Schotland stemt ‘no’ en blijft bij het Verenigd Koninkrijk, maar wat nu?

Met het ‘no’ van vanochtend is de discussie over Schotland binnen het Verenigd Koninkrijk niet voorbij. Wat gaat er nu gebeuren?

Het was too close to call, de laatste paar dagen. Ging Schotland nu wel of niet voor onafhankelijkheid stemmen? Twee weken geleden leek het ja-kamp nog aan kop te gaan in de peilingen, maar die voorsprong nam in de daaropvolgende dagen rap af. Wie er ging winnen bleef tot vanochtend onbekend.

Door een hogere opkomst op het platteland heeft het nee-kamp vanochtend met 55 procent van alle stemmen echter een meerderheid weten te krijgen. NRC-correspondent Titia Ketelaar over de uitslag:

“De opkomst is heel hoog, maar niet in de steden waar men yes stemde. Aanvankelijk leek het erop dat daar de opkomst ook hoog zou zijn, en dat is met 75 procent voor Glasgow en 78 procent voor Dundee ook wel het geval, maar vergelijk je dat met de andere gebieden, dan valt dat eigenlijk wel mee. De opkomst op het platteland is namelijk nog hoger: 85 procent, en soms zelfs 100 procent.”

Voorheen werd juist aangenomen dat hoe hoger de opkomst zou zijn, des te meer stemmen het ja-kamp zou krijgen. Dat is dus niet het geval. Het lijkt erop dat de poll van twee weken geleden - waarbij het ja-kamp op kop ging - veel mensen heeft wakker geschud. En het nee-kamp gooide er alles tegenaan om de Schotten toch vooral in het Verenigd Koninkrijk te houden.”

Met de uitslag van vanochtend is de discussie over de plek van Schotland in het Verenigd Koninkrijk echter niet voorbij. 45 procent van de kiezers heeft immers aangegeven niet in het Verenigd Koninkrijk te willen blijven, wat een duidelijk signaal is dat er iets moet veranderen aan het huidige bestel. Daarnaast is ook binnen Schotland zelf een kloof aan het licht gekomen: die tussen de middenklasse die in het VK wil blijven, en de working class in de steden die overwegend voor onafhankelijkheid stemden.

Het referendum is dan geweest, maar daarmee zijn de onderliggende problemen niet voorbij. In nrc.next staat vanochtend een tijdlijn met wat er de komende tijd gaat gebeuren:

16 oktober
Het Britse Lagerhuis komt bijeen. De drie partijen hebben beloofd dat het Schotse parlement meer macht krijgt. Daar wordt al over gemopperd door Engelse Lagerhuisleden. Maar de partijleiders zullen hard optreden tegen dissidenten.

Moeilijker wordt het om onvrede in Noord-Ierland en Wales te beteugelen. Als Schotland meer macht krijgt, waarom het Welshe en Noord-Ierse parlement niet? Wellicht wordt besloten om Schotse Lagerhuisleden minder stemrecht in Westminster te geven om aan wensen van Engeland tegemoet te komen.

25 januari
Het pakket aan nieuwe bevoegdheden moet rond zijn.

Mei
Lagerhuisverkiezingen. Wat gebeurt er in Schotland als de beloofde macht voor het parlement tegenvalt? Of als de Schotse Lagerhuisleden minder stemrecht krijgen in Westminster? Zal men dan massaal op de Scottish National Party (SNP) stemmen? En in Engeland: winnen de Conservatieven zodat er een referendum over EU-lidmaatschap komt?

Het nieuwe Britse Lagerhuis, het Hogerhuis en het Schotse parlement moeten wetgeving over nieuwe bevoegdheden behandelen. Voor de wetgeving die in 1999 het Schotse parlement oprichtte, waren elf maanden nodig.

Mei 2016
Schotse parlementsverkiezingen. Wint de SNP nog meer zetels als teleurstelling over bevoegdheden groeit?

Mei 2017
Als de Conservatieven in 2015 hebben gewonnen, komt er een EU-referendum. De kans is groot dat Engeland voor uittreding stemt, maar Schotland wil blijven. Dat kan de trigger zijn voor een nieuw referendum over Schotland.