‘Arrogantie’ breekt slachter Vion op

Een verrot bedrijf, was wat Michiel Herkemij aantrof toen hij een half jaar geleden als topman aantrad bij slachtconcern Vion. Zoveel werd duidelijk op de bijeenkomst voor de pers gisteren waar Herkemij zijn strategie ontvouwde. Hij somde onomwonden op wat er de afgelopen jaren onder zijn voorgangers allemaal fout is gegaan.

En dan had hij het nog niet eens over de incidenten waarmee het vleesbedrijf in Boxtel in het nieuws kwam. Zoals de 11.000 kilo varkensvlees die ten onrechte als biologisch was verkocht. Herkemij sprak vooral over de in zijn ogen slechte bedrijfsvoering van de voormalige Vion-bestuurders. Zij hadden last van een „ongebreidelde acquisitiedrang”, zei hij. „Zij waren alleen maar bezig met overnames. Het doel was groei, liefst zo snel mogelijk. Maar de gekochte bedrijven werden helemaal niet geïntegreerd. Ik erfde een Vion dat volkomen undermanaged was, met 42 losse bedrijfjes die allemaal hun eigen ding deden.”

Herkemij wil, zei hij, „breken met het verleden”. Hij erkende dat de relatie met de boeren, van wie Vion varkens en runderen koopt, is verwaarloosd. „In het verleden waren we behoorlijk arrogant. Vion dacht vooral aan zijn eigen belang, in plaats van aan het belang van samenwerking”, aldus de topman.

830 miljoen euro verlies

Door de vele overnames werd Vion het grootste slachtbedrijf van Europa. Intussen zijn tal van onderdelen weer afgestoten en is het die koppositie kwijt. Op de Nederlandse slachtmarkt is Vion nog veruit de grootste, maar zijn marktaandeel is teruggelopen van circa 70 naar 50 procent.

De overnamedrift leidde er volgens Herkemij toe dat „Vion uiteindelijk uitgleed in Engeland”. De acquisitie van het Britse vleesbedrijf Grampian, in 2008 met veel bombarie aangekondigd door toenmalig Vion-topman Daan van Doorn, heeft Vion 423 miljoen euro gekost. Grampian had nooit winst gemaakt toen Vion in 2012 besloot het bedrijf weer van de hand te doen.

Het leidde tot een gigantische nettoverlies in 2012, van 830 miljoen euro. Vorig jaar was er nog een tekort van 139 miljoen euro – iedere dag lekte ruim 380.000 euro weg.

Vooruitlopend op de bijeenkomst van gisteren ontstond begin deze week commotie in de agrarische wereld rondom het financiële malheur van Vion. Maandag publiceerde vakblad Boerderij online een artikel met de kop Vion bloedt langzaam dood. In de vergaderruimte van bed & breakfast Villa Oldenhoff in Abcoude, met uitzicht op een landelijk tafereel – weilanden met grazende paarden en koeien – ontkende Herkemij gisteren dat Vion op omvallen staat. „Zo’n kop is buiten alle proporties, veroorzaakt onnodige paniek en draagt niet bij aan het herstel van Vion”, zei hij. „Ik heb de afgelopen dagen alle zeilen moeten bijzetten om de boeren duidelijk te maken dat we ze gewoon uitbetalen. Zij dachten echt dat Vion nu ieder moment op de fles kon gaan.”

Bijzonder Beheer

Toch kon Herkemij niet ontkennen dat de financiële situatie van Vion nog altijd penibel is. Hij zei herhaaldelijk dat het bedrijf schuldenvrij is: dankzij de verkoop van zijn meest winstgevende onderdeel Vion Ingredients, vorig jaar voor 1,6 miljard euro, is er weer een eigen vermogen van 400 miljoen euro. Maar winst wordt er dit jaar nog niet gemaakt. Herkemij moest ook toegeven dat Vion nog altijd onder de afdeling Bijzonder Beheer van de Rabobank valt. En dat hij nog geen geld heeft kunnen lospeuteren bij de banken, waarmee hij al maandenlang onderhandelt.

Vion heeft een bankkrediet nodig voor de reorganisatie die het bedrijf de komende twee jaar wil doorvoeren. Enerzijds wil het vleesbedrijf investeren, anderzijds moeten er slachterijen en fabrieken dicht – en ook dat kost geld. Voor de reorganisatie denkt Vion 100 tot 150 miljoen euro nodig te hebben. Deels kan het slachtbedrijf dit uit eigen middelen betalen: het heeft beloofd de komende twee jaar 100 miljoen euro te besparen. Acht miljoen daarvan is gerealiseerd. Herkemij zegt dat hoe sneller hij het aanvullende krediet van de banken krijgt, hoe meer haast hij kan maken met de hervormingen.

De grootste besparingen wil Vion in Duitsland behalen. Hier gaan vijf tot tien van de in totaal 34 slachterijen en fabrieken dicht. De productie moet worden verplaatst naar de vestigingen die openblijven. In Nederland telt Vion acht fabrieken, en dat lijkt voorlopig zo te blijven.