‘1 procent van de kinderen eet voldoende groente’

De aanleiding

Dagelijks twee ons groente, red jij het? Grote kans van niet, maar het is nog veel dramatischer gesteld met de hoeveelheid groente die kinderen binnenkrijgen. Dat werd althans pas nog beweerd door Jaap Seidell en Jutka Halberstadt, voedings-experts aan de Vrije Universiteit.

„Eén procent van de kinderen eet per dag voldoende groente”, zei Halberstadt zaterdag, tijdens de Nacht van NRC in Rotterdam. Onlangs noemde Jaap Seidell – die samen met Halberstadt auteur is van het boek Het voedsellabyrint – dit percentage ook, in het radioprogramma Dit is de Dag. Zo’n alarmerend getal schreeuwt erom gecheckt te worden.

Waar is het op gebaseerd?

Het onderzoek waaruit Seidell en Halberstadt de 1 procent halen, werd uitgevoerd door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Een groep RIVM-onderzoekers maakt regelmatig ‘Voedselconsumptiepeilingen’. In 2011 werd de grootste recente peiling gepubliceerd: de onderzoekers brachten daar het eetgedrag en de eetgewoonten in kaart in de periode 2007-2010, gemeten bij mensen met leeftijden tussen de 7 en 69 jaar. Van recentere jaren zijn geen resultaten bekend; dat onderzoek is in de maak.

En, klopt het?

Het RIVM-onderzoek klinkt betrouwbaar, maar hoe zit het precies? Ten eerste: hoeveel groente verstaan we onder ‘voldoende groente’? Daar kun je over twisten, maar er zijn wereldwijde richtlijnen voor, ooit bepaald op een congres van de Wereldgezondheidsorganisatie. Die moeten bekend klinken: per dag 400 gram groente en fruit. Ons eigen Voedingscentrum baseerde daarop de aanbeveling van 200 gram groente en 2 stuks fruit.

We houden dat hier als ‘voldoende’ aan – al zijn er ook wetenschappers die vinden dat je veel méér groente zou moeten eten. En ja: van minder groente ga je niet meteen dood en krijg je niet meteen scheurbuik, maar gezond is anders.

Voor kinderen zijn die hoeveelheden overigens nog iets kleiner: een 7-jarige heeft aan 100 tot 150 gram groente per dag genoeg.

Maar halen ze dat? Hoeveel groente eten die kinderen? De voedselconsumptiepeilers deden een representatieve steekproef onder zo’n 300 kinderen van 7 of 8, zo’n 700 kinderen van 9 tot 13 en ongeveer 700 van 14 tot 18. De grootste groep onder die gepeilde kinderen eet normaal gesproken zo’n 60 tot 92 gram groente. Veel minder dus dan de aanbevolen 150 gram. Want dat is de richtlijn die de voedselconsumptiepeilers voor álle kinderen onder de 14 aanhouden – ietwat aan de hoge kant dus.

Het percentage kinderen dat dagelijks minder groente binnenkrijgt dan aanbevolen, is bij 7- tot 18-jarigen in bijna alle gevallen 99 procent. Daaruit volgt inderdaad dat 1 procent van die kinderen wél genoeg groente eten. Alleen de jongens tussen de 9 en 18 scoren iets minder dramatisch: van hen eet 98 procent niet genoeg groente. Slechts 2 procent wél.

Dan blijft nog de vraag: hoe zit het met kinderen onder de 7 jaar? Die worden in deze peiling niet meegeteld – dus we slaan daar de RIVM-peiling onder jonge kinderen op na, voor het laatst uitgevoerd in de jaren 2005-2006. Daaruit komt grotendeels hetzelfde beeld naar voren. De meeste kinderen uit die leeftijdsgroep eten per dag zo’n 36 tot 44 gram groente, waar 50 tot 150 gram wordt aanbevolen. En ook hier geldt dat slechts 1 procent van de 4- tot 6-jarigen structureel voldoende groente eet.

Maar de 2- en 3-jarigen wijken wél lichtelijk af: van hen krijgt 79 procent dagelijks onvoldoende groente binnen, dus een iets grotere groep eet wél genoeg.

Conclusie

In grote lijnen klopt het, met een paar kleine kanttekeningen. Van de kinderen tussen de 4 en 18 jaar krijgt 1 à 2 procent de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid groente binnen, blijkt uit een representatieve peiling van het RIVM, al is die wel iets aan de strenge kant. Van de kinderen van 2 en 3 jaar krijg een iets grotere groep genoeg groente binnen. We beoordelen de stelling daarom als grotendeels waar.

Ook een bewering zien langs komen die je gecheckt wilt zien? Mail nextcheckt@nrc.nl of tip via Twitter met de hashtag #nextcheckt