Liever geen Porsche

Porsche of Ferrari, dat vond hij overdreven. Dus rijdt consultant Martin Huisman (41) en voorzitter van Vereniging Auto van de Zaak nu in een BMW 3 Serie. Luxe, comfortabel, lekkere stoelen voor zijn rug. „Ik bel vaak in de auto, dan is het belangrijk dat de auto stil is en ik geen verkeersgeluiden hoor.” En, oké, het is gewoon een mooie bak: „Het is toch leuk als je die voor de deur hebt staan.”

Het is eerlijk dat hij het toegeeft. Want meestal als gevraagd wordt waarom mensen de auto in plaats van de fiets of het openbaar vervoer nemen, hoor je andere argumenten, zegt Linda Steg van Rijksuniversiteit Groningen, die veel onderzoek heeft gedaan naar mobiliteit. „Dan noemen ze de auto sneller dan de trein, betrouwbaarder, of dat ze zo lekker beschut zijn tegen regen.” Maar bij doorvragen komt alsnog de voornaamste reden naar boven: een auto bezitten is leuk. Het is een statussymbool, laat zien wie je bent. „Daar hebben ze zelfs ongemakken als files of parkeerproblemen voor over.”

En toch kiest de doorsnee Nederlander als lease-auto een zuinig, bescheiden model. Dat blijkt uit cijfers van VNA, de branchevereniging van leasemaatschappijen. Een Renault Mégane of Ford Focus. De gemiddelde catalogusprijs van een nieuwe lease-auto ligt rond de 22.500 euro, exclusief btw en aanschafbelasting.

Ook zijn we door de jaren heen steeds CO2-schoner gaan rijden. Van de nieuwe lease-auto’s die in 2013 zijn gaan rijden, viel 45 procent in de 14 procent-bijtellingscategorie. In 2011 was dat nog maar 25 procent. „Nederlanders zijn gevoelig voor fiscale voordelen”, volgens hoogleraar Bert van Wee, hoogleraar Transportbeleid van universiteit Delft.

Maar juist deze fiscale voordelen voor zuinige auto’s worden afgebouwd. De Tweede Kamer stemde vorige week in met de plannen van staatssecretaris Wiebes (Financiën, VVD) om de fiscale bijtelling voor leaseauto’s te verhogen. Kort samengevat ga je als rijder van een lease-auto dus meer betalen, wat je waarschijnlijk rond de 50 tot 150 euro per maand extra kost. De maatregel is alleen voor 2016 – voor de jaren erna komt een nieuw plan. En zij geldt alleen voor mensen die een nieuw contract afsluiten.

Goedkoper dan kopen

Jammer voor de bezitter van de lease-auto, maar leasen blijft aantrekkelijk. Hoogleraar Van Wee verwacht geen daling in het aantal lease-auto’s: „Leasen is goedkoper dan zelf een vergelijkbare auto kopen.” Daarom kun je met een leasecontract een duurdere auto rijden dan je vaak zelf kunt betalen, en mag je meestal na een jaar of vier een nieuwe uitzoeken.

Er rijden in Nederland 7,9 miljoen personenauto’s, volgens het CBS. De schatting is dat 11,5 procent daarvan een ‘auto van de zaak is’, een lease-auto via een leasemaatschappij of een auto op naam van een bedrijf. Van Wee: „Lease-auto’s worden vooral gegeven in het bedrijfsleven. Universiteiten en overheden hebben nauwelijks nog contracten waar een lease-auto bij zit.” Hoe die verdeling precies is, of welke bedrijven en functies wel of geen lease-auto hebben is niet bekend. „Dat wordt per individu bepaald.”

Ook is er geen onderzoek naar gedaan welk effect een bepaald type auto op je carrière heeft. Van Wee: „Toch zal het onbewust meespelen. Als je aannemer in een oude Fiat Panda komt aanrijden, denk je toch: het zal geen goede aannemer zijn.” En andersom ook: denk aan de rel rond de Maserati van Hubert Möllenkamp, oud-directeur Rochdale. „Er zijn bepaalde sectoren, zoals de publieke sector, waar de auto van de directeur niet te duur mag zijn. Terwijl de directeur van een bedrijf als Shell dat zelf maar weten.”

De markt voor lease-auto’s is – ondanks de crisis – behoorlijk stabiel. Elk jaar komen ongeveer 150.000 tot 200.000 nieuwe leaseauto’s op de weg. Vaak wordt ook gedacht dat de nieuwe generatie – de starters op de arbeidsmarkt – niet meer om een auto geven. Maar dat is onzin, blijkt uit zowel onderzoeken van Deloitte als de overheid. Jongeren willen net zo goed een auto van de zaak. Ze studeren langer dan eerdere generaties, maar eenmaal aan de baan is die auto wel belangrijk.

28.000 lease-hybrides

Dat bleek ook uit een poll, afgelopen maand van Vereniging Auto van de Zaak onder haar leden. De vereniging vroeg waarom ze een leaseauto reden. 60 procent ontleende status aan de auto, en 90 procent vond een representatieve auto belangrijk. Voorzitter Martin Huisman: „Mensen geven het niet zo graag toe, maar natuurlijk vind je het gewoon mooi om in een goeie auto te rijden. Als je iedereen een zak geld geeft om een duurder model uit te kiezen, zal niemand weigeren.”

Wat wél al een tijdje een trend is, is de voorliefde voor elektrische en hybride auto’s. Vanwege fiscale voordelen (nu nog 0 procent bijtelling) en ook omdat het goed staat. Van alle lease-auto’s is inmiddels 5,4 procent (28.000 auto’s) een hybride. En er rijden ruim duizend volledig elektrische lease-auto’s.

Frank Buschman, bijvoorbeeld, rijdt een Renault Zoe. Deze auto is 100 procent elektrisch en heeft ook geen back-up motor. „Je ziet dit type auto nog steeds erg weinig rijden en je valt daardoor erg op. Ik merk vaak dat mensen even omkijken als ik voorbij kom.”

Je kunt er ongeveer 165 kilometer mee rijden als de accu is opgeladen. Buschman woont in Den Helder. Soms moet hij naar Amsterdam, waar opladen een probleem is, doordat oplaadpalen steeds vaker bezet zijn. Hij zegt nooit met een jaloerse blik naar een dure auto te kijken. „Als ik mensen daarin zie rijden heb ik gelijk het gevoel dat ik teveel zou betalen.”

Het enige wat Buschman wel wil, is een Tesla – ook elektrisch maar dan net wat sexyer. „Die is wel heel gaaf. Maar met een prijs vanaf 70.000 euro zit die ruim boven mijn budget.”