Of je het einde van een wereldoorlog (even) stil kunt houden

Kun je het einde van een wereldoorlog verzwijgen? Wel als het aan de censors van het Amerikaanse leger in 1945 lag. Nadat de Duitsers hun onvoorwaardelijke overgave hadden getekend, kregen meegereisde journalisten een opmerkelijk verzoek: of ze het einde van de Tweede Wereldoorlog stil konden houden. Iedereen deed eraan mee, op één na.

Het is 6 mei 1945 als zeventien journalisten door het Amerikaanse leger worden verzocht in een vliegtuig te stappen. Pas als het toestel in de lucht is, wordt de reporters verteld waar ze heen vliegen: Reims. Daar zal een delegatie uit Duitsland de onvoorwaardelijke capitulatie tekenen, wat het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa zal betekenen.

Klein detail: ze moeten het wel stilhouden.

Dat is voor een journalist knap vervelend, helemaal als er niet bij wordt verteld wanneer dan wel het nieuws naar buiten mag. En dus schuiven de journalisten op 7 mei aan bij het moment dat de Duitse legerleiding de onvoorwaardelijke overgave tekent. Een historisch moment, maar er mag niks naar buiten komen.

“I’d do it again”

Generaal Eisenhower wil niks liever dan het einde aankondigen om mensenlevens te sparen, maar krijgt ‘van hogerhand’ te horen dat het niet mag. Pas een dag later mag het nieuws naar buiten, zo luidt het bevel. Ondertussen leeft heel Europa in de veronderstelling dat het nog steeds oorlog is.

Eén van die zeventien journalisten, AP-correspondent Edward Kennedy, besluit het dan toch te doen en een verhaal te tikken over het einde van WOII. Hij gaat daarmee tegen de wensen van het leger in en kan ook op weinig sympathie rekenen van zijn collega’s. Het leidt zelfs tot het ontslag van Kennedy. Maar het zal wel de iconische cover van The New York Times worden.

Still New York Times

Of Kennedy spijt heeft gehad van zijn beslissing? In 1948 schreef hij een essay, waarvan de titel veelzeggend is: “I’d do it again”.

Over die capitulatie, en de onduidelijkheid in de uren na de overgave heeft The Atlantic een fraai artikel geschreven.