‘In het hele Verenigd Koninkrijk heerst een cultuur van ontkenning’

‘Hak de hoofden van die Pakis eraf.” Van politieke correctheid kun je op straat in het noord-Engelse Rotherham weinigen betichten.

Dat is nu net wel een van de oorzaken waardoor Pakistaanse pooiers zestien jaar zeker 1.400 minderjarige, vooral blanke meisjes konden misbruiken. Ze werden verleid met sieraden en mobieltjes, en moesten voor die cadeaus in natura betalen. Bij de kinderbescherming „was er sprake van algemene nervositeit de daders te benoemen, uit angst racistisch te worden genoemd”, zo werd eergisteren in een onderzoek naar het misbruikschandaal geconcludeerd. Gemeenteraad en politie gaven ondergeschikten het gevoel dat „de etnische dimensie afgezwakt” moest worden. Raadsleden van Pakistaanse afkomst wierpen barrières op. „Op zijn minst was men naïef, op zijn slechtst negeerde men een politiek ongemakkelijke waarheid.”

Lorraine Foster kan het zich best indenken. De ouderenverzorgster heeft onlangs een collega bijgestaan die werd beschuldigd van racisme. „Het is treurig, maar je gaat op je woorden passen. Zoveel invloed hebben ze.” Schoonmoeder Jannet knikt hevig mee. Lorraine zegt: „Ik heb niks tegen ze, maar ze moeten zich aan de regels houden.” Het is wel duidelijk wie met ‘ze’ worden bedoeld: hun Brits-Pakistaanse stadsgenoten, 3 procent van de totaal 257.800 inwoners van Rotherham, hoger dan het landelijk gemiddelde.

Ook zij nemen geen blad voor de mond. Muhbeen Hussein, voorzitter van de British Muslim Youth en afkomstig uit Rotherham, zegt: „Ik walg hiervan. Misdadigers moeten worden vervolgd, wie ze ook zijn. Wie heeft verzonnen dat 1.400 onschuldige meisjes genegeerd konden worden om zogenaamd de onderlinge samenhang niet in gevaar te brengen? Walgelijk.” Hij struikelt bijna over zijn woorden van woede.

Met die sociale cohesie zit het bovendien wel goed, zegt Sarah Champion. Ze is het Lagerhuislid voor de stad. „Rotherham is een staalstad. De gemeenschap is van nature hecht, ook de Aziatische Britten, die al in de jaren zestig kwamen, zijn opgenomen. We zijn hier meer geïntegreerd dan dit vreselijke verhaal doet vermoeden.” Ze wijst erop dat ook jonge moslimmeisjes slachtoffer waren van de loverboys, hun moeders durfden geen aangifte te doen uit angst voor represailles.

Terwijl ze met haar handen die hechtheid uitbeeldt, zwaait om de hoek een groep hevig getatoeëerde mannen met de Engelse vlag. Afgevaardigden van de extreemrechtse English Defense League. Champion beaamt: „Er zijn inderdaad groepen die proberen verdeeldheid te zaaien.” Tot twee jaar geleden zat de eveneens extreemrechtse BNP nog in de gemeenteraad in Rotherham. Dat kan een reden zijn geweest voor politieke correctheid, wordt vermoed.

Champion wijst er echter op dat niet alleen in Rotherham, maar ook in steden als Rochdale, Derby, en Sheffield loverboys zijn gearresteerd. „De realiteit is dat dit in het hele land gebeurt, met kinderen van verschillende achtergrond door daders met een verschillende achtergrond. Onlangs zijn er mannen opgepakt in Oxford, dat toch niet een stereotype arme noord-Engelse stad is.” In Peterborough waren de loverboys Roma, in Torbay blanke Britten.

Champion: „Wat mij banger maakt, is dat er kennelijk overheden zijn die het makkelijker vinden om weg te kijken. Daardoor kunnen de daders gewoon hun gang gaan. Barnardo’s [een liefdadigheidsorganisatie die zich met kindermisbruik bezighoudt, red.] houdt zich op elk moment met zo’n 1.500 zaken bezig.”

Denis MacShane, tot 2012 Lagerhuislid voor Rotherham, vergelijkt dit misbruikschandaal met andere grote schandalen die de afgelopen jaren aan het licht kwamen. „Je wilde de knuppel niet in het multiculturele hoenderhok gooien. Maar in onze hele samenleving heerst een cultuur van ontkenning. Kijk naar [wijlen tv-presentator] Jimmy Savile, [tv-presentator] Rolf Harris, [wijlen politicus] Cyril Smith.”

Wat de meeste slachtoffers in al die zaken gemeen hebben, is dat ze uit kwetsbare gezinnen komen, en gevleid waren door de aandacht van hun misbruikers. Bloemiste Sandra Pearce begrijpt het wel: „Er is hier heel veel armoede. Die smeerlappen aasden op meisjes die geen zakgeld kregen, en kochten voor hen nieuwe gympen. Maar wat wil je in een stad waar de beste kledingwinkel de Primark is?”

De winkelstraten van Rotherham zijn een aaneenschakeling van goedkope ketens, gokkantoren, tweedehandswinkels en pandjeshuizen. Het drukst is het bij de McDonald’s. Dit is dan ook de stad waar moeders in opstand kwamen tegen Jamie Olivers goedbedoelde pogingen kinderen fatsoenlijke schoollunches te geven.

„Vroeger waarschuwden moeders voor een man in een flitsende auto”, zegt Debra Philips. En tegen dochter Vicky: „Dat heb ik toch ook altijd tegen jou gezegd?” Vicky (27) zat op school bij twee van de mannen die twee jaar geleden werden veroordeeld wegens kindermisbruik. Met die zaak kwam het schandaal, dankzij onderzoek van The Times, aan het rollen. Ze kan hen zich niet herinneren, noch kent ze slachtoffers. Wel zegt ze: „Op Facebook waarschuwden wel elkaar voor enge kerels. En iedereen weet, naar Clifton Park ga je niet als het donker is. Maar dit waren meisjes die in tehuizen zaten enzo. Misschien dat niemand dat ze vertelde. Nu zal iedereen wel wijzer zijn.”

Dat is een optimistische gedachte. Een groep meisjes in Clifton Park heeft nergens van gehoord. Veertien, vijftien zijn ze. „Really? Echt waar?”, zeggen ze als het nieuws over het loverboyschandaal vernemen. „Dat is best wel shocking.” Wat zouden zij doen als ze benaderd zouden worden door een meerderjarige man? Er wordt wat gegiebeld. Een groepje verder reageert precies hetzelfde. Een derde plukje meisjes zegt: „Dat overkomt ons toch niet.”