Zestig schilderijen toegevoegd aan het oeuvre van Rembrandt

Van Rembrandt van Rijn (1606-1669) zijn 340 schilderijen bewaard gebleven, zestig schilderijen meer dan in 1986 in de laatst verschenen oeuvrecatalogus werden geteld.

Dat is de conclusie van kunsthistoricus Ernst van de Wetering, die vandaag in het Rijksmuseum het boek Rembrandt’s paintings revisited, A Complete Survey presenteerde. Met die publicatie sluit hij na 46 jaar het Rembrandt Research Project af, het langst durende kunsthistorische onderzoek ooit in Nederland gehouden.

Röntgen- en infraroodonderzoek

Voor zijn boek heeft Van de Wetering alle Rembrandts en alle in het verleden aan Rembrandt toegeschreven schilderijen opnieuw onderzocht. Daarbij maakte hij onder meer gebruik van röntgen- en infraroodonderzoek. Mede op basis van die technieken schrijft Van de Wetering zeventig schilderijen die in het verleden van Rembrandt zijn afgeschreven opnieuw aan hem toe. Daarbij zijn 44 schilderijen die in het verleden juist door het Rembrandt Research Project zijn afgeschreven. Ook werden er nieuwe Rembrandts ontdekt en vielen er vermeende werken af. In 1986 schreef de Duitse kunsthistoricus Christian Tümpel in zijn oeuvrecatalogus slechts 280 werken aan Rembrandt toe.

Grote musea als het Louvre in Parijs, het Metropolitan in New York en de Gemäldegalerie in Berlijn zijn volgens Van de Wetering één of meer Rembrandts rijker. Dankzij liefst vier hertoeschrijvingen is het Metropolitan Museum in New York nu de Hermitage in St. Petersbrug gepasseerd als het museum met de grootste collectie Rembrandts ter wereld.

Nieuwe schilderijen niet geaccepteerd

Diverse musea, onder meer de National Gallery in Londen en het Metropolitan in New York, hebben eerder gepubliceerde hertoeschrijvingen van Van de Wetering niet geaccepteerd. In een vraaggesprek in deze krant zegt de onderzoeker dat hij zeker weet dat zijn gelijk op den duur zal blijken. „Ik doe niet aan opinies, mijn uitspraken stoelen op wetenschappelijk onderbouwde redeneringen.”

De belangrijkste hertoeschrijving in Nederlands bezit, is Saul en David uit het Mauritshuis in Den Haag. Het Mauritshuis, dat bezig is met de restauratie van het schilderij, laat weten pas in de zomer van 2015 met een reactie te komen.

Lees vandaag in NRC Handelsblad: Rembrandt is niet één mannetje, maar een hele wereld (€)