Hardleers PSV koestert zijn ambities

Dit gaat hem achtervolgen. Hij weet het, want in Nederland „moet je de meeste dromen binnenskamers houden”, zegt Toon Gerbrands. „Maar dat doe ik niet.”

De algemeen directeur van PSV, deze zomer aangetreden, sprak afgelopen week op een supportersforum uit wat hij wil bereiken met de club als hij over vier jaar zijn contract heeft uitgediend. Zomaar een vraag van een supporter: wat is zijn ambitie? En toen kwam het: Gerbrands wil met PSV overwinteren in de Champions League, ofwel de groepsfase overleven. Wat geen Nederlandse club meer lukte na het PSV van 2006/2007.

Voor de wedstrijd tegen Heerenveen schuift de lange oud-volleybalcoach en voormalig AZ-directeur aan. Hij stemt in met een kort interview, ook al weet hij dat bij een eventuele nederlaag zijn ambitieuze vergezichten schril af zullen steken bij de realiteit van nu. Per sms stuurde hij: „Wel grappig hoe Nederland met het woord ambitie omgaat.” Later zegt hij: „Slechts 1 procent van de bevolking is werkzaam in een organisatie met hoge prestatiedruk als de onze. 99 procent van de mensen raadt je af om je ambities uit te spreken, dat je beter behoudend kan zijn. Maar coaches en sporters praten nooit over doelstellingen, alleen over ambities.”

Ambitie, zegt Gerbrands, is wat anders dan een realistische doelstelling. En al helemaal wat anders dan dagkoersen zoals het resultaat van vandaag, volgende week – of dat van gisteren. Het werd dus 1-0 voor Heerenveen in het Abe Lenstra-stadion, in een wedstrijd waar bij PSV bekende kwalen opspeelden als domheid, slordigheid, jeugdigheid, concentratiegebrek, kortom: chaos. Gerbrands benadrukt – voor de wedstrijd dus – dat ook bij een nederlaag PSV nog steeds bovenaan staat. „Dus de rest doet het slechter. Als iemand had gezegd: na zeven, acht weken staan we bovenaan, dan had ik gezegd: da’s mooi, handtekening eronder.”

Het past bij zijn rol van algemeen directeur, de stabiele factor aan de top van de organisatie. Niet schrikken van een belabberde wedstrijd, zelfs niet van een serie van mindere wedstrijden. Volgens Gerbrands is de ambitie om straks – ooit – te overwinteren in de Champions League nu leitmotiv in de hele club. Ook voor trainer Phillip Cocu dus, de man die de droom moet verwezenlijken. „Het zou raar zijn als de een ‘a’ roept en de ander ‘b’ roept”, zegt Gerbrands. „En Phillip is een man van ambitie. Waar anderen zouden zeggen ‘we gaan voor de prijzen’, roept hij: ‘we gaan voor het kampioenschap’. Punt. Oké, Champions League is dan wel weer drie verdiepingen verder. Maar dat komt dan wel weer.”

PSV was deze zomer slagvaardig geweest door WK-gangers Georginio Wijnaldum en Memphis Depay langer te binden. Maar het optimisme over de sterkte van de selectie is op zo’n septemberse namiddag gauw vergeten. Adam Maher, Jetro Willems, Jurgen Locadia en Luciano Narsingh – allemaal jong maar inmiddels toch vrij ervaren – speelden bijvoorbeeld ver beneden de maat. Zorgwekkend en zeker niet kampioenswaardig.

Op deze manier is het moeilijk voor te stellen dat dit team dit jaar ‘overwintert’ in de Europa League, laat staan op termijn in de Champions League. Cocu heeft direct na de wedstrijd geen verklaring voor de wanprestatie. Zijn team schoot „op alle fronten” tekort, ofwel: „Defensief, middenveld, aanvallend.” Ruim een half uur mocht PSV het met een man meer proberen, maar dat ging maar een beetje beter. Toen het weer tien tegen tien was, Joshua Brenet kreeg rood voor een schop, kreeg Heerenveen met Daley Sinkgraven een fraaie matchwinner.

Het was een onbegrijpelijk terugval die deed denken aan het PSV van vorig seizoen. Ook toen had PSV vijftien punten uit zeven duels, voor het helemaal mis ging. En ook toen ging PSV gebukt onder de vele blessures die PSV teisterden. Nu zijn het Luuk de Jong, Memphis Depay, Andrés Guardado en Stijn Schaars, die wel op de weg terug zijn. „Het gevoel dat je als team een bepaalde ontwikkeling doormaakt is er wel”, aldus Cocu. „Ik snap ook wel dat je in een seizoen tegen nederlagen aanloopt, maar dan wil ik het niet zien zoals nu.”

Topsport is nooit comfortabel, zegt Gerbrands voor de wedstrijd. „Ik ga hier straks zitten en het is zelden dat je met 3-0 voor staat bij rust en een fijne avond hebt. Je begeeft je altijd een beetje op de grens.” Maar juist ambitie, zegt hij, kan je doen uitstijgen boven jezelf. „Of je zegt ‘we spelen mee voor de prijzen’, of je zegt ‘we worden kampioen’. Of je zegt ‘we gaan de groepsfase van de Champions League proberen door te komen’. Ik leg het wel uit als het uiteindelijk niet lukt, maar de insteek moet je in ieder geval hebben en met zijn allen uitspreken.”

Ja, waarom niet dromen? Ambitie is na zo’n nederlaag, met de zware uitwedstrijd tegen Dinamo Moskou komende donderdag in de Europa League voor de boeg, in ieder geval iets om je als organisatie aan vast te klampen. Ook dat was voor Gerbrands reden om zijn droom met PSV te delen. „Onze eigen supporters krijgen daar ook een soort energie van. Die kijken weer vooruit, want ambitie is de enige manier om vooruit te kijken.”