De aanleiding
Blaf! Met een groep honden demonstreerde de Anti Dierproeven Coalitie gisteren voor het kantoor van de Nederlandse Hartstichting. Reden: de stichting zou onderzoek financieren waarbij honden als proefdier worden gebruikt. Dit zou blijken uit eigen onderzoek van de dierenactivisten. Gratis dagblad Metro bracht het onderzoek vorige week naar buiten. „Bij een reeks onderzoeken naar hart- en vaatziekten zijn met donateursgeld 170 viervoeters gedood”, schreef de krant. Klopt dat?
Waar is het op gebaseerd?
De gegevens zijn te vinden in een nieuw rapport van de Anti Dierproeven Coalitie, met als titel: Hartstichting jaagt honden de dood in. De dierenactivisten kregen met beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur stukken in handen over experimenten met honden, die al jaren worden uitgevoerd aan de Universiteit Maastricht. Twaalf proeven die plaatsvonden tussen 2004 en 2012 zijn gefinancierd door de Hartstichting, zo blijkt uit de stukken. Met geld van de stichting zijn onder andere proefdieren aangekocht, instrumenten aangeschaft en verzorgers betaald. Bij deze experimenten zouden 170 honden zijn omgekomen, stellen de dierenactivisten.
En, klopt het?
Dát er met honden wordt geëxperimenteerd, is zeker. In 2012 werden in totaal 1.645 proeven uitgevoerd op honden. Aan sommige experimenten betaalt de Hartstichting mee. Het is „onvermijdelijk” om soms gebruik te maken van proefdieren als je een oplossing wilt vinden voor hart- en vaatziekten, laat de Hartstichting weten. De hond is voor dit soort onderzoeken een gewild proefdier, omdat het hondenhart overeenkomsten vertoont met het mensenhart. Volgens de Hartstichting hebben bijvoorbeeld kinderen met een pacemaker een hogere levensverwachting dankzij de inzet van proefdieren.
Maar hoe váák maakt de Hartstichting gebruik van proefhonden?
170 keer, stelt de Anti Dierproeven Coalitie. De dierenactivisten komen aan dat getal door alle gebruikte proefhonden van alle onderzoeken waar de Hartstichting aan meebetaalde, bij elkaar op te tellen.
Maar die berekening klopt niet, zegt de Hartstichting. Het kan namelijk zo zijn dat een experiment op één dier leidt tot meerdere publicaties, bijvoorbeeld omdat er verschillende analyses worden gemaakt van de proeven. Uit navraag bij de Universiteit Maastricht, waar de onderzoeken werden uitgevoerd, blijkt dat het exacte aantal ingezette proefhonden 121 is. Dat is dus 49 honden minder dan het rapport van de dierenactivisten beweert.
„Het kan zo zijn dat ons getal niet exact klopt”, reageert Robert Molenaar van de Anti Dierproeven Coalitie. „Uiteindelijk blijft het een schatting.” Molenaar vindt wel dat de conclusie van zijn rapport overeind blijft staan. „Stel dat het aantal ingezette honden minder is, dan maakt dat het niet minder erg. Voor ons zijn het nog steeds levende wezens die je ongevraagd een experiment injaagt.”
Conclusie
De krant Metro schrijft dat 170 honden zijn gedood met donateursgeld van de Hartstichting. De organisatie blijkt inderdaad experimenten te financieren waarbij proefhonden komen te overlijden. Alleen klopt het getal niet. Er zijn 121 honden ingezet bij experimenten die door de Hartstichting zijn gesteund. Omdat het aantal zoveel lager ligt, beoordelen wij de stelling als grotendeels onwaar.
Ook een bewering zien langskomen die je gecheckt wilt zien? Mail nextcheckt@nrc.nl of tip via Twitter met de hashtag #nextcheckt