Heb je een Ray-Ban, Prada of andere merkbril? Dit is waarom die zo duur is

Een Ray-Ban kost rond de 100 euro, een zonnebril van Chanel 300 euro. Zijn dat logische prijzen voor een luxeproduct of zijn ze het gevolg van een verkapt monopolie?

Beide brillen komen namelijk uit dezelfde Italiaanse fabriek van Luxottica, een miljardenbedrijf dat de afgelopen decennia een zonnebrillenimperium van jewelste opbouwde. Het is eigenaar van merken als Ray-Ban én het zit achter de brillen van ‘s werelds belangrijkste luxemerken: Armani, Burberry, Prada, noem maar op.

In ruil voor de rechten van meer dan twintig designermerken betaalt Luxoticca royalties van 6 tot 14 procent van de omzet en een marketingbijdrage. Nieuw in de stal sinds dit voorjaar is Google. De Google Glass wordt namelijk in Ray-Bans en Oakleys verwerkt.

Het bedrijf groeit hard. Wereldwijd lopen een half miljard mensen met een Luxottica-bril rond. In vijf jaar tijd steeg de beurskoers van 16 naar ruim 40 euro.

Hogere prijzen

De wereld van de betere zonnebrillen wordt gedomineerd door twee bedrijven. Safilo (ook Italiaans) is een Luxottica in het klein: het is eigenaar van Polaroid en bezit onder meer de rechten van Dior, Hugo Boss, Marc Jacobs en (nu nog) Gucci.

Zo’n dominantie heeft verdacht veel weg van een oligopolie, vindt ook retailexpert Frank Quix van Q&A Research & Consultancy. “Dit heeft zeker effect op de prijsvorming. Het zijn twee spelers die de dienst uitmaken.”

Economen stellen dat bij een oligopolie meestal niet op prijs wordt geconcurreerd, omdat als het ene bedrijf de prijs verlaagt de ander mee moet en ze zo allebei minder overhouden. Quix:

“Er zijn hier geen aanwijzingen voor prijsafspraken, maar zo’n situatie zal doorgaans niet leiden tot de scherpste prijsstelling voor de consument. Zeker niet omdat er geen echte alternatieven zijn. Een zonnebril is een zonnebril.”

Ook winkeleigenaar

Luxottica is nog groter dan je op basis van de merken zou denken, met name in de Verenigde Staten. Daar is het eigenaar van belangrijke winkelketens waaronder de grootste, LensCrafters. Ook (de wereldwijde) keten Sunglass Hut is Luxottica-eigendom. Vorig jaar verdiende het in Amerikaanse winkels 3,36 miljard euro: bijna de helft van de jaaromzet.

Voor Safilo geldt iets vergelijkbaars. Een groot deel van de aandelen zijn namelijk in het bezit van Grandvision (waar winkelketens Pearle en Eyewish onder vallen). Vorige week werd bekend dat de Nederlandse investeringsmaatschappij HAL Grandvision naar de beurs brengt.

Het Amerikaanse 60 Minutes maakte twee jaar geleden een reportage over Luxottica’s machtspositie dankzij dat winkelbezit, bij de inlijving van concurrent Oakley in 2007. Na een ‘prijsgeschil’ weigerde Luxottica Oakley-brillen in haar winkels te verkopen. De koers van Oakley klapte en de Italianen konden het merk goedkoop overnemen. Al stelt Luxottica-topman Andrea Guerra (die deze week vertrok) dat Oakley “inzag dat het leven samen beter zou zijn”.

“Lastige situaties” op de Nederlandse markt

Ook in Nederlandse is Luxottica aanwezig, maar op Sunglass Hut na heeft het geen winkels. Het bedrijf is desalniettemin machtig. Secretaris Brigitte Wieman van de Nederlandse Unie van Optiekbedrijven zegt dat de machtspositie voor haar achterban “soms zeker lastige situaties oplevert”.

“De inkoop is niet altijd even gemakkelijk.”

Probleem is dat je als optiekhouder eigenlijk niet om Ray-Ban heen kunt en het merk eisen stelt zoals een minimale afname van monturen. Al zijn die volgens directeur van Luxottica Nederland Martin Friederichs te verwaarlozen en geldt enkel de afnamevoorwaarde van dertig Ray-Ban zonnebrillen en twintig monturen.

“Onze machtspositie wordt enorm overschat”, zegt hij over het beeld rond het bedrijf. Dat de prijs van de brillen in een bepaalde bandbreedte ligt is niet zo raar, als brillen te goedkoop worden doet dat afbreuk aan het merk. En bovendien draait het volgens Friederichs in het luxe segment niet om een euro meer of minder.

“Het gaat om of een merk hot of niet hot is.”