Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Oorlog

Wilders wilde omstreden boek fractielid Bosma tegenhouden

Geert Wilders in de Tweede Kamer, met achter hem Martin Bosma.
Geert Wilders in de Tweede Kamer, met achter hem Martin Bosma. Foto ANP / Evert-Jan Daniels

PVV-leider Geert Wilders heeft met hulp van partijgenoten geprobeerd te voorkomen dat zijn fractiesecretaris Martin Bosma een omstreden boek over Zuid-Afrika zou publiceren.

Wilders vreesde negatieve publiciteit voor de PVV. Hij maande partijgenoten behoedzaam met Bosma om te springen. “Wees svp voorzichtig met mb”, mailde hij. Toen najaar 2013 bleek dat uitgeverij Prometheus/Bert Bakker het boek niet uit wilde brengen, mailde Wilders een partijgenoot dat hij dit “geweldig nieuws” vond.

Vergelijking met de apartheid

De kwestie bevestigt dat Wilders niet langer onvoorwaardelijk vertrouwen in Bosma heeft. Martin Bosma is PVV’er van het eerste uur die als fractiesecretaris en speechschrijver belangrijk werk voor Wilders doet.

In het manuscript, in bezit van deze krant, betrekt Bosma de stelling dat “links” van plan is “de Europese bevolking van Nederland” in dezelfde minderheidspositie te brengen (“voor de leeuwen te gooien”) als blanke Afrikaners overkwam na het einde van de apartheid.

“De Afrikaners, dat zijn wij. De Afrikaners van vandaag zijn de Nederlanders van over vijftig jaar of honderd jaar”, concludeert hij. In het boek omschrijft hij de Afrikaners als “proefkonijnen in het multicultureel laboratorium”. Mandela wordt door Bosma afgeschilderd als de communistische leider van een “terreurorganisatie” die na zijn vrijlating opdracht gaf voor een moordpartij op Zulu’s.

In het manuscript, dat circuleert in de PVV, rekent Bosma af met talrijke prominente Nederlanders die eerder sympathie betuigden of steun gaven aan het ANC en Mandela. Hij noemt onder andere schrijver Adriaan van Dis, oud-premier Kok, de televisiejournalisten Paul Witteman, Maartje van Weegen en Pia Dijkstra (nu D66-Kamerlid), die hij in de titel ‘handlangers van de ANC-apartheid’ noemt.

‘Lui en onberekenbaar’

Toen vorig najaar intern duidelijk werd dat Bosma aanstuurde op publicatie van zijn boek, besprak Wilders met partijgenoten dat ze hoe dan ook moesten voorkomen dat dit voor de Europese verkiezingen zou gebeuren. Uiteindelijk werd de PVV geholpen door Prometheus/Bert Bakker, dat 1 oktober vorig jaar besloot af te zien van publicatie.

De band tussen Wilders en Bosma is volgens bronnen al langer niet goed meer. De partijleider beklaagt er zich intern over dat Bosma lui en onberekenbaar is, mede omdat hij vaak langdurig onbereikbaar is. Ook kwam onlangs aan het licht dat Wilders en Bosma vorig jaar een conflict hadden over wachtgeld voor politici. Bosma sprak Wilders in de fractie hard tegen (“ho ho ho”) toen Wilders zei dat er voor opportunisten die wachtgeld voor politici steunen, geen plaats is in de PVV.

Vandaag in NRC Handelsblad: Het boek dat Geert Wilders niet wilde (€)