Voormalig PvdA-leider Bos: hou alsnog een referendum over de euro

Voormalig PvdA-leider Wouter Bos is voor een referendum over de vraag of Nederland de euro moet behouden. Dat referendum zou volgens hem een “heldere keuze” moeten zijn voor of tegen Europa, zei hij gisteravond tijdens een debat in De Balie. “Ja betekent: ja tegen de euro, ja tegen bankenautoriteiten en ja tegen noodhulp”, zei Bos. “En nee betekent ook: nee, met alle consequenties van dien”, doelend op een exit uit de Europese Monetaire Unie (EMU).

Een referendum is volgens hem de enige manier om de Europese integratie te voorzien van van “democratische legitimiteit”.

“Is de gemiddelde burger überhaupt in staat onderscheid te maken tussen de EU en de EMU”, wilde het kritische publiek weten. Met andere woorden: kan het volk zo’n ingewikkelde keuze wel maken? Dat is volgens Bos geen obstakel. Als de burger kan kiezen tussen “het CDA of de SP”, kan de burger ook kiezen tussen wel of geen Europa.

Ook het argument dat een referendum voor grote onrust zou zorgen op de financiële markten, wuifde Bos weg. “Dé financiële markten bestaan niet”, reageerde hij. “Als we een euroreferendum niet aandurven uit angst voor financiële markten zijn we in zes jaar geen klap opgeschoten.”

Bos gaf punt eerder bij formatiebesprekingen weg

Dat Bos, nu bestuursvoorzitter van VUmc, de discussie over een referendum aanzwengelt is politiek pikant. Onder zijn leiding werd dit punt in 2006 in de coalitieonderhandelingen met het CDA weggegeven. De PvdA schaarde zich toen achter het standpunt dat er niet nog eens zoals in 2005 een referendum over Europa zou moeten worden gehouden.

De huidige PvdA-fractie vindt dat een referendum kan worden georganiseerd als er sprake is van een nieuwe Europese verdragswijzing. In dat geval zou een raadplegend referendum kunnen worden gehouden. Een initiatiefvoorstel dat dit instrument wettelijk mogelijk moet maken ligt op dit moment bij de Eerste Kamer. De Tweede Kamer heeft zich er al voor uitgesproken. Om zo’n referendum – dat voor alle wetsvoorstellen geldt – af te dwingen zijn 300.000 handtekeningen nodig.

Het idee van Bos is om zonder meer een referendum te houden over de euro en Europa. De PvdA-fractie wil niet reageren op de uitspraken van Bos, en verwijst naar het initiatiefwetsvoorstel dat nu bij de Eerste Kamer ligt.

Lees in NRC Handelsblad meer over het crisisdebat in de Balie.