Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Gesloten liveblog

Liveblog: Dijsselbloem presenteert ‘behoedzame’ begroting

Het is vandaag Prinsjesdag, de tweehonderdste editie zelfs. De Miljoenennota bevat dit jaar - voor het eerst in jaren - positief economisch nieuws. Maar zal de Troonrede vanwege de vele internationale crises wel zo positief van toon zijn? nrc.nl brengt al het nieuws rond Prinsjesdag vandaag in dit liveblog.

De belangrijkste vier artikelen van vandaag

We sluiten het liveblog af voor vandaag met de belangrijkste vier artikelen op een rij. Straks volgt nog een stuk voor diegenen die Prinsjesdag vandaag hebben gemist. Daarin word je kort en krachtig bijgepraat over alles wat je moet weten.

25.000 bezoekers op warme Prinsjesdag

Foto ANP / Koen van Weel


Zo'n 25.000 bezoekers hebben vandaag langs de route van de Gouden Koets in Den Haag gestaan. Wegens het mooie weer was het tijdens Prinsjesdag gezellig druk in de binnenstad, vat de politie de sfeer samen. Er zijn geen aanhoudingen verricht.

De warmte zorgde wel voor meer drukte bij ambulancediensten en het Rode Kruis. Zij hielpen 42 mensen met klachten. Tien van hen waren medewerkers van Defensie en de politie. Twee mensen zijn naar een ziekenhuis gebracht, schrijft persbureau Novum.

Renovatie Huis ten Bosch

Paleis Huis ten Bosch in Den Haag. ANP / Bart Maat


Paleis Huis ten Bosch wordt gerenoveerd. Het project, dat volgend jaar begint, gaat 35 miljoen euro kosten. Dat blijkt uit de begrotingsstukken van het ministerie voor Wonen en Rijksdienst.

Het gaat vooral om het aanpassen van verouderde elektra en waterleidingen. Ook wordt de beveiliging aangepast en asbest verwijderd. Daarnaast is renovatie van gevels, daken en binnenwerk nodig. De op handen zijnde renovatie heeft te maken met de verhuizing van koning Willem-Alexander, koningin Maxima en hun kinderen. Het gezin woont nu nog in Villa Eikenhorst in Wassenaar.

'Niet-werkenden krijgen het moeilijker in 2015'

Mensen zonder baan krijgen het komend jaar zwaarder dan in 2014. Bijstandsgerechtigden, werklozen en gepensioneerden gaan er bijna allemaal in koopkracht op achteruit. Dat meldt budgetinstituut Nibud.

  • Huishoudens in de bijstand leveren volgend jaar maandelijks 2 tot 26 euro in omdat de bijstand niet volledig met de prijzen meestijgt. Alleenstaande ouders leveren 250 euro per maand aan bijstand in, maar krijgen daarvan een deel terug via het verhoogde kindgebonden budget. Huishoudens met een kind krijgen echter minder dan die met twee of meer kinderen.
  • Huishoudens met twee of meer kinderen onder de 18 jaar in de bijstand, gaan er juist wel op vooruit door de verhoging van het kindgebonden budget. Het gaat dan om niet veel meer dan tien euro per maand.
  • Alleenstaande ouders die niet in de bijstand zitten, krijgen veel meer bijgeschreven. Die huishoudens krijgen er dit jaar, gebaseerd op een minimuminkomen van twintigduizend euro per jaar, 179 euro per maand bij, door de aanpassingen in het kindgebonden budget.
  • Het aantal huishoudens dat volgend jaar in financiële problemen komt, neemt komend jaar toe, vreest het Nibud. Door de koopkrachtverslechtering van de laatste jaren zijn de reserves bij veel huishoudens op. "Vooral gezinnen in de bijstand komen volgend jaar structureel geld tekort".

Miljoenennota

Reacties van Kamerleden

SP:

Twitter avatar FarshadBashir Farshad Bashir Kabinet verhoogt 1e schijf inkomstenbelasting met 0,25% naar 36,5%. Tarieven van schijven voor hogere inkomens blijven uiteraard gelijk.

Twitter avatar SPnl SP Roemer: "We moeten perspectief bieden aan mensen zonder werk en zorgen om zorg serieus nemen. Helaas hoorden we daar niks over in Troonrede"

CDA:

Twitter avatar sybrandbuma Sybrand Buma Kabinet toont te weinig ambitie: https://t.co/gaR2caJ92y #Prinsjesdag

Twitter avatar PieterOmtzigt Pieter Omtzigt Kabinet geeft zelf toe: accijnsinkomsten vallen heel hard tegen. Tegenvaller bedraagt nu al 364 milj in 2014 https://t.co/hwknbzfnyY

Buma:

"Deze zomer moet ons de ogen openen. Te lang hebben we gedacht dat we in een wereld van vrede leven. Onze veiligheid heeft een prijs. En een hogere prijs dan we er nu voor betalen”.

D66:

Twitter avatar APechtold Alexander Pechtold Troonrede: mooi, die blik naar buiten, maar waar was blik op de toekomst? Helaas niks nieuws gehoord.. En dat is niet vanwege het lekken..:)

Pechtold:

"Waar zijn de hervormingen? Het kabinet heeft te weinig ambitie als het gaat om onafhankelijk te worden van de import van gas en olie van dubieuze regimes als het Rusland van Poetin. Ook is er nog geen plan om de pensioenen toekomstbestendiger te maken in een nieuw, robuust stelsel.
Door de belasting op arbeid fors te verlagen kunnen we banen creëren en de economie weer laten groeien. Waarom blijft het kabinet dit maar uitstellen? We hebben meer dan 600.000 werklozen. Urgentie is dus geboden."

GroenLinks:

Twitter avatar groenlinks GroenLinks Elke ambitie is bevroren in mooie woorden. Lees hier reactie @BramvanOjikGL op Miljoenennota https://t.co/nMXbMiz6z7 http://t.co/3urweqHEbg

Van Ojik:

"Dit is niet de tijd om op de handen te gaan zitten. In onze Tegenbegroting zullen we laten zien dat er wel degelijk echte keuzes gemaakt kunnen worden. Laat vervuilers betalen, maak arbeid goedkoper voor werkgevers en belast de tien procent rijkste Nederlanders zwaarder om er maar een paar te noemen."

Partij voor de Dieren:

Twitter avatar PartijvdDieren Partij v/d Dieren Prinsjesdag: verruil groene ambities niet voor lege beloften http://t.co/h9Vm3a5eWO

Miljoenennota

VNO-NCW: begroting begrijpelijk, maar onvoldoende

De 'bescheiden lastenverlichting' die het kabinet dinsdag in de begroting voor volgend jaar presenteerde, is onder de omstandigheden begrijpelijk. Maar om economisch herstel terug te brengen is aanzienlijk meer nodig. Dat schrijven werkgeversorganisaties VNO-NCW, MKB Nederland en Land- en tuinbouworganisatie LTO Nederland in een reactie op de Miljoenennota.

De lastenverlichting is volgens de werkgeversverenigingen 'bescheiden in het licht van de lastenverzwaringen in de afgelopen jaren voor bedrijven en burgers'. Daarom moet de komende herziening van het belastingstelsel gebruikt worden voor netto lastenverlichting, vinden zij. Op die manier moet de binnenlandse economie weer 'aan de gang' worden geholpen.

Daarnaast vinden de organisaties dat de overheid en het bedrijfsleven meer moeten samenwerken op exportgebied. "Daar is nog veel werk en winst te behalen", stellen zij.(Novum)

Miljoenennota

'Begroting legt te veel druk op zorgbehoevenden'

De aangekondigde maatregelen in de zorg zijn te zwaar voor de mensen die zorg nodig hebben. Mensen moeten meer betalen voor zorg, terwijl minder wordt vergoed. Dat zeggen de patiëntenorganisaties NPCF en Landelijk Platform GGz in reactie op de rijksbegroting van 2015.

In de nieuwe begroting gaat het eigen risico omhoog van 360 tot 375 euro per jaar. Ook stijgt de premie voor de zorgverzekering vermoedelijk met tien euro per maand. De zorgtoeslag, de bijdrage voor zorgkosten voor de laagste inkomens, gaat bovendien omlaag.

Deze stapeling van maatregelen verhoogt de eigen bijdrage in de zorg, aldus de patiëntenorganisaties. "Dit legt onredelijk veel druk bij mensen die zorg of ondersteuning nodig hebben. Tweederde van de mensen met een langdurige psychische aandoening die op bijstandsniveau moeten rondkomen, houden nog minder over", aldus de twee organisaties.

Bovendien vrezen de patiëntenorganisaties dat gemeenten niet klaar zijn voor de overheveling van zorgtaken naar de gemeenten. "Lang niet elke gemeente weet over wie het gaat. Dit brengt de continuïteit van zorg in gevaar."

De NPCF en het Landelijk Platform GGZ willen een loket waarbij burgers hun vragen kunnen stellen. "We zien in de begroting een verdere uitwerking van het kabinetsplan om meer mensen in te zetten in de zorg voor anderen. Daarvoor is geld beschikbaar bij gemeenten. Maar weten mensen die zorg nodig hebben waar ze terecht kunnen? Daarom moet er een plaats komen waar burgers antwoorden kunnen krijgen." (Novum)

Miljoenennota
De Miljoenennota en de MEV staan online. Klik hier voor een overzicht van de belangrijkste maatregelen uit de Miljoenennota.

Het koffertje

Dijsselbloem haalt de koffer van de Miljoenennota op op het Ministerie van Financiën. Foto ANP / Martijn Beekman

De prioriteiten van het kabinet:

  • De lasten op arbeid worden met € 1 miljard verlaagd (€ 500 miljoen voor hogere arbeidskorting en € 475 miljoen voor lager tarief 1e schijf).
  • Er is € 160 miljoen extra voor het kindgebonden budget om de koopkracht van gezinnen te ondersteunen.
  • De uitgaven aan defensie worden structureel met € 100 miljoen verhoogd. Hier is sprake van een trendbreuk. Verder is er structureel extra geld voor de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (€ 25 miljoen) en het Openbaar Ministerie (€ 20 miljoen).
  • Vanwege de kosten van de hoge instroom van asielzoekers is € 375 miljoen extra beschikbaar voor de eerstejaarsopvang in 2014 en 2015. Voor noodhulp en opvang in de regio is gedurende deze kabinetsperiode € 570 miljoen extra in te zetten.
  • Om de transitie naar de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) te ondersteunen wordt aanvullend € 40 miljoen in 2015 uitgetrokken.
  • Om financieel vermogen te investeren in innovatie en tegelijkertijd te behouden voor toekomstige generaties komt er een Toekomstfonds. Het startkapitaal is € 200 miljoen.
  • Het verlaagde btw-tarief voor bouw en renovatie wordt verlengd tot 1 juli 2015. Om de doorstroming op de huizenmarkt te bevorderen wordt de maximale periode voor de aftrek van rente op restschulden verlengd van 10 naar 15 jaar. Voor de huurtoeslag is € 31 miljoen extra beschikbaar.

Foto ANP / Martijn Beekman

Miljoenennota

Dijsselbloem biedt Miljoenennota aan

"Vooral de hoge werkloosheid is zorgelijk", aldus Dijsselbloem in de Kamer voorafgaand aan het aanbieden van de Miljoenennota. Het kabinet heeft volgens hem gekozen voor een "behoedzame begroting". "Voorlopig zijn er nog 650.000 werklozen en er staan 1,1 miljoen huizen onder water", aldus Dijsselbloem. "We moeten zorgen dat we weerbaar zijn". De prioriteiten van Dijsselbloem zijn het belastingstelsel, pensioenstelsel en zorgstelsel. De lasten op arbeid gaan volgend jaar met 1 miljard euro omlaag. Dit is volgens Dijsselbloem de eerste aanzet voor de belastingherziening.

Het koffertjesmoment komt eraan

Vanochtend ontving minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem het koffertje met daarin de officiële Prinsjesdagstukken op zijn eigen ministerie. Straks biedt hij het koffertje met de Miljoenennota en de rijksbegroting aan aan de Tweede Kamer.

Twitter avatar FloortjeHVNL Floortje vd Vlist Cameraman vooraan bij presenteren koffertje met begroting: check! Nog 8 minuten voor Dijsselbloem eraan komt. #hvnl http://t.co/ARn2661YKm

Rutte: vormgeven aan veerkrachtig land

Premier Rutte nam na afloop van de Troonrede een filmpje op en plaatste dat zojuist op zijn Facebookpagina. Bekijk het hieronder:

Troonrede

In beeld: de traditionele balkonscène

Foto ANP / Robin van Lonkhuijsen

Foto ANP / Robin van Lonkhuijsen

Balkonscene

'Tamelijk traditionele Troonrede'

Een tamelijk traditionele Troonrede zonder grote verrassingen, in beleid noch toon, zegt de chef van onze politieke René Moerland over de tweede Troonrede van koning Willem-Alexander:

"Zoals verwacht, lieten premier Rutte en vicepremier Asscher de koning uitgebreid stil staan bij de implicaties van de vliegtuigramp in Oekraïne met 196 Nederlandse slachtoffers en andere internationale gebeurtenissen, zoals de oorlog in Irak en Syrië. Een tikje modern sprak de koning in dit verband van de “smartphone in de hand” waardoor de wereld binnenkomt. Intolerantie, ‘haat’ in de wereld kregen nadrukkelijk aandacht. Net als de binnenlandse gevolgen daarvan. De samenleving moet weerbaar en veerkrachtig zijn (net als de economie) – so far voor de maatschappijvisie die vorig jaar verpakt zat in de term participatiesamenleving. Bestrijding van de werkloosheid is opnieuw tot prioriteit van het kabinet verklaard. Zorg moet ‘toegankelijk´ zijn, onderwijs ‘toekomstgericht’. Het blijft bij algemene termen – de grote lijn moest duidelijk belangrijker zijn dan de boodschappenlijst van plannen, die straks bij de Miljoenennota zitten."

Troonrede

Troonrede: regering, niet mensen centraal

Onze Taal maakte een analyse van de Troonrede en publiceerde zojuist deze 'woordwolk':

Twitter avatar onzetaal Onze Taal In deze woordwolk van de #Troonrede is te zien dat 'land' en 'regering' vaker in de tekst voorkomen dan 'mensen': http://t.co/usNm0ZRtOm

Troonrede

Wilders noemt troonrede 'flutverhaal'

PVV-leider Geert Wilders vond het grootste gedeelte van de troonrede een 'flutverhaal'. "Het riekt naar majesteitsschennis om de koning zo'n slecht verhaal te laten uitspreken", zei Wilders na afloop. Wilders noemde de troonrede "totaal visieloos". "De troonrede bood geen begin van een oplossing voor welk probleem dan ook." Een uitzondering maakt Wilders voor het begin, dat was gewijd aan de MH17-ramp. Dat vond hij "erg indrukwekkend".

VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra was zoals verwacht een stuk positiever over het verhaal van 'zijn' premier Rutte. "Het kabinet is goed bezig en moet ook koers houden", zei hij tegen de NOS. CDA-leider Sybrand van Haersma Buma vindt dat het kabinet niet voortvarend genoeg te werk gaat:

"Ik heb het gevoel dat het kabinet grote opdrachten voor zich uitschuift. [...] De taak van het kabinet is het broze herstel veel robuuster te maken."

PvdA-leider Diederik Samsom vond de troonrede van koning Willem-Alexander "juist van toon". "De boodschap was licht optimistisch, maar ook wel realistisch", zei Samsom na afloop:

"We hebben deze zomer gezien dat de opkrabbelende economie niet vanzelfsprekend is, omdat die onder druk staat van de ontwikkelingen in een buitenwereld die er niet veiliger op is geworden. Dat was de belangrijkste boodschap."

D66-leider Pechtold, wiens partij deel uitmaakt van de 'constructieve oppositie' die de begroting tot stand hielp brengen, was op Twitter kritisch:

Twitter avatar APechtold Alexander Pechtold Troonrede: mooi, die blik naar buiten, maar waar was blik op de toekomst? Helaas niks nieuws gehoord.. En dat is niet vanwege het lekken..:)

Troonrede

Koning terug op Noordeinde voor balkonscène

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn weer aangekomen bij Paleis Noordeinde. De koning en koningin verschijnen zometeen op het balkon van het paleis voor de traditionele balkonscène. Zij zullen hierbij worden vergezeld door prins Constantijn en prinses Laurentien. Kijk en luister live mee naar de balkonscène via NPO Politiek.

Na de balkonscène is de rol van koning Willem-Alexander op Prinsjesdag uitgespeeld. Rond 15.00 uur biedt minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) nog de Miljoenennota en de rijksbegroting aan de Tweede Kamer aan.

Balkonscene

Speechcoach: Troonrede blijft onhandige situatie

Huib Hudig, speechcoach van Speak to Inspire, keek voor nrc.nl naar de Troonrede en stuurde ons zojuist een eerste korte analyse:

"De Troonrede blijft een onhandige situatie. Onze koning zit de toespraak van het kabinet voor te dragen. Alsof een getuige de huwelijksspeech van de bruidegom moet voorlezen. Dan gaat vanzelf de passie eruit. Retorisch was de Troonrede weinig vernieuwend. Ondanks een sterk begin waarin Nederland werd neergezet in een internationale context, volgde er weer een opsomming van beleidsmaatregelen en ambtenarenjargon. Dat is niet meer van deze tijd en kan beter."

Troonrede

In beeld: koning tijdens Troonrede

Foto ANP / Michael Kooren

Troonrede

De volledige tekst van de Troonrede

De volledige tekst van de Troonrede is inmiddels te lezen op de site van de Rijksoverheid.

Een samenvatting van de Troonrede is te lezen in ons nieuwsbericht.

Troonrede

Toegang tot Paleis Noordeinde afgesloten

Het is erg druk in het publieksvak voor Paleis Noordeinde in Den Haag. Er kunnen geen Oranjefans meer bij via de Heulstraat, meldde de politie rond 13.15 uur aan persbureau Novum. "De locatie is vol." De koning en koningin vertrekken na het uitspreken van de Troonrede naar Paleis Noordeinde voor de traditionele balkonscène. Deze vindt naar verwachting iets na 14.00 uur plaats.

Balkonscene

'Ingezette hervormingen leggen fundament'

De koning stond zojuist in de Troonrede stil bij Europa. "Europese samenwerking moet gericht zijn op die terreinen waar gezamenlijk optreden echt waarde toevoegt", zo zei de koning. Hij sloot zijn tweede Troonrede als volgt af:

"De regering is vastberaden te werken aan een vitale en weerbare samenleving. De ingezette hervormingen leggen een fundament onder de toekomst van ons land. Het werken aan deze opdracht vindt plaats in een turbulente en onzekere internationale omgeving, in het besef dat vrijheid, veiligheid en welvaart nauw met elkaar verbonden zijn."

Troonrede

In beeld: koning spreekt Troonrede uit

Koning Willem-Alexander zojuist tijdens het voorlezen van de Troonrede. Naast hem koningin Máxima.

Koning Willem-Alexander zojuist tijdens het voorlezen van de Troonrede. Naast hem koningin Máxima. Foto ANP / Michael Kooren

Troonrede

Koning: op weg naar structureel herstel

De koning ging ook in op de economische situatie in Nederland, die het afgelopen jaar is verbeterd. Volgens de koning is Nederland op weg naar "structureel herstel en groei van de economie en werkgelegenheid". Daarvoor zijn volgens de koning een aantal zaken nodig, waaronder gezonde overheidsfinanciën, een evenwichtige inkomensverdeling, een goed functionerende arbeids- en woningmarkt en een betaalbare en toegankelijke zorg.

"Onze economie toont zich veerkrachtig", concludeerde de koning. "Het is hoopgevend dat ons land voorzichtig weer de weg omhoog vindt."

Troonrede

Koning: extremisme bestrijden kerntaak overheid

De internationale conflicten stellen de veerkracht van de Nederlandse samenleving en economie op de proef, zei de koning. Hij noemde het tegengaan van extremisme een "kerntaak van onze overheid". Nederland is weerbaar door zijn "traditie van tolerantie en saamhorigheid", aldus Willem-Alexander. De koning noemde expliciet het verhogen van de defensie-uitgaven, volgens hem een "trendbreuk met het verleden."

Troonrede

'Haat mag niet overslaan naar onze straten'

De koning vervolgde de Troonrede door te stellen dat "conflicten die zich duizenden kilometers ver weg afspelen" in Nederland emoties en reacties oproepen:

"De situatie in Noord-Irak, Syrië en Gaza leidt in ons land tot gevoelens van onmacht en onveiligheid. De haat mag niet overslaan naar onze straten."

Troonrede

Koning: Prinsjesdag met rouwrand van verdriet

Koning Willem-Alexander begon zijn Troonrede zojuist met een verwijzing naar de ramp met vlucht MH17 in Oekraïne. Hij zei dat "de feestelijke traditie" van Prinsjesdag door de ramp dit jaar omgeven is door "een rouwrand van verdriet".

Troonrede

Koning en koningin arriveren bij Ridderzaal

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn zojuist gearriveerd bij de Ridderzaal. Kijk en luister live mee naar de Troonrede via NPO Politiek.

Foto ANP / Robin van Lonkhuijsen

Troonrede

Koets rijdt weer 'normale' route

De Gouden Koets rijdt dit jaar weer de 'gewone' route over de Korte Vijverberg. De afgelopen twee jaar werd de straat niet aangedaan wegens de verbouwing van het Mauritshuis. In de tramrails op de route zijn touwen gelegd om te voorkomen dat de wielen van de Gouden Koets vast komen te zitten.

De Koets was trouwens in 1898 een geschenk van de bewoners van Amsterdam aan toenmalig koningin Wilhelmina. Sindsdien had Nederland tot Willem-Alexander alleen vrouwelijke staatshoofden. In 1903 werd de koets voor het eerst gebruikt.

Troonrede

Verenigde veragdering geopend

Eerste Kamervoorzitter Ankie Broekerd-Knol heeft zojuist in de Ridderzaal de Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal geopend. Alle parlementariërs uit de Tweede en Eerste Kamer zijn in zo'n vergadering bijeen voor een bijzondere gelegenheid, in dit geval de Troonrede. De koning wordt rond 13.15 uur bij de Ridderzaal verwacht.

Troonrede

Gouden Koets onderweg naar Ridderzaal

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn zojuist vertrokken bij Paleis Noordeinde en zijn nu in de Gouden Koets onderweg naar de Ridderzaal, waar de koning rond 13.15 uur zijn tweede Troonrede zal uitspreken. Kijk en luister live mee via NPO Politiek.

De Gouden Koets vanmiddag bij vertrek vanaf Paleis Noordeinde.

De Gouden Koets vanmiddag bij vertrek vanaf Paleis Noordeinde. Foto ANP / Koen van Weel

Prinsjesdag

Wie zet de politieke discussie naar zijn hand?

Prinsjesdag draait niet alleen om Miljoenennota en Troonrede. Het draait óók om de vraag: wie zet de politieke discussie naar zijn hand? Feit is dat het kabinet, na het debacle van vorig jaar, de regie naar zich toe heeft getrokken, schrijft onze politiek redacteur Tom-Jan Meeus vanmiddag in NRC Handelsblad:

In 2013 werd Prinsjesdag een feest voor de oppositie. Rutte II moest toezien hoe de NOS op de avond van Prinsjesdag een debat tussen de toen elf voorzitters van de Tweede Kamerfracties uitzond. De constructieve oppositie bestond nog niet – zodat de twee fractievoorzitters van de coalitie, Zijlstra (VVD) en Samsom (PvdA), zich moesten verweren tegen maar liefst negen kritische oppositiefracties. En de Algemene Politieke Beschouwingen waren pas een week na Prinsjesdag: het kabinet moest dagenlang zwijgen terwijl de oppositie het hoogste woord had. Dit jaar is alles anders. De Algemene Beschouwingen zijn morgen al, zodat de NOS vanavond geen debat belegt, en het kabinet op tv alle ruimte heeft het initiatief naar zich toe te trekken. Dat zal het ook uitvoerig proberen: premier Rutte laat zich interviewen bij EenVandaag, vicepremier Asscher (Sociale Zaken, PvdA) en minister Hennis (Defensie, VVD) zitten in Nieuwsuur, daarna minister Dijsselbloem (Financiën, PvdA) in RTL Late Night en minister Schippers (Volksgezondheid, VVD) in Pauw. De kijker moet vanavond moeite doen het geluid van de regering te missen. Voor de oppositie is er slechts een bijrol weggelegd.

Lees meer in de digitale editie.

Prinsjesdag

PvdA'er neemt oma mee naar Ridderzaal

PvdA-Kamerlid Henk Nijboer heeft zijn oma meegenomen naar de Ridderzaal. Minister Schippers (Volksgezondheid) is met haar dochter gekomen.

ANP / Jerry Lampen

Prinsjesdag

Erewacht opgesteld langs route Gouden Koets

Langs de route van de Gouden Koets staan vandaag weer honderden militairen opgesteld. Bij Paleis Noordeinde en op het Binnenhof staan afzettingen. Ook lopen militairen mee in de stoet.

Op het moment dat de koning zijn paleis verlaat en op het moment dat hij bij de Ridderzaal aankomt, spelen muziekkorpsen van het Korps Mariniers en de Marinierskapel het Wilhelmus. Ook wordt op het Malieveld elke minuut een saluutschot afgevuurd zodra de koets op weg gaat van het paleis naar het Binnenhof. De schoten worden gelost door het Korps Rijdende Artillerie.

Het grootste deel van de militairen treedt aan in het zogeheten dagelijks tenue. De eenheden op het Binnenhof, bij het paleis en in de stoet zijn gekleed in het ceremonieel tenue. Deze kleding is een verwijzing naar de Nederlandse militaire krijgsgeschiedenis en wordt gedragen tijdens bijzondere gebeurtenissen.

Foto ANP / Robin van Lonkhuijsen

Prinsjesdag

Bussemaker draagt paarse hoed

Minister Jet Bussemaker (Onderwijs) en partner arriveerden zojuist bij de Ridderzaal.

Minister Jet Bussemaker (Onderwijs) en partner arriveerden zojuist bij de Ridderzaal. ANP / Jerry Lampen


Prinsjesdag

Wat te verwachten van de Troonrede?

Koning Willem-Alexander spreekt straks, rond 13.15 uur, zijn tweede Troonrede uit. Vorig jaar zei de koning in zijn eerste Troonrede dat de gevolgen van de economische crisis "steeds voelbaarder" worden. Hij was echter ook positief door te stellen dat er "voorzichtige signalen" zijn dat het einde van de crisis in zicht is en dat er daardoor voor Nederland perspectief is. De koning kreeg van politici lof voor de toon en inhoud van zijn eerste Troonrede.

De verwachting is dat de koning dit jaar nog een stuk optimistischer van toon kan zijn. De werkloosheid daalt, de economie groeit weer, de koopkracht is stabiel en het begrotingstekort gaat omlaag. Op dit goede nieuws van van het economisch front zal de koning vanmiddag zeker de nadruk leggen. Toch zal de Troonrede dit jaar niet alleen maar vrolijk van toon kunnen zijn vanwege de grote internationale crises die ook Nederland raken, schreef onze politiek redacteur Mark Kranenburg gisteren in NRC Handelsblad (€):

Wat zullen de gevolgen zijn van een sanctieoorlog met Rusland, wat gebeurt er als Poetin de gaskraan resoluut dichtdraait, hoe zeker blijven de olieleveranties uit het Midden Oosten, wat zullen de gevolgen zijn van directe militaire confrontaties in Syrië of Irak waaraan Nederland meedoet? Het zijn zaken die niet alleen de opvolger van de per november naar Brussel vertrekkende minister Timmermans (Buitenlandse Zaken, PvdA) raken, maar het hele kabinet.

Ook interessant is de vraag of Willem-Alexander in de Troonrede wat meer de nadruk legt op zijn geloof. De voorzitter van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), Karin van den Broeke, zei onlangs in NRC dat de koning te weinig publiekelijk blijk geeft van zijn christelijke geloof en achtergrond. "Tot nu toe is God niet sterk in zijn toespraken naar voren gekomen, en dat was opvallend", aldus Van den Broeke.

Troonrede

Gasten arriveren bij de Ridderzaal

De gasten, onder wie veel bewindslieden, arriveren op dit moment bij de Ridderzaal, waar koning Willem-Alexander over ongeveer een uur de Troonrede zal uitspreken. ANP-fotograaf Jerry Lampen ving een aantal op.

Minister Timmermans van Buitenlandse Zaken met zijn partner. ANP / Jerry Lampen

Minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking met haar partner. ANP / Jerry Lampen

Minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) met zijn partner. ANP / Jerry Lampen

Minister Dijsselbloem (Financiën) met zijn partner. ANP / Jerry Lampen

Prinsjesdag

Veel kinderen langs de route

Den Haag is vanochtend volgestroomd met Oranjefans en andere belangstellenden. Persbureau Novum meldt dat het langzaam drukker begint te worden langs de routen die de Gouden Koets straks aflegt van Paleis Noordeinde naar de Ridderzaal. Vooral op het Korte Voorhout staat het publiek al drie rijen dik. Het zijn vooral schoolklassen en ouderen die zich langs de route verzamelen. De meeste toeschouwers zijn flink uitgedost de straat opgegaan. Veel mensen dragen oranje hoedjes of oranje strikjes in het haar.

De politie zet in op een "feestelijke en zorgeloze dag" voor de bezoekers in Den Haag, zei een woordvoerder vanochtend. Het weer zit in elk geval mee. Momenteel is het droog en warm. De temperatuur loopt dinsdag op tot rond de 22 graden. Vanwege het mooie weer worden meer toeschouwers dan normaal verwacht.

Kinderen uit Staphorst staan langs de route van de Gouden Koets.

Kinderen uit Staphorst staan langs de route van de Gouden Koets. Foto ANP / Vincent Jannink

Prinsjesdag

Wat wanneer te verwachten?

Hoe ziet het programma van Prinsjesdag eruit? De koning komt in een ceremoniële, feestelijke stoet naar het Binnenhof, leest daar een rede voor en keert daarna terug naar zijn paleis. De koets vertrekt om klokslag 13.00 uur van Paleis Noordeinde. De koets komt rond 13.15 uur aan bij de Ridderzaal, waar alle leden van de Eerste en Tweede Kamer present zijn voor een verenigde vergadering van de Staten-Generaal. Koning Willem-Alexander spreekt rond 13.20 uur zijn tweede Troonrede uit, waarna rond 13.50 uur de traditionele balkonscène plaatsvindt.

Het laatste vaste bestanddeel van Prinsjesdag is het koffertje van de minister van Financiën. Jeroen Dijsselbloem biedt het koffertje, met daarin de Miljoennota, om exact 15.00 uur aan in de Tweede Kamer. Een kwartiertje later zal de Miljoenennota, met daarin de plannen van het kabinet voor volgend jaar, online beschikbaar zijn.

Lees in ons voorstuk van vanochtend meer over wat we vandaag op deze tweehonderdste Prinsjesdag kunnen verwachten.

Prinsjesdag

Dijsselbloem neemt koffertje in ontvangst

Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem presenteert vanmiddag om 15.00 uur de Miljoenennota in de Tweede Kamer. Hij nam een half uur geleden het koffertje met daarin de Miljoenennota in ontvangst op het ministerie van Financiën.

Twitter avatar J_Dijsselbloem Jeroen Dijsselbloem Heeft het #koffertje met de officiële #Prinsjesdag2014 stukken mogen ontvangen. http://t.co/G0ImfMrELu

Miljoenennota

Het is vandaag Prinsjesdag, de tweehonderdste editie zelfs. De Miljoenennota bevat dit jaar - voor het eerst in jaren - positief economisch nieuws. Maar zal de Troonrede vanwege de vele internationale crises wel zo positief van toon zijn? nrc.nl brengt al het nieuws rond Prinsjesdag vandaag in dit liveblog.