Bellen in kleur

Mr. Watson come here, I want to see you. Dat was de weinig beleefde zin waarmee Graham Alexander Bell op 10 maart 1876 ’s werelds eerste telefoongesprek voerde, met zijn assistent Thomas Watson.

Zonder afbreuk te willen doen aan het mirakel van Bell, de audiokwaliteit van een gesprek is sindsdien weinig verbeterd. Door de telefoon klink je nog altijd als Philip Bloemendal van het Polygoonjournaal met een knijper op de neus.

De kans is echter groot dat je de komende tijd heldere gesprekken voert. In navolging van KPN zijn T-Mobile en Vodafone begonnen met het testen van HD Voice, een technologie die de geluidskwaliteit drastisch verbetert. Telecomproviders willen een alternatief bieden voor goed klinkende internettelefonie via Skype of FaceTime Audio. Later dit jaar kun je ook bellen via Whatsapp.

Alles wordt HD: radiozenders zijn sinds afgelopen maand in hoge kwaliteit te ontvangen via het DAB+-netwerk. Beter dan de FM-band, maar geen schokkend verschil voor je oren. High definition video kennen we al langer. Er zijn nu meer visagisten nodig om alle zichtbare poriën van acteurs en presentatoren dicht te smeren. Voor de kijker verandert er echter vrij weinig.

HD Voice is wel een revolutie in de dop. Bij een mobiel telefoongesprek verwacht je storing, ruis en een geknepen stem aan de andere kant die net een tunnel inrijdt. Met HD Voice lijkt het alsof de persoon bij je aan tafel zit. Een telefoongesprek is dus niet langer tele (Grieks voor ‘ver’), maar dichtbij. Je hoort details die anders verborgen zouden blijven. Nuances en emoties in de stem, maar ook omgevingsgeluiden.

Ik zal mijn gewoontes moeten aanpassen. Zo ben ik een notoire loopbeller, die al telefonerend koffie haalt, de vaatwasser uitruimt en andere menselijke behoeften vervult. Dat hoor je feilloos aan de andere kant. Een van mijn favoriete bezigheden – het diepte-interview vanuit een warm ligbad – behoort binnenkort tot de verleden tijd omdat HD Voice de galmende akoestiek van de badkamer prijsgeeft.

Hoe zit dat? De menselijke stem heeft een frequentiebereik tussen de 80 Hz en circa 12 kHz. Bij een telefoongesprek is het signaal beperkt tot 300 Hz en 3,4 kHz. HD Voice haalt 50 Hz tot 7 kHz; nog geen hifi maar wel veel beter.

Voor HD Voice moeten beide partijen op een 3G-netwerk zitten. Het werkt met vrijwel elke smartphone. Bellen in HD is gratis, maar werkt alleen binnen je netwerk. Een T-Mobile klant kan dus geen HD Voice gesprek voeren met een Vodafone-abonnee.

Nog even geduld, zegt brancheorganisatie GSA. Al 109 providers in 73 landen ondersteunen HD Voice. Sommigen gebruiken voice over LTE (VoLTE) waarbij al het spraakverkeer door een dataverbinding gaat. Ook Nederlandse netwerken zullen VoLTE ondersteunen– Tele2 als eerste.

Over een jaar of twee verbazen we ons over hoe nasaal we 140 jaar lang klonken. Als je de invoering van bellen in HD ergens mee zou moeten vergelijken, dan schiet de introductie van de kleuren-tv te binnen. In 1967 zat er opeens een levensechte omroepster in de huiskamer. Zo echt, dat we nu nog twitteren over de rode jurk van Annechien.

Kleuren verkleinen de afstand. Kijk maar naar het dramatische effect van ingekleurde zwartwit foto’s uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog, of ver daarvoor. Het web staat vol met color artists die historische beelden bewerken. De ramp met de Zeppelin, Albert Einstein in een blauwe korte broek, aangrijpende portretten van Anne Frank of Charles Darwin. Ook Graham Bell is inmiddels ingekleurd. Hij draagt een bruin pak en een oranje stropdas. Geen combinatie, zou Watson gezegd hebben.