‘ 73 procent van de moslims vindt jihadgangers helden’ ‘70 procent van de moslims prefereert sharia boven Nederlandse wetten’

De aanleiding

Na de kopvoddentaks en de anti-islamsticker introduceerde PVV-leider Geert Wilders woensdag tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen de anti-shariaverklaring. Nederlanders met een tweede paspoort uit een islamitisch land moeten van de PVV een verklaring ondertekenen waarin staat dat ze geen shariawetten willen in Nederland. Waarom wil Wilders dat zij zich expliciet distantiëren van de sharia? Uit onderzoek blijkt dat 73 procent van de Nederlandse moslims jihadgangers helden vindt, zei hij. Wilders zei ook dat 70 procent van de moslims de sharia-wetten prefereert boven de Nederlandse wetten. Heeft hij gelijk?

En, klopt het?

Wilders baseerde zijn uitspraak op een onderzoek van onderzoeksbureau Motivaction. In mei 2013 onderzochten zij wat Nederlandse moslims vinden van de Syrische opstand tegen Assad. Het geweld had toen al 70.000 levens geëist volgens de Verenigde Naties. Een aantal Nederlandse moslims vertrok naar Syrië om te strijden tegen Assad. Zijn die mensen helden? „Ja”, antwoordde 73 procent van de Nederlandse moslims. Maar Wilders had het over jihadgangers. Is een Syriëganger ook een jihadganger? Nee, dat zijn twee verschillende dingen, zegt Pieter Paul Verheggen, van onderzoeksbureau Motivaction. Gelukkig werd de voorstanders gevraagd of zij meevechten met de opstand als onderdeel zien van de jihad. Vijftig procent van de voorstanders zei: nee. Zesentwintig procent van de voorstanders zag het wél als onderdeel van de jihad. Wilders had woensdag dus kunnen zeggen dat 19 procent van de Nederlandse moslims de jihadgangers naar Syrië helden vindt. Overigens is het onderzoek meer dan een jaar oud en zegt het niets over wat Nederlandse moslims van de Islamitische Staat vinden, zegt Verheggen. „Die kwam pas na dit onderzoek ter sprake in de Nederlandse media.” Wij beoordelen deze stelling als grotendeels onwaar.

Dan de tweede stelling, die over de sharia. Die is gebaseerd op een onderzoek over religieus fundamentalisme van Ruud Koopmans, hoogleraar migratie aan het onderzoeksinstituut WZB in Berlijn, dat eind 2013 is uitgevoerd. Koopmans onderzocht religieus fundamentalisme onder Nederlandse gelovigen. Nederlandse moslims werd gevraagd of de regels van de koran belangrijker voor hen zijn dan de Nederlandse wetten. „Ja”, zei 70 procent van de Nederlandse moslims. „Maar regels in de koran zijn niet hetzelfde als de sharia, de islamitische wet”, zegt Koopmans. Een deel van de shariawetten komt uit de koran, zegt Koopmans, maar verder ook uit de sunna en de hadith – dat zijn overleveringen over de profeet Mohammed. De Koran en sharia zijn dus niet identiek aan elkaar. „Maar het is ook niet zo dat alle regels in de koran vredelievend zijn”, zegt Koopmans. In hetzelfde onderzoek heeft 74 procent van de mensen gezegd dat er maar één interpretatie van de islam mogelijk is waar álle moslims zich aan moeten houden. „Het is jammer dat Wilders het onderzoek fout citeert. Er is wel degelijk een probleem waar een publieke discussie over gevoerd moet worden”, zegt Koopmans. We weten dus niet precies hoeveel procent van de Nederlandse moslims de sharia boven de Nederlandse wetten prefereert. Wij beoordelen deze stelling als niet te checken.