‘Elk gezin gaat 60 tot 80 euro meer betalen voor energie’

De aanleiding

Een lezer wees ons op een advertentie in De Zandvoortse Courant: „Windmolens in zee tasten het laatste onbedorven uitzicht in Nederland aan. Maar er is meer. Ieder gezin gaat 60 tot 80 euro MEER per maand betalen voor zijn energie. Dit is vanwege de 1,8 miljard euro subsidie die nodig is om het windmolenpark te realiseren.” Met een verwijzing naar vrijehorizon.nl. Klopt dit maandbedrag?

Waar is het op gebaseerd?

Stichting De Vrije Horizon heeft deze advertentie niet geplaatst, meldt voorzitter Albert Korper. Wellicht heeft een bezorgde bewoner dat gedaan. De stichting is het eens met de strekking van de advertentie, maar wijst erop dat het niet gaat om 1,8 miljard, maar 18 miljard euro subsidie voor windmolens op zee, voor de komende 15 jaar.

En, klopt het bedrag?

Korper van de Vrije Horizon verwijst naar een rapport van De Groene Rekenkamer, volgens de één een onafhankelijk instituut dat klimaatplannen doorrekent, volgens de ander een groep klimaatsceptici.

De Groene Rekenkamer heeft het over 250 tot 400 euro per maand. Zoveel moet een huishouden volgens de groep extra betalen voor duurzame energie als alle doelstellingen in het vorig jaar gesloten Energieakkoord gehaald worden.

Dit gaat over ‘wind op zee’. De ambitie in het Energieakkoord is om in 2023 16 procent van onze energie uit duurzame bronnen te betrekken, de helft daarvan moet van wind komen, het overgrote deel ervan van ‘wind op zee’. Daarvoor wordt 18 miljard euro subsidie uitgetrokken, dat naar de investeerders in windmolens gaat op het moment dat de molens gaan draaien.

Eerst even de advertentie doorrekenen. Wie 18 miljard euro subsidie uitsmeert over 15 jaar, komt uit op 1,2 miljard euro per jaar. Verdeeld over 7,6 miljoen huishoudens en 12 maanden is dat 13 euro per maand. Daar moet nog een flink deel vanaf, want de helft van de subsidies op duurzame energie wordt volgens het akkoord door bedrijven betaald.

Maar er zijn grote onzekerheden. We bespreken er drie.

Eén: de aanleg. De Groene Rekenkamer berekent dat de aanleg van windparken op zee 31,5 miljard euro gaat kosten, veel meer dan 18 miljard. Dat is niet gek, gezien de huidige kosten voor aanleg. Het Energieakkoord gaat er daarentegen van uit dat het in de toekomst 40 procent goedkoper is om windparken aan te leggen dan nu. Maar wat gebeurt er als het toch duurder blijkt dan 18 miljard? Dan moet de politiek kiezen tussen A: de duurzame doelstellingen niet halen of B: de kosten niet overschrijden. Niemand weet wat er gekozen zal worden.

Twee: de aansluitkosten op het bestaande net. Die zijn hoog voor wind op zee. De Groene Rekenkamer gokt op 14 miljard, en huishoudens zullen dat terug zien op hun rekening bij de netkosten.

Veel te hoog, noemt Pieter Boot, hoofd van de sector Klimaat, Lucht en Energie van het Planbureau voor de Leefomgeving dat bedrag. Minister Kamp had het in een Kamerbrief in juni over 2 tot 3 miljard, en een deel daarvan zit al in die 18 miljard subsidie verwerkt.

En drie: de stroomprijzen. Waarschijnlijk zal windenergie, net als in Duitsland, zorgen voor een daling van de stroomprijzen, zegt Boot. Maar hoeveel is onbekend.

Het onderzoeksbureau ECN en het Planbureau hebben zelf onlangs de extra kosten van het Energieakkoord per huishouden berekend, en komen tot 2020 uit op maximaal 50 euro per jaar. Dat is voor subsidies op álle duurzame energievormen, inclusief wind op zee. Maar let op, zegt Boot, we gaan de meeste windmolens pas tussen 2020 en 2023 bouwen. Dus hoe hoog het extra bedrag dan wordt, weten we niet. „En we weten ook niet precies hoe hard de netkosten zullen stijgen. Maar 60 tot 80 euro per maand extra, zo gek zal het niet worden. In onze ergste berekeningen gaan huishoudens 100 euro per jaar extra betalen.”

Conclusie

Huishoudens gaan 60 tot 80 euro per maand extra betalen door windenergie? Dat is hoogst onwaarschijnlijk, wie de subsidie van 18 miljard verdeelt over de huishoudens komt eerder uit op 13 euro per maand. Het Planbureau voor de Leefomgeving rekent op 50 euro extra per jaar per huishouden, voor alle duurzame energie tot 2020. Maar de toekomst van wind op zee barst van onzekerheden. Worden windparken wel goedkoper in aanleg? Hoe duur is het aansluiten? Wat gebeurt er als de kosten worden overschreden? We beoordelen de stelling daarom wegens deze slag om de arm als grotendeels onwaar.