Iraakse premier vraagt parlement om noodtoestand

De Iraakse premier heeft het parlement gevraagd de noodtoestand uit te roepen nadat islamitische strijders de stad Mosul hebben ingenomen. Persbureau AFP meldt dat ze inmiddels de gehele provincie Ninehvah in handen hebben.

De strijders zijn vermoedelijk verbonden aan de aan Al-Qaeda gelieerde soennitische groepering Islamitische Staat van Irak en de Levant (ISIL). Deze groep is, evenals andere jihadistische groeperingen, bezig aan een opmars in Irak. Parlementsvoorzitter Osama al-Noujaifi wil echter niet bevestigen dat de rebellen tot deze groep behoren.

‘Wij zijn gekomen om Mosul te bevrijden’

De premier, Nouri al-Miliki, deed de oproep in een nieuwsuitzending op televisie. Voor dag en dauw werd Mosul ingenomen, een stad op zo’n 360 kilometer ten noordwesten van Bagdad. Inwoners zagen gewapende mannen met zwarte vlaggen met islamitische teksten de stad binnenkomen, gebruikt door ISIL en andere jihadistische groeperingen. Na een kort vuurgevecht konden de militanten het provinciale regeringscomplex innemen. Eerder bestormden ze politiebureaus en bevrijdden ze gevangenen. Ook televisiestations zijn ingenomen. ‘Wij zijn gekomen om Mosul te bevrijden en vechten alleen tegen degenen die aanvallen’, klinkt het uit luidsprekers. De gouverneur lukte het net op tijd het gebied te ontvluchten.

Mosul is een stad van twee miljoen mensen. De stad is een voormalig bolwerk van Al-Qaeda, en was lange tijd een van de onrustigste gebieden van Irak.

‘Hele provincie ingenomen’

Persbureau AFP meldt op gezag van parlementsvoorzitter al-Noujaifi dat de hele provincie Ninehvah is ingenomen door opstandelingen. Hij heeft dat gezegd in een persconferentie. Militanten zouden op weg zijn naar de naastgelegen provincie Salahuddin, om daar binnen te vallen. Het zou de eerste keer zijn dat opstandelingen een hele provincie van het land innemen. Al-Noujaifi wees wereldleiders op de noodzaak te “vechten tegen deze terroristische groepen”. Hij zei:

“We moeten onze verschillen vergeten, dit is het uur van nationale eenheid. Er is een invasie in Irak door externe troepen. Als we deze aanval niet stoppen bij de grenzen van Nineveh, zal het overslaan op heel Irak.”

Het gaat niet goed in Irak

Irak maakte vorig jaar het ergste sektarische geweld mee sinds 2008. Bij gevechten tussen de soennitische minderheid (die onder Saddam Hussein veel macht had) en shi’ieten vielen toen meer dan 8000 doden. Het geweld is dit jaar niet afgenomen: tot nu kwamen volgens AFP 4600 mensen om. De steden Ramadi en Falluja werden begin dit jaar ingenomen door rebellen. De regering in Bagdad probeert het geweld te beteugelen en terug te slaan - in Ramadi lukt dat ten dele, in Falluja nauwelijks. En nu hebben rebellen ook de tweede stad onder controle. Andere delen van Irak en in Bagdad worden geregeld geteisterd door aanslagen.

Waarom zijn de rebellen succesvol?

ISIL is verantwoordelijk voor vele bloedige aanslagen in Irak en strijdt mee in Syrië tegen president Assad. De groep staat daarin bekend als meedogenloos. Sinds begin dit jaar kreeg ISIL delen van de Iraakse provincie Anbar onder controle.

Persbureau AFP schrijft:

“Deze succesvolle rebellie reflecteert de chaotische veiligheidssituatie in Irak, gevoed door de strijd om politieke invloed, sektarische spanningen tussen shi’ieten en soennieten en het conflict in buurland Syrië.”