Uitkering? Eet eerst je pensioen maar op

De gemeente Enschede overweegt mensen die bijstand aanvragen verplicht eerst aanspraak te laten maken op hun pensioen. Volgens wethouder Patrick Welman (Economie en Werk, CDA) staat de gemeente financieel met de rug tegen de muur. Als Enschede niet alles probeert om het aantal bijstandsuitkeringen te beperken, dreigt de gemeente aanvullende financiering van de rijksoverheid te verliezen. Dan zou een tekort ontstaan van ruim 22 miljoen euro over 2013, 2014 en 2015.

De eis aan bijstandsgerechtigden om verplicht eerst het pensioen op te maken, zou alleen gelden als hun fonds of verzekeraar er toestemming voor geeft. Ook lijkt de maatregel alleen mogelijk voor mensen van 62 jaar of ouder met een flexibel pensioen.

Het college wil ook dat mensen die een beroep doen op de bijstand hun huis verkopen, als dat een overwaarde heeft van meer dan 60.000 euro. Dat was voorheen 100.000 euro. Ook moeten bijstandsgerechtigden een baan accepteren met een reistijd van drie uur per dag. Daarnaast geldt in Enschede sinds begin dit jaar een zoekperiode van vier weken voordat bijstand kan worden aangevraagd. In veel andere gemeenten geldt die termijn alleen voor jongeren tot 27.

„Dit zijn de enige maatregelen die we nog konden bedenken om aan de voorwaarden voor de aanvullende financiering te voldoen”, zegt wethouder Welman. „Wij kunnen dat extra geld niet missen.”

Gemeenteraadsleden, ook van de collegepartijen zelf, reageren kritisch. Een burgerinitiatief, Sociaal Hart, verzet zich tegen de strenge regels. Tweede Kamerleden van SP en PvdA hebben vragen gesteld aan staatssecretaris Jetta Klijnsma (Sociale Zaken, PvdA). Welman zegt dat de kritiek en de publiciteit hem „wel goed uitkomen”. „Ik hoop dat ze zich in Den Haag realiseren welke problemen wij hebben.” In Enschede zit 18,2 procent van de beroepsbevolking zonder werk, landelijk is het gemiddelde 8,4 procent.

Volgens Divosa, de vereniging van managers van sociale diensten, zijn er meer gemeenten die hun uiterste best moeten doen om in aanmerking te blijven komen voor financiering van de rijksoverheid. Vorig jaar had ruim de helft van de gemeenten een tekort op de uitgaven voor de bijstand. Het zijn niet alleen gemeenten met veel bijstandsgerechtigden die het moeilijk hebben. Probleem lijkt vooral de verdeelsleutel te zijn van de rijksoverheid. Welman: „Wij krijgen geld op basis van het Twentse werkloosheidspercentage van 12,2, terwijl het in Enschede veel hoger ligt.” Het ministerie van Sociale Zaken wil niet reageren.