Love Radio: van haatoproep naar liefdesuitzending in Rwanda

Tienduizend doden per dag, 417 per uur, zeven per minuut. Bijna honderd dagen lang. Vandaag twintig jaar geleden begon de genocide van Tutsi’s in Rwanda. 800.000 mensen vonden de dood. Het project Love Radio herdenkt de genocide door de de situatie van nu te vertellen.

Via de radio werden haatzaaiende boodschappen verspreid, om zo veel mogelijk mensen tegen de Tutsi’s op te stoken. Zo werden mensen opgeroepen hun Tutsi-buren te vermoorden. Na de genocide startte op dezelfde frequentie de populaire en zoete radiosoap Musekeweya (Nieuwe Dageraad), bedoeld om verschillen tussen de bevolking te overbruggen.

Toch blijkt verzoening, ook twintig jaar later, moeilijk. Er zijn daders en er zijn slachtoffers, beiden geplaagd door gruwelijke herinneringen. Voor het multimediale project Love Radio volgden de Nederlandse journalist Eefje Blankevoort en fotograaf Anoek Steketee de acteurs, schrijvers en luisteraars van de soap. Zowel daders als slachtoffers; beide groepen komen aan het woord. De komende honderd dagen verschijnt de documentaire online in zeven delen. In juli is er een tentoonstelling in het Amsterdamse fotografiemuseum FOAM.

Love Radio trailer from Prospektor on Vimeo.

Littekens nog vers

De littekens in Rwanda zijn nog vers, schrijft onze correspondent Koert Lindijer vandaag in een uitgebreide reportage in nrc.next (€). “Rwandezen werken hard aan verzoening, maar we zijn nog steeds gewond”, zegt artiest (Hutu, neef van een moordenaar) Edouard Bompikiri in de krant. “Iedereen zoekt erkenning. Daarom moet iederen Rwandees zijn verhaal vertellen. Dat is de enige uitweg.”

Lindijer schrijft:

“Twintig jaar na de volkerenmoord is Rwanda nog altijd een getraumatiseerd land. Nabestaanden leven met een schaduw over hun ziel, een dagelijks gevoel van leegte. Maar ook velen van de één miljoen Hutu-daders die hebben gemoord, verkracht en gestolen worden dagelijks gekweld door de herinneringen, de beelden van toen ze met kapmessen routineus inhakten op kinderen en op ouderen.

“Jongeren beneden de 20 jaar kregen de verhalen te horen van hun ouders en zijn evenzeer slachtoffer: ze leven met het stigma dat hun vader en moeder moordenaars waren. Of met haar omdat hun families werden uitgeroeid. Moordenaars en nabestaanden moeten op dezelfde heuvels en in dezelfde dorpen samenleven.”

Lees de reportage van Koert Lindijer: ‘Ze leven met een schaduw over hun ziel’