Poetin: ongrondwettelijke staatsgreep in Oekraïne

De Russische president Vladimir Poetin spreekt van een “ongrondwettelijke staatsgreep” in buurland Oekraïne. Viktor Janoekovitsj is volgens hem nog steeds de legitieme leider van het land. Poetin sprak voor het eerst over de kwestie sinds de afzetting van de Oekraïense president twee weken geleden.

Een militaire machtsovername was het, toen Janoekovitsj op 22 februari door het parlement werd afgezet, zei Poetin. Janoekovitsj had aan alle eisen van de oppositie voldaan, hij had in feite geen macht meer. Het Oekraïense volk wilde verandering, maar dit was een “ongrondwettelijke verandering”. De Oekraïners moeten op een eerlijke manier over de toekomst kunnen beslissen, vindt Poetin. Als de situatie blijft zoals ze nu is, dan accepteert Rusland de uitslag van de geplande verkiezingen van 25 mei niet.

Oekraïne beroept zich op afspraken gemaakt in het Boedapestmemorandum in 1994: het land gaf zijn kernwapens op in ruil voor soevereiniteitsgarantie van de VS, Groot-Brittannië én Rusland:

“Maar Poetin spreekt van een revolutie in Oekraïne, zegt dat wat er nu aan de macht is niets te maken heeft met afspraken uit het memorandum. Die gelden op deze manier niet meer. Hij ontkent de legitimiteit van deze staat en behoudt zich alle rechten voor om te doen wat hij wil.”

Geen politieke toekomst Janoekovitsj

Voor Janoekovitsj is er in ieder geval geen politieke toekomst meer, volgens de Russische president. Dat heeft Poetin hem ook gezegd, zei hij zelf. De enige reden dat Rusland hem heeft verwelkomd is dat hij anders omgebracht zou zijn.

De afgezette president zat ook niet achter het bloedbad op de Maidan, zei Poetin. Hij gelooft Janoekovitsj op zijn woord. Het bloedbad kwam voort uit een provocatie van de snipers van de oppositie:

hubertsmeets Hubert Smeets Poetin gelooft Janoekovitsj: bloedbad op Maidan in Kiev is niet op bevel Janoekovitsj maar ‘geprovoceerd’ door snipers van oppositie. 4 maart 2014 @ 11:06

Volgen

Inzet leger ‘laatste redmiddel’

De inzet van het leger in Oekraïne is volgens Poetin niet nodig en hij hoopt ook dat het niet nodig zal zijn. Hij noemde het een “laatste redmiddel”. Mocht er sprake zijn van wetteloosheid, dan behoudt Rusland het recht alle mogelijke opties aan te wenden om de Russen in Oekraïne te beschermen.

Smeets benadrukt dat Poetin twee voorwaarden stelt aan militair ingrijpen:

“Hij overweegt het als middel wanneer de burgers in het zuidoosten van Oekraïne zich onveilig voelen of geen deel meer voelen van de maatschappij. Hoe je dat laatste zou bepalen, is natuurlijk vaag. Op dit moment vindt hij het wel goed met alleen de Krim, maar er kan niet uitgesloten worden dat er nog gewapende inzet komt.”

Rusland heeft het pro-Russische schiereiland de Krim in Oekraïne niet overgenomen, zei Poetin. De troepen die daar nu aanwezig zijn, zijn lokale troepen, geen Russische.

Poetin pleit volgens Smeets voor houden van referenda in deelgebieden van het land:

“Zonder het te zeggen pleit hij eigenlijk voor federalisering.”

Lees de transcriptie van de hele persconferentie

In ander nieuws: Gazprom stopt met aardgaskorting

Het grote Russische energiebedrijf Gazprom maakt per 1 april een einde aan de korting die Oekraïne krijgt op aardgas, meldt persbureau AP. In december kreeg het land nog een korting van ruim dertig procent op Russisch aardgas. Janoekovitsj had toen net geweigerd een associatieverdrag met de EU te ondertekenen, maar kreeg onder andere deze tegemoetkoming in een vervangend akkoord met Rusland. Het niet ondertekenen van het verdrag met de EU was eind vorig jaar de directe aanleiding voor de onlusten in Oekraïne.

Volgens Gazprom-directeur Alexej Miller heeft Oekraïne nog een schuld van omgerekend bijna 1,1 miljard euro bij Gazprom.

Volg ons liveblog voor alle ontwikkelingen rond het conflict in Oekraïne