Bankpresident Klaas Knot: kans op negatieve rentes

Negatieve rentes zijn mogelijk in Europa als de inflatie in de eurozone verder wegzakt. Dit zegt president Knot van De Nederlandsche Bank vandaag in een vraaggesprek in NRC Weekend.

De landen van de eurozone kampen met een zeer lage inflatie van 0,5 procent. Dat is zeer dicht bij ‘deflatie’, waarbij de prijzen structureel gaan dalen. De Europese Centrale Bank, die het monetaire beleid in de eurozone voert, streeft officieel naar een inflatie dichtbij 2 procent. De huidige inflatie zit daar dus ver onder.

‘Ook depositorente onder nul’

Het belangrijkste rentetarief van de ECB is daarom al verlaagd tot 0,25 procent. Maar een andere rentevoet, de zogenoemde depositorente, staat al op nul en kan niet verder naar beneden. Deze rente geldt voor banken die overtollig geld bij de Europese Centrale Bank willen stallen. Knot sluit niet uit dat deze rente onder nul kan worden gebracht als dat nodig mocht zijn. Hij zegt:

“De laatste gegevens bevestigen dat het economisch herstel doorzet. Dat herstel kan het inflatieniveau uiteindelijk ook weer bij het doel van dichtbij 2 procent brengen. “Maar mocht het nu zo zijn dat de inflatie blijft tegenvallen en we onze vooruitzichten voor de middellange termijn neerwaarts moeten bijstellen, dan lijkt een rentestap het gepaste antwoord. Een rente van nul procent is voor mij geen harde ondergrens.”

Burgers merken niets van negatieve rente

Daarmee zou volgens Knot de depositorente dus ‘in het negatieve’ kunnen worden gebracht. “Het betekent dat je dan sowieso nog een paar kleine rentestappen kunt nemen.” Gewone burgers zouden overigens niets merken van een negatieve rente. Verschijnselen als het betalen om te mogen sparen of geld op de rekening te hebben, zullen zich niet voordoen. De maatregel blijft beperkt tot het geldverkeer tussen banken en de ECB.

Volgende week komt Eurostat, het EU-statistiekbureau, met het inflatiecijfer over april. Een hardnekkige deflatie geldt als zeer slecht voor de economie, omdat consumenten aankopen gaan uitstellen in afwachting van nog lagere prijzen. Ook het evenwicht in de eurozone tussen vooral zuidelijke landen (met een zwakke concurrentiepositie) en noordelijke landen kan bij lage inflatie of deflatie moeilijker worden hersteld. Om de kosten verder te drukken zouden de lonen en prijzen in het zuiden structureel moeten gaan dalen ten opzichte van het noorden.

Knot niet overtuigd van grootscheepse aankoop leningen

Knot is weinig enthousiast over de mogelijkheid van grootscheepse aankopen van leningen door de centrale bank, zoals dat in onder meer de Verenigde Staten en Japan als paardenmiddel wordt ingezet om de inflatie op te krikken.

“Voordat we, in potentie, daar miljardenbedragen voor gaat inzetten moeten we wel overtuigd zijn van de effectiviteit van zo’n programma. Ik ben nog niet overtuigd.”

Lees ook ‘Een rente van onder nul is best mogelijk’ in NRC Weekend. (€)