Racisme-rel in VS rond eigenaar basketbalteam: wat is er aan de hand?

Bij de Los Angeles Clippers, een basketbalclub in de NBA, gaat het momenteel even niet alleen om de sport. Dat terwijl het team momenteel in de play-offs uitkomt. Nee, alles in de Amerikaanse basketbalwereld, ook bij de club zelf, gaat over de vermeende racistische uitlatingen van zijn eigenaar Donald Sterling. Wat is er in de Verenigde Staten nu precies allemaal aan de hand?

Waar het allemaal om te doen is

De reden voor de grote ophef zijn via roddelwebsite TMZ en sportsite Deadspin uitgelekte geluidsfragmenten van een gesprek tussen de 80-jarige Sterling en zijn (toenmalige) vriendin. Het is een warrig gesprek tussen beiden, maar wat duidelijk wordt is dat Sterling er problemen mee heeft dat zijn vriendin - zelf half-Afro-Amerikaans, half Mexicaans- haar omgang met zwarte mensen zo nadrukkelijk etaleert. Dat zij met ze op de foto gaat en die foto’s op Instagram plaatst, dat zij ze meeneemt naar wedstrijden. Hij lijkt zich daarnaast specifiek te richten op oud-basketballer Magic Johnson, met wie zij op de foto ging en deze vervolgens online zette.

Het eerste, door TMZ uitgelekte fragment:

Een greep uit het gesprek:

Yeah, it bothers me a lot that you want to promo…broadcast that you’re associating with black people. Do you have to?
You associate with black people.
You’re not me. You’re supposed to be a delicate white or a delicate Latina girl.

You want me to have hate towards black people?
I don’t want you to have hate. (…) I want you to love them…privately.

Over Magic Johnson:

I took a picture with someone I admire.
Good.
He happens to black, and I’m sorry.
I think the fact the fact that you admire him - I’ve known him well and he should be admired. And I’m just saying that it’s too bad you can’t admire him privately, and during your entire ***** life, your whole life, bring him here, feed him, **** him. I don’t care, you can do anything. But don’t put him on an Instagram for the world to have to see so they have to call me. And don’t bring him to my games, OK?

Deadspin publiceerde een uitgebreider fragment, waarin Sterling nog meer racistische opmerkingen maakt:

The white Jews, there’s white Jews and black Jews, do you understand?
And are the black Jews less than the white Jews?
A hundred percent, fifty, a hundred percent.

Sterling zelf zegt in het fragment van TMZ niet racistisch te zijn en dat hij van alle zwarte mensen houdt.

Er is nog steeds, een paar dagen na het uitlekken van de fragmenten, geen definitieve bevestiging (lees: van hemzelf) dat de man die we horen daadwerkelijk Sterling is. Maar dat wordt vooralsnog door iedereen wel aangenomen.

Wat nog wel gezegd moet worden, is dat de vriendin in kwestie, volgens TMZ ene V. Stiviano, momenteel betrokken is bij een rechtszaak die de vervreemde vrouw van Sterling tegen haar heeft aangespannen. Stiviano zou ervan verdacht worden 1,8 miljoen dollar (1,3 miljoen euro) te hebben verduisterd, zei Clippers-voorzitter Andy Roeser volgens persbureau AP. Stiviano zou cadeaus hebben geaccepteerd van Sterling die gekocht werden met het geld van Sterling en zijn vrouw samen. Sterlings vrouw wist hier niets van. Viviano zou naar aanleiding van de zaak volgens Roeser hebben gezegd dat ze wraak zou nemen.

Het verleden van Sterling

Donald Sterling, vastgoedmagnaat en miljardair, kocht de Clippers in 1981. Hij is in de NBA de langstzittende eigenaar. Gedurende zijn leven heeft hij al vaker te maken gehad met beschuldigingen van discriminatie en racisme:

• In augustus 2006 werd Sterling aangeklaagd, omdat hij bij de verhuur van enkele van zijn appartementencomplexen zou hebben gediscrimineerd. Hij zou in Los Angeles niet-Koreanen woningen hebben geweigerd in Koreatown, een Koreaanse buurt, en Afro-Amerikanen in Beverly Hills. Hij zou ook hebben gezegd dat hij niet graag verhuurt aan de Latino-gemeenschap omdat de mensen roken, drinken en rondhangen in de gebouwen en dat zwarte mensen stinken en ongedierte aantrekken. Sterling schikte uiteindelijk voor 2,73 miljoen dollar (1,97 miljoen euro).
• In 2011 werd hij door oud-manager bij de Clippers, Elgin Baylor, aangeklaagd voor discriminatie. Baylor, zelf zwart, zei dat Sterling er binnen de club een structuur op nahield die leek op die op de “plantages in het zuiden”, waarmee hij verwees naar de slavernij. Sterling zou bovendien een potentiële coach, Jim Brewer, hebben afgewezen vanwege zijn ras. Hij zou hebben gezegd dat hij persoonlijk “liever een blanke coach uit het zuiden arme zwarte spelers” zou willen laten coachen. De klacht werd uiteindelijk afgewezen.

De reacties

De opmerkingen van Sterling zouden normaal al niet acceptabel worden gevonden, maar in de NBA spelen ook nog eens overwegend zwarte basketballers. Er is dan ook met grote afkeuring gereageerd op de uitlatingen. We hebben er enkele op een rij gezet:

De LA Clippers zelf: De spelers maakten gisteravond in stilte goed duidelijk wat ze van Sterlings opmerkingen vinden. Tijdens de warming-up voor de play-offwedstrijd tegen de Golden State Warriors droegen ze hun shirts binnenstebuiten, zodat de naam van de club niet zichtbaar was. Ook droegen ze zwarte zweetbandjes om hun armen en zwarte sokken.

http://youtu.be/aJs4cTMO4fM

Coach Doc Rivers, zelf zwart, zei gedacht te hebben aan een boycot van die vierde play-offwedstrijd, maar daar werd vanaf gezien:

“Het grootste statement dat we kunnen maken, als mannen, niet als zwarte mannen, is bij elkaar te blijven en te laten zien hoe sterk we als groep zijn. Niet versplinteren. Niet weglopen. Het is makkelijk om te protesteren, het protest zal ons spel zijn.”

Voorzitter van de club Roeser zei dat de authenticiteit van de opnames nog niet bevestigd kon worden, evenmin of ze bewerkt zijn. De opmerkingen komen volgens hem niet overeen met hoe Sterling werkelijk denkt. Sterling zou “ontzet” zijn en “biedt zijn excuses aan over gevoelens die aan hem worden toegeschreven” wat betreft oud-speler Magic Johnson, zo zei Roeser.

(Oud)-basketbalspelers: Magic Johnson, onderwerp van enkele opmerkingen van Sterling, heeft op Twitter gezegd nooit meer een wedstrijd van de Clippers te zullen bijwonen, zolang Sterling eigenaar van de club is. Tegenover ESPN zei hij dat er voor de vermeende opmerkingen van Sterling “geen plaats is in de maatschappij, geen plaats in onze competitie”.

Sterspeler LeBron James van de Miami Heat riep de basketbalbond op flinke maatregelen te nemen tegen Sterling. Als de opmerkingen daadwerkelijk gemaakt zijn, zei James, dan “is er geen ruimte voor Donald Sterling in onze competitie”.

Basketballegende Michael Jordan, zelf eigenaar van de Charlotte Bobcats, was ook fel in zijn kritiek. Hij sprak van “ziekmakende, beledigende opmerkingen”.

Sportwebsite Bleacher Report heeft meer reacties vanuit de NBA verzameld.

President Obama: Op een persconferentie in Maleisië - Obama is momenteel op werkbezoek in Azië - reageerde de Amerikaanse president op de ophef in zijn thuisland. Hij noemde de vermeende opmerkingen “ongelofelijk beledigend en racistisch”:

“Ik denk niet dat ik deze hoef te interpreteren voor jullie, ze spreken voor zichzelf. Wanneer onwetende mensen hun onwetendheid willen tentoonspreiden, dan hoef je eigenlijk niets te doen. Je laat ze maar praten. En dat is wat hier is gebeurd.”

En wat doet de NBA?

De bond doet allereerst nog onderzoek naar de geluidsopnames en kijkt of deze echt zijn. De opmerkingen die in de opnames gemaakt worden, zijn volgens de NBA in ieder geval “verontrustend en beledigend”. Hoofdverantwoordelijke (commissioner) Adam Silver heeft zich verder nog niet hard uitgesproken over de situatie. Hij sprak zaterdag voorafgaand aan de play-offwedstrijd tussen de Oklahoma City Thunder en de Memphis Grizzlies:

“Alle leden van de NBA-familie zouden de kans moeten krijgen hun kant van de controverse te tonen. Dat is waarom ik nog niet bereid ben om over eventuele straffen tegen Donald Sterling te praten. We zullen daarentegen wel heel snel ons onderzoek doen. (…) We hopen dat we dit in de komende paar dagen hebben opgehelderd.”

Een ferme reactie van de NBA is wel nodig, schrijft een columnist van Bleacher Report. Sterling is nog nooit berispt door de bond. De situatie vormt een eerste echte test voor Adam Silver, pas sinds februari de hoofdverantwoordelijke bij de bond:

“Hoe hij hierop zal reageren zal nauwlettend in de gaten worden gehouden door spelers, coaches, fans, de media en de zakelijke partners van de NBA”.

Het is volgens de columnist van de vooraanstaande sportwebsite nog helemaal niet zeker of Silver kan zorgen voor het “enige logische gevolg”, namelijk dat Sterling geen eigenaar meer zal zijn van de Clippers. Door de jaren heen heeft de NBA nog nooit zo’n drastische stap genomen.

Eigenaars zijn berispt voor kritiek op scheidsrechters, voor commentaar op werkgerelateerde kwesties. De competitie heeft eigenaars geschorst voor het overtreden van de salarisreglementen en voor het rijden onder invloed. Maar een boete, hoe hoog ook, zal nooit afdoend zijn in deze zaak. Een schorsing, hoe lang ook, zal als pijnlijk leeg worden ervaren.

Een schorsing zorgt er alleen maar voor dat de eigenaar niet bij wedstrijden aanwezig mag zijn. Sterling verdient het om uit de competitie te worden verbannen. (…) Maar er is geen precedent op dit gebied en het is nog maar de vraag of het wettelijk mogelijk is een eigenaar te dwingen zijn club te verkopen.”