Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Het milieu is belangrijk, maar de economie ook

President Obama wil kolencentrales aanpakken // Maar juist in de swing states worden de meeste kolen geproduceerd // En daar hebben de Democraten de stemmen hard nodig tijdens de lokale verkiezingen in november

Als je in een kolenmijn werkt, zegt Blair Zimmerman, leer je harde lessen. Deze is hem het meest bijgebleven: „Als je met een paard en wagen de mijn ingaat en de schacht stort in, denk dan niet dat ze jou komen redden. Je collega’s komen wel naar beneden, maar ze gaan aan de mijnwerker voorbij. Het is het paard dat ze het eerst meenemen. Een paard is meer geld waard.” Hij weet, zegt hij nuchter, dat vriendschap uiteindelijk niet telt. Niet onder de grond, en niet in de politiek.

Blair Zimmerman, een stevig gebouwde zestiger, werkte veertig jaar in de kolenmijnen van Waynesburg, een stadje in Pennsylvania. Na zijn pensioen werd hij politicus. Hij werd burgemeester van Waynesburg en bestuurt nu het hele district Greene, een uitgestrekt kolengebied met maar 40.000 inwoners.

Eén politieke vriend had hij: Barack Obama. Hij steunde hem in 2008, als eerste prominente Democraat in de regio. Zimmerman mocht van Obama zelfs een campagnekantoor leiden. Totdat de liefde deze week bekoelde. „Obama dwingt me mijn kiezers te laten vallen. Dat nooit. Ik ben er voor hen, niet voor de president.”

Vorige week kondigde de regering-Obama het ingrijpendste milieubesluit sinds jaren aan. Om de opwarming van de aarde tegen te gaan, moeten elektriciteitscentrales de komende jaren fors minder CO2 uitstoten – in 2030 moet de uitstoot 30 procent lager zijn dan in 2005. In de VS werken zeshonderd elektriciteitscentrales op kolen, dus moet het land hun energie op een andere manier winnen, aldus Obama. Hij laat staten vrij in de manier waarop ze de uitstoot van de centrales verminderen.

De president wil met deze maatregel drie dingen bereiken. Hij wil voldoen aan de klimaatbeloftes die hij in 2009 deed, op de internationale klimaattop in Kopenhagen. Hij wil ook zijn erfenis veiligstellen: in 2008 maakte hij van klimaatverandering een centraal thema in zijn presidentscampagne, maar het thema heeft hij sindsdien nauwelijks nog beroerd.

De derde reden is ook een politieke: in november wordt bij tussentijdse verkiezingen het Huis van Afgevaardigden en eenderde van de Senaat gekozen. De Democraten hebben weinig kans dat ze het Huis terugwinnen, en hun meerderheid in de Senaat staat onder druk.

Obama pakt uw banen af

Steeds meer Amerikanen maken zich zorgen over de opwarming van de aarde, en de plannen werden goed ontvangen door de kiezer. Circa 70 procent steunt de maatregel, een meerderheid van de Amerikanen is zelfs bereid meer te betalen voor elektriciteit, mocht dat nodig zijn. De Democraten hebben, met andere woorden, electoraal goud in handen.

Maar zo eenvoudig ligt het niet helemaal. Juist de staten die de meeste kolen produceren, zijn zogeheten swing states – staten die nog in zowel Democratische als Republikeinse handen kunnen vallen. De circa tweehonderd elektriciteitscentrales die zullen moeten sluiten, liggen grotendeels in deze staten. Het banenverlies dat de maatregel oplevert, zal volgens lokale politici leiden tot een enorme nederlaag voor de Democraten in november, juist in staten waar het nog spannend is, zoals Montana, Colorado of Kentucky.

Pennsylvania kiest een gouverneur en achttien Congresleden. Veel hangt af van de kiezers op plekken als Greene County, het district dat Blair Zimmerman bestuurt. Tot nu toe was het gebied stevig in Democratische handen, maar dat kan snel voorbij zijn, zegt hij. „Wat kan ik tegen de kiezer zeggen? Obama gaat uw banen afpakken, maar u moet ons toch steunen?”

Ook regionale bestuurders als Zimmerman moeten binnenkort herkozen worden. Hij maakt zich nog geen zorgen, zegt hij, maar zijn mailbox stroomt akelig vol. Een op de vijf banen in Greene County wordt geleverd door de kolenindustrie. In de mijnen rondom Waynesburg wordt elk jaar voor miljarden dollars aan kolen naar boven gehaald.

Mijnen als vloek en zegen

„Kolen vormen het hart van deze gemeenschap”, zegt stadshistoricus Eben Williams. In een lokaal museum laat hij foto’s zien uit de bloeitijd van de kolenindustrie, begin twintigste eeuw. Mannen in dure pakken, vrouwen in mooie jurken. „Kolen hebben deze streek welvarend gemaakt. Nog altijd verdient een mijnwerker drie keer zoveel als een leraar.”

Voor de inwoners van Greene County zijn de mijnen een zegen en een vloek. Bij talrijke incidenten zijn regelmatig doden gevallen. Zimmerman heeft familieleden verloren. Deze week nog moest een mijnwerker voor de rechter komen die een sigaret zou hebben aangestoken onder de grond, en daarmee bijna een ramp had veroorzaakt. Maar, zegt Eben Williams, de mijnen hebben ook veel goeds gebracht. „Juist omdat ze zo gevaarlijk zijn, organiseerden de mijnwerkers zich al vroeg in vakbonden. Kolen hebben veel betekend voor de landelijke emancipatie van arbeiders.” Elk jaar kiest Waynesburg een Coal Queen. Bij deze missverkiezing krijgt de winnares een helm op, waarna ze de mijn in wordt getakeld.

Het beste argument: zijn rug

Zimmerman zegt dat hij in verlegenheid is gebracht. Hij is Democraat, wil het milieu beschermen, maar wil ook dat de economie van Greene blijft draaien. „Ik ben in een onmogelijke positie gebracht.” Democratische Congresleden in swing states hebben hetzelfde probleem, en laten Obama zo hard en luid mogelijk vallen.

De Democraat Alison Grimes, kandidaat-senator uit Kentucky, heeft radiospotjes gemaakt waarin ze Obama aanvalt. Hetzelfde deden Democraten in West Virginia en Arkansas. Als ze dan niets doen, dan vrezen ze de staten te verliezen aan de Republikeinen.

Zimmerman moet zijn kiezers ervan overtuigen dat hij de kolen wil behouden. Hij heeft één goed argument, zegt hij: zijn rug. „Ik begrijp de mensen hier. Ik heb dertien operaties gehad door het zware werk. En nog houd ik van de mijnen.”