De situatie bij de Belastingdienst lijkt op die van de door tegenslagen geplaagde Noord-Zuidlijn in Amsterdam. Dat zegt staatssecretaris Eric Wiebes (Financiën, VVD) vandaag in een interview met NRC Handelsblad. De met de fiscus belaste staatssecretaris, tot februari van dit jaar als Amsterdams wethouder nog verantwoordelijk voor de aanleg van de metrolijn, noemt de overeenkomsten „bijna schokkend”. Net als de metrolijn lijdt de Belastingdienst volgens Wiebes onder onmogelijke politieke opdrachten, onrealistische verwachtingen en de illusie dat alle fouten te voorkomen zijn.
Wiebes volgde zes maanden geleden Frans Weekers op, die moest aftreden omdat hij de controle over de Belastingdienst leek kwijtgeraakt. Naast het oplossen van de problemen, moet Wiebes een door iedereen gewenst nieuw belastingstelsel ontwerpen. Dat moet minder complex worden en stimulerend zijn voor werkgelegenheid en economische groei. Na de zomervakantie komt de staatssecretaris met een voorstel hiervoor.
Herstel van vertrouwen in de Belastingdienst is volgens Wiebes alleen mogelijk als de dienst bereid is om de samenleving totale openheid te geven over de eigen werkwijze, en ook de tekortkomingen daarbij. „Als mensen maar weten dat de Belastingdienst op zichzelf heel goed functioneert, maar elke dag wel een paar fouten maakt – en die meld je ook – dan accepteren ze dat. Als NS een keer een vertraagde trein heeft, heeft ze toch ook niet meteen gefaald?”
Volgens de staatssecretaris kan het nog wel een jaar duren en veel strijd kosten voor deze cultuurverandering bij de Belastingdienst indaalt. „Ik ben ook door mijn ambtenaren gewaarschuwd. Als je alles vertelt, zeiden ze, ben je kwetsbaar, omdat mensen zien dat je fouten maakt. Mijn antwoord was: maar dat is precies wat we willen.” Die cultuurverandering moet ook het wantrouwen in de Tweede Kamer jegens de Belastingdienst wegnemen.