Frankrijk haalt de norm opnieuw niet

Pas na de presidentsverkiezingen in 2017 denkt Frankrijk het begrotingstekort te hebben teruggebracht tot onder de 3 procent van het Bruto Binnenlands Product. Minister van Financiën Michel Sapin vroeg de Europese Commissie gisteren opnieuw om clementie nadat zijn land twee keer eerder uitstel kreeg om de boeken op orde te hebben.

Tijdens een haastig bijeengeroepen persconferentie, zei Sapin gisteren „ondanks stagnerende economische groei en lage inflatie” toch zoals afgesproken 21 miljard euro te gaan bezuinigen. Vorige week nog gaf hij, tot grote onvrede van Brussel en Berlijn, aan ook dat doel niet te halen. Maar het begrotingstekort zal „door de exceptionele situatie” dit jaar op 4,4 en volgend jaar op 4,3 procent van het BBP uitkomen.

Franse economen zijn sceptisch en vragen zich af of zelfs de nieuwe prognoses wel realistisch zijn. Met een naar beneden bijgestelde groeiverwachting van 0,4 procent in 2014 zou het volgens hen onmogelijk zijn om de toegezegde miljarden te besparen zonder de BTW te verhogen. „Dat zou op de langere termijn een rampzalige maatregel zijn, maar het is op dit moment de enige manier om snel die bezuinigingen door te voeren”, zegt Eric Heyer van onderzoeksinstituut OFCE.

Sinds een belastingrevolte in de herfst van 2013, heeft de Franse regering veel belastingen voor particulieren juist verlaagd. Eerder al kreeg het bedrijfsleven fiscale voordelen om de werkgelegenheid te verbeteren, maar de beoogde versterking van de concurrentiekracht van Franse bedrijven heeft volgens Heyer nog geen effect op de economische groei of de arbeidsmarkt. Het aantal werkzoekenden loopt maandelijks met zo’n 25.000 op, volgens de nieuwste cijfers nu tot een nieuw record van 3,4 miljoen.

President Hollande zit klem tussen de eisen van Brussel en de steeds luidere roep uit de eigen gelederen om te investeren en zo de economische groei aan te zwengelen, die vorige maand zelfs tot een kabinetscrisis leidde. Het draagvlak van de in 2012 begonnen president is tot een dieptepunt gedaald, terwijl het extremistische Front National in de peilingen omhoogschiet. Marine Le Pen hekelde gisteren andermaal Frankrijks „onderworpenheid” aan Brussel.

Hoewel de Franse regering volhoudt te hervormen, vindt Brussel het tempo te laag liggen. „De Fransen hebben al twee jaar uitstel gehad en nog hebben ze niet de gehoopte structurele hervormingen doorgevoerd”, zei een anonieme bron tegen Le Monde. Volgens medewerkers van Sapin zijn „de onderhandelingen” met Brussel over nieuw uitstel inmiddels begonnen. De minister ontkent de regels te willen wijzigen.

Frankrijk hoopt op meer begrip voor de moeilijke economische en politieke situatie van de nieuwe, Franse eurocommissaris voor Economische en Monetaire Zaken, Sapins voorganger Pierre Moscovici. Hij zou, schrijft weekblad Le Nouvel Observateur, Hollandes „joker” kunnen zijn. Precies om die reden zou Duitsland hebben dwarsgelegen bij deze benoeming.

Maar Moscovici zelf temperde gisteren de verwachtingen: „Ik vergeet mijn nationaliteit niet”, zei hij. „Maar als eurocommissaris verdedig je het algemene Europese belang.” Om eraan toe te voegen dat hij voor „geen enkel land uitzonderingen”, maakt. „Mijn kompas, dat zijn de regels.”

De komende weken hebben de Fransen sowieso nog te maken met zittend commissaris Jyrki Katainen. Die geeft in november zijn oordeel over de definitieve Franse begroting voor 2015.