De mentoren van Jochem Uytdehaage

Jochem Uytdehaage denkt zelf dat hij nog veel meer sportief succes had kunnen boeken als hij als jeugdig schaatser een sportieve mentor had gehad. Daarom regelt hij dat voor sporttalenten nu maar zelf, zoals bij Ranomi Kromowidjojo toen ze nog 17 jaar was.

Een wonder op kunstschaatsen

“Ik heb veel fouten gemaakt als sporter”, zei Jochem Uytdehaage enkele jaren na afloop van zijn sportcarrière. Het is niet de eerste gedachte na het zien van zijn palmares met als absolute top het jaar 2002. In dat seizoen won hij op de Olympische Winterspelen in Salt Lake City twee gouden medailles en één zilveren plak. Verder was hij de beste bij het EK en WK Allround. Een jaar later werd hij wereldkampioen op de 5.000 meter en in 2005 prolongeerde hij zijn Europese titel. Maar er had naar eigen zeggen toch nog veel meer in gezeten: “Mijn juniorperiode had heel anders kunnen zijn als ik destijds een mentor had gehad. Zelf heb ik als jonge sporter dingen meegemaakt waar ik een mentor had kunnen gebruiken. De relatie tussen sport en studie was bijvoorbeeld heel moeizaam. Dan was ik zo hard aan het studeren dat ik te vermoeid was om nog een topprestatie te leveren.”

Goud voor Uytdehaage op de 10.000 meter in Salt Lake City:

Was er maar iemand geweest, die uit ervaring weet hoe de sportpers werkt, die zelf had meegemaakt om vermoeiende reizen over de hele wereld te maken of er proefondervindelijk achter was gekomen hoe zwaar de druk kan zijn in de allesbeslissende wedstrijd. Met terugwerkende kracht merkte Uytdehaage op dat hij graag met zo’n persoon ervaringen had willen uitwisselen, die verdergaan dan de juiste trainingsmethodes en waarschuwingen om op tijd naar bed te gaan. Voormalige topsporters met wereldtitels en olympische medailles zouden hier heel goed bij kunnen helpen, was daarom de conclusie van de tweevoudige kampioen.

Uytdehaage zelf kreeg echter pas hulp aangeboden toen het al niet meer nodig was: “Het is heel Nederlands om iemand pas te steunen als die net veel succes heeft behaald. Zelf kreeg ik van alles aangeboden toen ik olympisch kampioen was geworden. Dan werd ik door een fietsenmaker gebeld, die me een fiets aanbood. Dat snap ik wel, want zo krijgt die man gratis reclame. Maar ik had al een fiets, dus daar deed ik niets mee.”

Zulke steun moet volgens Uytdehaage dus juist komen in de moeilijke tijd vóór de topjaren, als de jonge sporter zich een weg baant in de internationale sportjungle. Nog voordat zijn eigen loopbaan was beëindigd, in 2004, richtte hij daarom Stichting Sporttop op, dat dit jaar dus tien jaar bestaat.

Hulp van een wereldkampioen

De stichting koppelt een jong sporttalent aan een mentor, die zelf op het allerhoogste niveau heeft gepresteerd. Deze aanpak van Uytdehaage werpt zijn vruchten af. Zijn stichting heeft de afgelopen jaren al vele ruwe diamanten tot fijne, fonkelende edelstenen weten te slijpen. Zo werd zwemster Ranomi Kromowidjojo begeleid door oud-schaatser Bart Veldkamp en oud-roeier Nico Rienks. Omringd door drie gouden olympische medailles – één keer Veldkamp, twee keer Rienks - gaf Kromo zo mede vorm aan haar doelstellingen.

Op zeventienjarige leeftijd was ze in ieder geval al bijzonder ambitieus, zo leert haar korte biografie op de site van Sporttop. Haar ‘ultieme sportdoel’ was olympisch kampioen worden. Ze had toen al het een en ander gepresteerd: ‘Op het EK zwemmen in Eindhoven begin 2008 heb ik samen met Marleen Veldhuis, Inge Dekker en Femke Heemskerk de Europese titel gepakt in een nieuw wereldrecord. Dat was echt supergaaf, zeker omdat het ook in Nederland was en ik vele fans op de tribune had.’

Toch een fiets

Ook zeilster Marit Bouwmeester maakte gebruik van de diensten van Stichting Sporttop. Het was Wietske de Ruiter die haar in het begin van haar carrière met raad en daad bijstond. Uit de praktijk blijkt een mentor dus een welkome aanvulling in de trainingsstaf van topsporters met Olympische ambities.

Kromowidjojo heeft inmiddels drie olympische titels achter haar naam staan – net zoveel als haar twee voormalige mentoren bij elkaar. Bouwmeester won in 2012 zilver in Londen.

Die fietsenmaker is overigens uiteindelijk alsnog gebeld door Uytdehaage: “Of hij die fiets nog steeds wilde geven, maar dan aan één van onze talenten. En weet je wat zo grappig is? Dat gebeurt dan ook!”