Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Politie, recht en criminaliteit

Gevaren mestgassen onderschat - ademteug kan tot bedwelming leiden

De boerderij in Makkinga waar het ongeluk in de mestsilo plaatsvond.
De boerderij in Makkinga waar het ongeluk in de mestsilo plaatsvond. Foto ANP/ Catrinus van der Veen

De gevaren van mestgassen worden onderschat. Veehouders en loonwerkers beseffen vaak niet dat bij het verwerken van mest dodelijke gassen kunnen vrijkomen en nemen onvoldoende veiligheidsmaatregelen. Het gebrek aan kennis en besef van risico’s is deels te wijten aan agrarische opleidingen, die aan de gevaren onvoldoende aandacht schenken.

Dat stelt de Onderzoeksraad voor Veiligheid in een vandaag verschenen rapport over een ongeval op een melkveehouderij in het Friese Makkinga, op 19 juni vorig jaar, waarbij drie mensen tijdens het schoonmaken van een mestsilo bedwelmd raakten en om het leven kwamen. Eén man raakte zwaargewond.

Ongelukken komen vaak voor…

Ongevallen met mestgassen komen regelmatig voor; tussen 1980 en 2013 deden zich ten minste 35 ernstige ongevallen voor. Daarbij vielen 57 slachtoffers, waaronder 28 doden. De ongevallen leiden veelal tot extra slachtoffers „doordat mensen die min of meer toevallig in de buurt zijn, een reddingspoging doen en daarbij zelf gewond raken of om het leven komen”. De helpers zijn vaak onbeschermd.

De ongevallen doen zich meestal voor bij het schoonmaken van een silo, een tankwagen of bij het mixen van drijfmest in een kelder onder de stal. Oorzaak van de ongevallen is veelal dat er onvoldoende veiligheidsmaatregelen zijn getroffen zoals geschikte adembescherming, regelmatig mixen van de mest en voldoende ventilatie.

“Een groot deel van de ongevallen had voorkomen kunnen worden door adequate veiligheidsmaatregelen te treffen. Eén ademteug kan al tot bedwelming leiden.”

… En de kans op ongelukken is toegenomen

De kans ongevallen met mestgassen is de afgelopen jaren vergroot door schaalvergroting en milieuwetgeving, constateert de raad. Er wordt meer mest geproduceerd; de opslag van mest moet zijn afgesloten; en er worden andere stoffen met de mest gemengd.

De afgelopen jaren doen zich enkele keren per jaar ernstige ongevallen voor met mestgassen. Deze lijken ook nog eens „het topje van de ijsberg”, aldus de raad, omdat niet bij alle ongevallen hulpdiensten zijn betrokken en de ongevallen de media niet halen.