats van een tandje erbij, staat Opstelten met mond vol tanden."
Pechtold wil een heleboel weten van Opstelten:
"Is bekend hoeveel paspoorten er ongeldig zijn verklaard, wat heeft Opstelten beloofd in Parijs qua samenwerking, hoeveel geld heeft de AIVD nodig om de gaten in de veiligheid te dichten?"
En, waarschuwt Pechtold vast: hij wil 'heldere antwoorden' van Opstelten, zo besluit hij zijn opsomming.
Wilders interrumpeert niemand, Kuzu daarentegen wel
Wat ook opvalt vanavond:
Volgen
Dat kan niet gezegd worden van het voormalig PvdA-Kamerlid Tunahan Kuzu. Voor hem en Selcuk Öztürk is het vanavond het eerste grote debat nadat ze afgelopen november uit de fractie gezet werden. Kuzu is vanavond al zeker vier keer na de interruptiemicrofoon gelopen.
Volgen
Tegenover Wilders zwaaide hij met een foto van de Zweedse terrorist Anders Breivik, Slob vraagt hij of er ook extra beveiliging komt bij moskeeën. Op zijn beurt vraagt hij zich af wat het kabinet heeft gedaan om de voedingsbodem van extremisme te bestrijden.
Kamerlid Kuzu staat met het manifest van de Noorse massamoordenaar Anders Breivik bij de interruptiemicrofoon tijdens het debat. Foto ANP / Martijn Beekman
SGP en ChristenUnie: wat gaat het kabinet doen om burgers te beschermen?
De SGP en ChristenUnie vragen het kabinet wat ze gaat doen om burgers te beschermen en hoe ze dat gaat doen. De partijen lijken eensgezind in hun zorg over de veiligheid van de joodse gemeenschap. ChristenUnie-fractievoorzitter Arie Slob:
"Vrijheden zijn er om beschermd te worden. Ik hoor dat mensen met kogelvrije vesten naar sjabbat gaan."
Ook Slob vraagt het kabinet om meer ruimte voor de veiligheidsdiensten en meer beveiliging voor synagogen, evenals Van der Staaij. Ook hij vraagt of de joodse gemeenschap structureel financieel krijgt.
RTL-verslaggever Fons Lambie:
Volgen
Roemer: waarom radicaliseren deze jongeren?
SP-leider Roemer slaat op zijn beurt een meer filosoferende toon aan. Roemer vraagt zich af hoe deze extremistische jongeren tot hun daden komen. Volgens de partij moeten religieuze instellingen, scholen en moskeeën beter samenwerken om radicalisering te voorkomen. Ook hij stipt de bezuinigingen op de AIVD nog even aan.
Opvallend: hij wordt niet geïnterrumpeerd, constateert NRC-redacteur Annemarie Kas:
Volgen
De verwachting is dat de SP kritische vragen kon verwachten. De partij stemde immers tegen de bombardementen van de internationale coalitie op IS.
Buma: vraagt kabinet om uitbreiding AIVD
CDA-fractievoorzitter Buma noemt de bezuinigingen op de AIVD een 'misser van formaat' en vraagt zich af of het kabinet nu bereid zou zijn om de dienst opnieuw op te tuigen:
"Nu nog moet de politie de AIVD ondersteunen. Alsof de politie niet genoeg te doen heeft."
Bram van Ojik vraagt Wilders: reflecteert u wel eens?
Alle pijlen zijn nu op Wilders gericht. CDA-Leider Buma zegt dat Wilders 'al tien jaar hetzelfde roept met nul resultaat'. VVD-leider Zijlstra verwijt hem 'onze vrijheden weg te gooien'. SP-leider Emile Roemer noemt het 'levensgevaarlijk' dat Wilders iedereen (lees moslims) in dezelfde hoek stopt in Nederland, iets wat Wilders meteen bestrijdt.
GroenLinks-leider Bram van Ojik vraagt Wilders of hij wel eens reflecteert om alle spanningen die hij teweegbrengt in Nederland. Daarop reageert Wilders geïrriteerd:
"Wat denkt u nou. Natuurlijk denk ik daarover na. Ik word al tien jaar bewaakt en kan niet vrij rondlopen. Wie denkt u wel dat u bent om mij te vragen of ik daarover wel eens nadenk."
NRC-politiek redacteur Annemarie Kas, die ook bij het debat vanavond is, merkt op:
Volgen
Samsom versus Wilders
Na de inleiding van Wilders loopt Samsom naar de interruptiemicrofoon, hij vraagt zich af of wat Wilders heeft gezegd niet hetzelfde is als wat terroristen doen.
"U zaait ook haat, angst en verdeeldheid."
Verongelijkte geluiden vanaf de bankjes van de PVV: 'schande!' Wilders repliceert dat zo'n opmerking niet anders dan van Samsom kan komen.
"Zo'n opmerking kan niet anders dan van een zieke geest komen. Dat is ziek en abject."
Wilders: er bestaat geen vreedzame islam
PVV-leider Geert Wilders is aan de beurt en zegt in zijn bijdrage dat hij boos is. Wilders herhaalt zijn woorden, die hij eerder deze week uitte, dat als er een aanslag in Nederland plaatsvindt het kabinet 'bloed aan de handen heeft'. Het kabinet kan dan niet zeggen 'wir haben es nicht gewusst'.
PVV-leider Geert Wilders aan het woord tijdens het debat in de Tweede Kamer vanavond. Foto ANP / Martijn Beekman
De anti-terreurmaatregelen zijn niet toereikend. Hij vindt dat jihadgangers hun paspoort moet worden afgepakt en dat het Schengenverdrag moet worden opgezegd. En dat Nederland de grenzen sluit voor mensen uit islamitische landen.
"Ik snap er niets van dat deze mensen kunnen terugkeren. Ze lopen hier op straat rond. Duizenden terroristen kunnen gewoon naar Nederland komen, volgens Interpol vijfduizend. Het is om gek van te worden.
Het verband tussen terrorisme en de islam kunnen we niet meer ontkennen volgens Wilders.
"Niet alle moslims zijn terroristen nee, maar wel alle terroristen zijn onderhand moslim. De islam is haat en geweld.
Samsom:
SGP-voorzitter Kees van der Staaij twitterde net voor het begin van het debat vast even deze opmerking:
Volgen
De fractievoorzitters van de diverse partijen zijn nu na elkaar aan de beurt. PvdA-fractievoorzitter Samsom vraagt het kabinet vast om het gesprek maatschappijbreed aan te gaan over kernwaarden van de Nederlandse samenleving. Hij wil geen "politieke wapenwedloop van flinke voorstellen" in de huidige strijd tegen jihadisme en radicalisering.
Samsom neemt daarmee een beetje afstand van de VVD, die onder andere vandaag in NRC Handelsblad bij monde van fractievoorzitter Halbe Zijlstra pleit voor zwaardere bewapening voor agenten die objecten als synagoges beveiligen. Pechtold interrumpeert hem niettemin en bekritiseert de PvdA voor het steunen van het kabinetsplan om paspoorten af te pakken van jihadgangers zonder tussenkomst van de rechter.
Reisregister of niet
Een van de onderwerpen van het debat dat is aangevraagd door Joram van Klaveren van de Groep Bontes/Van Klaveren zal zijn of er een reisregister komt of niet. Internationaal klinkt de roep om een dergelijk register waarin reisgegevens van passagiers verzameld zijn. Dat maakt het makkelijker om potentiële jihadgangers op te sporen. Maar de meeste partijen willen dit waarschijnlijk niet. Lees hier meer over wat de verschillende partijen willen aan maatregelen.
De Tweede Kamer debatteert vanavond over de gevolgen van de aanslagen in Parijs vorige week voor Nederland. Welke maatregelen treft het kabinet? Daarover gaat het vanavond in het debat met onder meer premier Rutte, minister Opstelten (Veiligheid en Justitie), minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) en minister Asscher (Sociale Zaken). Volg het debat in dit liveblog.