Den Haag wist van de gevaren in Oekraïens luchtruim

Een Nederlandse diplomaat van de ambassade in Kiev is drie dagen voor de ramp met vlucht MH17 gewezen op de gevaarlijke situatie in het luchtruim boven Oost-Oekraïne. De luchtvaartmaatschappijen zijn daarop niet gewaarschuwd.

Met deze antwoorden van het kabinet op herhaalde vragen van de oppositie lijkt de nasleep van het neerstorten van de MH17 een grotere binnenlandse politieke dimensie te krijgen.

Bij de ramp met het in Amsterdam opgestegen toestel van Malaysia Airlines kwamen alle 298 inzittenden om het leven. Onder hen waren 196 Nederlanders. De fracties van CDA en D66 zijn nog altijd niet tevreden over de antwoorden van het kabinet en gaan dan ook nieuwe vragen stellen.

Zij willen vooral weten waarom de luchtvaartmaatschappijen niet op de hoogte zijn gesteld. Over deze vraag is inmiddels ook de Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CITVD) een onderzoek begonnen, zo werd eerder deze week bekend. Deze commissie doet dit op verzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid die de toedracht van de crash onderzoekt. Algemeen wordt aangenomen dat het toestel door een raket is neergehaald, maar het definitieve bewijs hiervoor is nog niet geleverd.

Antwoord kwam gisteravond laat

Gisteravond laat antwoordden de drie meest betrokken ministers op schriftelijke vragen dat drie dagen voor de ramp op 17 juli westerse diplomaten, waaronder ook een Nederlandse, door de Oekraïense autoriteiten zijn gewaarschuwd voor de gevaarlijke situatie in het luchtruim boven Oost-Oekraïne. Dat was op 14 juli nadat eerder die dag separatisten een Oekraïens vrachtvliegtuig hadden neergehaald. Volgens de ministers is tijdens een briefing voor “een breed gezelschap van diplomaten uit bevriende landen” op die dag “het algemene veiligheidsbeeld” in Oost-Oekraïne besproken. Het neerhalen van het militaire vrachtvliegtuig op 6,5 kilometer hoogte werd in die bijeenkomst genoemd als voorbeeld van de toenemende escalatie van het conflict en de rol die Rusland hierin speelde.

Over de informatie is, zo schrijven de ministers, “via de gebruikelijke interdepartementale kanalen” gerapporteerd. Maar tevens zeggen zij dat geen waarschuwingssignaal naar de luchtvaartmaatschappijen gegaan. Dat er militaire vliegtuigen werden neergeschoten was volgens de ministers “algemeen bekend”. Daarbij was de informatie over aantallen en vlieghoogtes “soms tegenstrijdig”.

Mh17 vloog 300 meter boven gesloten luchtruim

Het luchtruim boven Oekraïne was gesloten tot een hoogte tot 32.000 voet. Daarboven was het passagiersvliegtuigen volgens de Oekraïense autoriteiten toegestaan om te vliegen. De MH17 vloog 300 meter hoger. Enkele vliegtuigmaatschappijen hadden eerder besloten niet over Oost-Oekraïne te vliegen. De ministers schrijven dat hiertoe enkele maanden eerder was besloten en dat dit te maken had met de onduidelijke situatie in de Krim.