‘Martelrapport’ CIA verwacht, met daarin ‘expliciete details’

De Verenigde Staten zetten zich schrap voor het geruchtmakende rapport over de verhoortactieken van de CIA die zijn gebruikt in de strijd tegen terrorisme na de aanslagen van 11 september, dat naar verwachting vandaag openbaar wordt. Volgens bronnen van persbureau Reuters worden daarin details over marteling beschreven.

Zo zou een hooggeplaatst persoon binnen Al-Qaeda, Abdel Rahman al-Nashri, bedreigd zijn met een draaiende boormachine. Deze Abdel Rahman al-Nashri zou het brein achter de aanslag in 2000 op het Amerikaanse marineschip de USS Cole zijn geweest, waarbij zeventien Amerikanen omkwamen. De boor werd vervolgens niet daadwerkelijk gebruikt. Ten minste één andere terreurverdachte zou seksueel bedreigd zijn met een bezemsteel.

In deze gevallen bleef het bij dreigen, maar dat er gevangenen gemarteld werden, is zeker. Zoals Obama in augustus zo opmerkelijk zei: we tortured some folks. Zo belette de CIA gevangenen te slapen en werden ze onderworpen aan waterboarding, waarbij gevangenen de indruk krijgen dat ze verdrinken.

Het Witte Huis, de CIA en het ministerie van Justitie in de VS stemden destijds in met harde ondervragingsmethoden, maar sommige van de tactieken die volgens Reuters in het rapport beschreven worden, gaan verder dan toegestaan was.

Conclusie omstreden

De 480 pagina’s tellende samenvatting van het meer dan zesduizend pagina’s tellende rapport van een senaatscommissie is jaren in de maak geweest. Het beschrijft de geschiedenis van het ‘Rendition, Detention and Interrogation’-programma van de CIA, gestart door toenmalig president George W. Bush na de terreuraanslagen op het World Trade Center en het Pentagon in 2001. Bush beëindigde veel onderdelen van het programma voordat hij vertrok als president. Zijn opvolger Obama verbood de zogenoemde “versterkte ondervragingstechnieken” (enhanced interrogation) toen hij het presidentschap overnam.

De verwachte conclusie van de commissie is al omstreden. Zij zal aandragen dat de harde technieken niet tot informatie hebben geleid die niet verkregen had kunnen worden met traditionele ondervragingsmethoden. Daar zijn veel inlichtingen- en anti-terreurfunctionarissen het niet mee eens; zij vinden buiten kijf staan dat de technieken hebben geleid tot belangrijke informatie.

President Obama heeft gezegd dat het belangrijk is dat het rapport naar buiten komt, “zodat we het Amerikaanse publiek en mensen over de hele wereld duidelijk kunnen maken dat dit niet meer mag gebeuren”, aldus zijn woordvoerder. Wat de ondervragingen met deze methoden ook opleverden, Obama is er volgens hem van overtuigd dat het gebruik ongerechtvaardigd is.

Ambassades op scherp

De Verenigde Staten hebben alvast voorbereidingen getroffen, want ze vermoeden dat de details en conclusies in het rapport internationaal voor onrust kunnen zorgen. Zo zijn er extra veiligheidsmaatregelen getroffen bij ambassades in het buitenland en bij militairen die in het buitenland gestationeerd zijn, schrijft persbureau AP.