Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Geopolitiek

BelastingontduikingDat ‘legaal’ is maar…

Belastingontduiking

Dat ‘legaal’ is maar de vraag

NRC Handelsblad meldde op 6 november dat multinationals , gesteund door accountbureau PwC, geheime afspraken met de Luxemburgse belastingdienst maakte. Zo ontliepen zij miljarden aan belastingen. In de diverse media die hierover berichten wordt gemeld dat het hier „legale activiteiten” betreft. De vraag is gewettigd of dit wel het geval is. De ingewikkelde constructies worden als legaal beschouwd omdat ze door de belastingdienst van de betrokken landen worden goedgekeurd. Een belastingdienst is echter geen rechterlijke instantie, ze kan dus niet haar eigen jurisprudentie scheppen. Het is niet uitgesloten dat de manier waarop belastingfunctionarissen in dit soort gevallen opereren, ingaat tegen de geest, of en in sommige gevallen zelfs tegen de letter, van wet- en regelgeving. Neem als voorbeeld ons eigen land. Het is ondenkbaar dat het Nederlandse parlement belastingwetgeving heeft behandeld en vastgesteld met als expliciete of impliciete bedoeling om het ‘ontwijken’ van belasting mogelijk te maken. Het zou geen kwaad kunnen als de rechter zich eens over een concreet geval zou buigen.

, Amsterdam

Palliatieve sedatie

Geen euthanasie-light

Een benauwde patiënt met nog maar kort te leven. Hij zegt me dat hij erg bang is om te stikken. Ik neem deze angst weg door uit te leggen dat ik hem in slaap kan brengen als het sterven gepaard gaat met onbehandelbare doodstrijd. Dat stelt hem gerust. De klachten nemen in de loop van een aantal weken toe, zuurstof helpt niet meer, ik verhoog ter bestrijding van kortademigheid zijn dosis morfine maar dit maakt hem verward en angstig. Hij eet en drinkt nauwelijks meer en neemt afscheid van zijn naasten. Palliatieve sedatie wordt gestart. Hij overlijdt in alle rust een dag later. Overigens sterft de patiënt niet aan palliatieve sedatie maar aan zijn ziekte. Als longarts behandel ik vaak patiënten zoals hij.

Bert Ummelen betoogt dat palliatieve sedatie de nieuwe euthanasie is (NRC, 8 nov.). Maar de enige overeenkomst is de uitkomst. Palliatieve sedatie mag volgens de richtlijnen pas worden toegepast als het overlijden binnen twee weken word verwacht, euthanasie is pas toegestaan wanneer er sprake is van ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Het steekt mij dat gesuggereerd wordt dat het stijgend aantal patiënten die onder deze omstandigheden overlijden erop duidt dat artsen lichtvaardig over deze behandeling denken. Doe palliatieve sedatie niet af als ‘euthanasie-light’ maar respecteer de wens van terminale, onbehandelbaar lijdende patiënten het sterven niet bewust mee te maken.

Bas van der Maat

Buitenlandse politiek

Geopolitiek is geen verraad

Paul Scheffer gaat ervan uit dat 25 jaar geleden, op 9 november 1989, niet alleen de Berlijnse Muur gevallen is maar ook de geopolitiek van het toneel is verdwenen (NRC, 8 november). De term ‘geopolitiek’ betekent niet anders dan de leer van de invloed van de aardrijkskundige gesteldheid op staatkundige vraagstukken. Professor Scheffer heeft een eigen definitie van ‘het geopolitieke denken’ waarvan wij in Europa een kwart eeuw geleden afscheid hebben genomen, namelijk ‘het idee dat macht altijd zwaarder weegt dan moraal’.

Maar betekent het feit dat wij afscheid hebben genomen van het geopolitieke denken dat wij nooit meer met de legitieme veiligheidsbelangen van een potentiële tegenstander rekening mogen houden? In het stuk van Scheffer was sprake van ‘de erkenning van de legitieme veiligheidsbelangen van de Sovjet-Unie’ (zo heette dat in het jargon van die jaren, schrijft hij) en het is duidelijk dat volgens hem een dergelijke consideratie na de val van de Muur niet meer hoort voor te komen. Maar als wij nu in de afweging van de veelheid van buitenlandspolitieke overwegingen tot de conclusie komen dat de erkenning van Rusland’s (om maar een land te noemen) legitieme veligheidsbelangen, in een kritieke situatie deëscalatie binnen ons bereik kan brengen, plegen wij dan verraad door van die mogelijkheid gebruik te maken? Of moeten wij vertrouwen op de nog steeds ongeëvenaarde normatieve kracht van de liberale democratie?

Peter van Walsum

Familie Poot

Meld de bron

Naar aanleiding van het artikel van Tom Kreling en Jan Meeus over Chipshol en de familie Poot (NRC, 8 november) zou het NRC Handelsblad sieren als er voortaan in de berichtgeving over de ‘zaak Demmink’ vermeld wordt dat Stichting De Roestige Spijker, die vaak word aangedragen als bron, gefinancierd werd door de familie Poot. Niet vanwege de (vermeende) pedoseksualiteit van Demmink, zoals Poot sr. zelf heeft bevestigd, maar uitsluitend om Justitie dwars te zitten. Ironisch genoeg werd samenzweerdersadept Micha Kat, kwelgeest van NRC Handelsblad, ook jarenlang door Poot gefinancierd.

Roel Janssen

Correcties en aanvullingen

Terugkeer asielzoekers

In Een bankstel mag hier niet – dat is te comfortabel (5 nov., p. 8-9) zegt een asielzoeker uit Angola dat zij van de Dienst Terugkeer en Vertrek het aanbod heeft gekregen naar andere landen dan Angola te vertrekken. Het ministerie van Veiligheid en Justitie laat weten dat terugkeer plaatsvindt naar het land van herkomst, dan wel een ander land waar de toegang is gewaarborgd. Dat zijn landen waar de vreemdeling eerder heeft verbleven of banden mee heeft.

Istanbul

In Hoe de nieuwe vijand Koerden verbroedert (25 okt., p. 18) wordt Istanbul foutief de hoofdstad van Turkije genoemd. Dit is Ankara.

Scheffer

In Terugkeer naar realisme en macht is verraad van Paul Scheffer (NRC,O&D, 8 nov., p. 4-5) is een deel van de slotzin van de voorlaatste alinea weggevallen. De zin luidt: „Het was als na een verbouwing: waar eens een muur stond gaapt nu een gat en ongelovig zoekt de herinnering naar houvast.”

Flavourites Live

De beurs met creatieve webshops Flavourites Live in de Kromhouthal in Amsterdam-Noord is van 21 t/m 23 november, en dus niet 24 november, zoals stond vermeld in de Lux Cadeaubijlage (8 nov., p. 23).

Marinus en Giscours

Marinus en Giscours zijn geen wijnhuizen, maar wijnen van respectievelijk Bernardus Winery en Château Giscours. De Marinus van Bernardus is niet Argentijns, maar Californisch. (Dit is geen stilleven, Lux, 1 nov., p. 18)