Video: hoe groot is het heelal en euhm, wat zit er nou in zo’n zwart gat?

Hoe weten we hoe oud de zon is? Hoe groot is het heelal? En wat bevindt zich binnen in een zwart gat? Het zijn van die vragen. Deze animatiestudio legt het begrijpelijk uit. En met humor.

Hieronder drie fijne uitlegfilmpjes van ingewikkelde, soms haast onverklaarbare, kosmische verschijnselen. Neem het fenomeen zwarte gaten. In 1916 liet astronoom Karl Schwarzschild zien dat deze absurde, gapende monsters inderdaad kunnen bestaan: als een logisch gevolg van Einsteins algemene relativiteitstheorie.

Onze wetenschapsredacteur Margriet van der Heijden legde die ontdekking als volgt uit:

Als maar genoeg materie samengeperst wordt in een klein gebied, dan is ver rondom dat superzware object een denkbeeldige grens te trekken, berekende Schwarzschild. Alles wat van buitenaf die grens overschrijdt, valt onvermijdelijk naar dat superzware object toe. Anders gezegd: de ruimtetijd is er zo sterk gekromd dat alles, zelfs het licht, voortgestuwd wordt naar dat superzware object – dat in 1967 van fysicus John Wheeler de naam ‘zwart gat’ kreeg.

Sindsdien hebben astronomen vele zwarte gaten waargenomen – in het hart van sterrenstelsels zoals ons Melkwegstelsel bijvoorbeeld. Maar: allemaal indirect, want het zwarte gat verzwelgt slechts, en geeft geen meetbare signalen terug. Juist daarom wordt die door Schwarzschild gedefinieerde grens ook wel de waarnemingshorizon genoemd - de grens tot waar nog iets te zien valt.

Nu maar eens kijken.