Uurtje factuurtje voor advocaten raakt uit de mode

Heel soms doet het uurtarief van een advocaat er niet toe. Als een bedrijf écht in moeilijkheden zit, zoals bijvoorbeeld een plotseling fraudegeval of een dreigende vijandige overname. Bet-the-company noemen advocaten zulke zaken, waarin het voortbestaan op het spel staat. Een bedrijf heeft dan wel andere prioriteiten dan advocatenkosten.

Voor minder levensbedreigende klussen vinden bedrijven de prijs wel belangrijk. Steeds vaker willen ze zelfs niet meer per uur betalen, maar van tevoren een vast bedrag afspreken, een fixed fee.

Dat blijkt uit een rondgang langs de bestuurders van de zes grootste advocatenkantoren op de Zuidas, het financiële hart in Amsterdam. Kwantificeren vinden ze moeilijk. “Maar we zien het meer en meer”, zegt Erik Geerling van NautaDutilh.

De Brauw Blackstone Westbroek heeft de meeste advocaten in dienst

De vaste prijsafspraken waaieren bovendien uit naar alle typen opdrachten. Ook naar rechtszaken. Willem Jarigsma van Loyens & Loeff:

“Procesrechtspecialisten zeiden altijd: van ons werk is van tevoren geen inschatting te maken. Dat blijkt nu toch vaak wel te kunnen.”

Met name grote beursgenoteerde bedrijven en banken eisen vooraf zekerheid over de rekening, zegt Walter van Overbeek van Houthoff Buruma. Weinig grote bedrijven praten over hoe ze hun advocaten betalen. Heineken wel. “Fixed fees houden de advocatuur scherp”, zegt hoofd juridische zaken Steven van Maasakker. Het traditionele urenmodel vindt hij “achterhaald”.

Zelf niet inleveren

De kunst is voordelig te zijn, zonder zelf in te leveren. De advocaten perken het risico in door ‘aannames’ af te spreken over de hoeveelheid werk. “Stel: bij een overname is er ineens een onvoorzien probleem met de kartelautoriteiten”, zegt Arnold Croiset van Uchelen van Allen & Overy. “Als dat veel tijd kost en niet in de aannames zat, wordt de afspraak over de prijs tussentijds gewijzigd.”

Soms zijn de advocaten sneller klaar dan ze hadden ingeschat. Maar die cijfers houden ze geheim – net als hun uurtarieven, waarvan wel bekend is dat die in de honderden euro’s lopen.

Loyens&Loeff heeft de hoogste omzet

“Iedereen zal het ontkennen, maar je wordt er uiteindelijk efficiënter van”, zegt Willem Jarigsma. Vaste prijsafspraken leiden wel tot een andere aanpak, zegt Walter van Overbeek van Houthoff Buruma, die groot voorstander is van fixed fees. Niet elke cliënt, zegt hij, “wil altijd in een Rolls-Royce rijden”. Dat betekent: zijn advocaat hoeft niet álles tot op de bodem uit te zoeken.

Welke betalingsmogelijkheden, naast het klassieke uurtarief, bieden advocaten aan?

Fixed fee: een vast bedrag voor een opdracht. Als het aantal uren erg uitloopt door onvoorziene omstandigheden, wordt het bedrag aangepast.

Cap: een maximum totaalbedrag, ook als de advocaat meer uren werkt dan voorzien. Maar als hij minder uren werkt, betaalt de cliënt alleen de gemaakte uren.

Success fee: een extra percentage bovenop de rekening bij succes. In geval van mislukken, gaat dat percentage er juist vanaf.

Blended rate: een vast uurtarief, ongeacht de gemaakte uren.

Kwantumkorting: een vast kortingspercentage tot wel tientallen procenten op het uurtarief als een cliënt veel werk oplevert.