De Iraanse Maryam Mirzakhani behoort voortaan tot een wiskundige elite die tot nu volledig werd beheerst mannen. Mirzakhani (37) is de eerste vrouw in de 78-jarige geschiedenis van de Fieldsmedaille die met deze prijs wordt geëerd. Samen met de Abelprijs is de Fieldsmedaille de belangrijkste onderscheiding die een wiskundige ten deel kan vallen. Naast Mirzakhani werden drie mannen vandaag gelauwerd met de Fieldsmedaille: de Braziliaan-Fransman Artur Avila (35), de Canadees-Amerikaan Manjul Bhargava (40) en de Oostenrijker Martin Hairer (38).
De vier laureaten ontvingen hun prijs tijdens de openingsceremonie van het Internationaal Congres van Wiskundigen, dat vandaag is begonnen in Seoul (Zuid-Korea). De Fieldsmedaille is genoemd naar de Canadese wiskundige John Fields (1863-1932) en werd voor het eerst toegekend in 1936. Sinds 1950 wordt de prijs elke vier jaar uitgereikt aan ten hoogste vier wiskundigen.
De prijs is erkenning is voor gedane arbeid én een stimulans is voor nieuw onderzoek. Daarom mogen prijswinnaars op 1 januari van het jaar waarin de medailles worden toegekend, nog geen veertig jaar oud zijn.
Mirzakhani groeide op in Teheran, studeerde daar in 1999 af aan de Sharif University of Technology, promoveerde in 2004 aan Harvard Universiteit en is sinds 2008 hoogleraar aan Stanford Universiteit Ze werd onderscheiden voor haar bijdragen in de theorie van Riemann-oppervlakken. Dat zijn abstracte structuren in hoger-dimensionale ruimten; ze kunnen gezien worden als een vervormde versie van het complexe vlak.
Mirzakhani’s recentste doorbraak is een bewijs van een lang openstaand vermoeden over geodetische lijnen op dergelijke oppervlakken. Deze lijnen zijn het equivalent van de kortste verbinding tussen twee punten op de aardbol in onze vertrouwde, driedimensionale wereld, waar die verbindingslijn altijd een deel van een grootcirkel is.