Een schaaltje drinkwater met schimmels

Twintig minuten heen, twintig minuten terug. Fluitend loopt Brian Voermans, student aan de Hoogeschool voor de Kunsten in Utrecht, met twee lege emmers van zijn huis naar de drinkwaterkraan van Join the Pipe op Utrecht Centraal. Maar terug, poeh, dat is zwoegen, ze wegen steeds zwaarder. En dat voor slechts twee emmers, een tiende van het dagelijkse watergebruik van de gemiddelde Nederlander.

Dit lichtvoetige maar illustratieve filmpje dat Voermans maakte voor de filmcursus die HKU en fotocentrum Fotodok geven, is onderdeel van de fototentoonstelling Power of Water, een breed uitwaaierend overzicht met werk van elf fotografen. Voor de ruimte die Fotodok tot zijn beschikking heeft zijn dat er veel. Je zou van ieder van hen meer willen zien dan er nu hangt, zeker gezien de breedte van het thema: én droogte, én overstroming, én vervuiling, én politieke strijd.

De deelnemers variëren van internationale grootheden als Edward Burtynsky en de Belg Carl de Keyzer, tot gevestigde Nederlandse namen als Elspeth Diederix en Marie-José Jongerius, en jonge talenten als Anne Geene. Behalve in de ruimte van Fotodok, een oude school, staat er een selectie op billboardformaat op het Domplein.

Aan het ene uiterste van het spectrum staan de fotografen die de mondiale waterproblematiek proberen te vangen. Burtynsky vliegt voor zijn reusachtige waterproject de wereld over; Benoit Aquin laat met grote stoffige landschappen zien wat China met zijn water verkeerd heeft gedaan; Carl de Keyzer ging de Europese kust af om de dreiging van het water in beeld te vangen. In foto en film brengen de Nederlanders Johannes Abeling en Ronald de Hommel vijf omstreden grensrivieren in kaart onder de titel Disrupted Waters.

Anderen gaan juist dicht bij huis de diepte in. De Amerikaanse Kael Alford verdiepte zich in het armoedige leven van de bewoners van de Mississippi delta, die onder de olie-industrie lijden maar er ook van leven – min of meer. In Nederland duikt Elspeth Diederix de Grevelingen in en maakte dromerige onderwaterbeelden, terwijl Marie-José Jongerius na lang aandringen een aantal waterwerken bij nacht mocht fotograferen – het moment waarop wij bij een eventuele overstroming op ons kwetsbaarst zijn.

Fotodok heeft voor Power of Water samengewerkt met de stichting Message in a Photo (MiaP), die verhalende fotoprojecten ondersteunt. Vijf van de fotografen hebben daardoor nieuw werk kunnen maken. Een van hen is Anne Geene, die haar originele observaties bij elkaar in een mooi boekje heeft gebracht, Kleine Wateralmanak: van zee tot molecuul. Ze fotografeert bijvoorbeeld een druppel spa rood, een uitgedroogde wortel en een afstotende petrischaal met Haags drinkwater waarin na twee weken de donkere schimmels woekeren. Ze verwondert zich over de relatieve prijzen van water: spa blauw is 545× zo duur als kraanwater, maar het water in ketchup is nog véél duurder: 1.345× zo duur. Haar conclusie: ‘Water is een bijzondere substantie met ongekende kwaliteiten’.