NSA hielp Nederland met onderzoek naar herkomst 1,8 miljoen

De kabinetsbrief over de 1,8 miljoen telefoongegevens, die deze week voor zoveel ophef heeft gezorgd, is gebaseerd op onderzoek door technische experts van de militaire inlichtingendienst MIVD en medewerkers van de Amerikaanse NSA.

Volgens bronnen in Den Haag is uit de reconstructie onomstotelijk gebleken dat de 1,8 miljoen ‘records’ metadata zijn verzameld door de National Sigint Organisation (NSO) – een inlichtingeneenheid van de AIVD en MIVD. De NSO richt zich op het afluisteren van telecommunicatie, in jargon Sigint genoemd – Signal Intelligence.

Conclusie al eind vorig jaar bekendgemaakt

Deze conclusie is al eind vorig jaar bekendgemaakt aan minister Hennis (Defensie, VVD) en Plasterk (Binnenlandse Zaken,PvdA). De informatie werd echter geheimgehouden en pas afgelopen week publiekelijk gedeeld. Het kabinet heeft de conclusie deze week bekendgemaakt. Reden daarvoor is een rechtszaak aangespannen tegen de Nederlandse staat. Een groep burgers verenigd in de belangenvereniging ‘Burgers tegen Plasterk’ eist dat Nederland stopt met het aannemen van inlichtingen die zijn verzameld door de NSA.

Het NSA-dossier heeft voor spanning gezorgd tussen de ministers Plasterk en Hennis. Deze week meldde deze krant dat Hennis haar collega Plasterk heeft gewaarschuwd geen stellige uitspraken te doen over de NSA. Een veelbesproken interview dat Plasterk in oktober vorig jaar gaf aan Nieuwsuur, is door Hennis ontraden.

Bronnen in Den Haag hebben tegenover deze krant uitleg gegeven voor de door Plasterk gekozen opstelling in dit dossier. Volgens deze bronnen hebben PvdA-kopstukken er ten tijde van de eerste berichten over vergaarde data in Nederland bij Plasterk op aangedrongen, niet de indruk te wekken dat Nederland medeverantwoordelijk is voor ‘NSA-achtige praktijken’.

Sinds deze zomer is wereldwijd ophef ontstaan over de grootschalige afluisterpraktijken van de NSA die zijn onthuld door klokkenluider Edward Snowden.

Informatie over telefoongesprekken komt uit Boundless Informant

De informatie over de 1,8 miljoen data over telefoongesprekken in Nederland komt uit de Boundless Informant. Dat is een instrument dat leidinggevenden van de NSA inzicht moet verschaffen in de gigantische hoeveelheid data die de NSA iedere dag opzuigt. Een grafiek gepubliceerd door The Guardian laat zien dat het om miljarden gegevens gaat. Boundless Informant moet daar structuur in aanbrengen. Maar het instrument is nog in ontwikkeling en geeft slechts een deel van alle NSA-data weer.

Sinds afgelopen zomer hebben allerlei media, van het Duitse weekblad Der Spiegel tot het Italiaanse blad l’Espresso, over Boundless Informant gepubliceerd. De verschillende Europese media hebben zich daarbij geconcentreerd op documenten die Boundless Informant heeft gegenereerd over hun land.

De NSA stelt dat de data in samenspraak met de veiligheidsdiensten van de betrokken landen zijn verzameld. Sinds deze week is dat ook de officiële lezing van de Nederlandse regering.