Uitlokken, een hellend vlak

In een rechtsstaat geeft de overheid het goede voorbeeld door zich aan de wet te houden. De overheid mag zeker niet zelf de misdadige praktijken (laten) plegen die het geacht wordt te bestrijden. Op deze open deuren moet steeds gewezen worden zodra de politie strafbare feiten gaat uitlokken. Zoals in de afgelopen weken met de ‘Poolse’ nepwebshops waar burgers werden uitgenodigd om in Nederland verboden vuurwerk te kopen.

Artikel 47 van het Wetboek van Strafrecht kwalificeert uitlokking immers als een vorm van deelname aan een strafbaar feit. Nu is uitlokking als opsporingstactiek bij de politie populair. De lokvuurwerkwebshop is de nieuwste loot aan een stam waaraan reeds de lokfiets (-scooter, -auto), lokpuber, lokhomo, lokjood, lokoma, loktelefoon, lok-cv-ketel, lokwoning en lokaanhangwagen voorkwamen. Allemaal bedoeld om vormen van misbruik, geweld en diefstal te ontmoedigen of te bestraffen. Rechters maakten uit dat uitlokking door de politie alleen is toegestaan als het zich niet specifiek op één persoon richt. En als degene die zich laat verleiden toch al van plan was om het feit te plegen. Ieder die te goeder trouw is moet dus geweerd worden. Bij de pseudowebshops komt het overigens niet tot kopen, leveren of betalen. Degene die naam en factuuradres opgaf kreeg een videoboodschap en een brief van de politie. Dit is dus eerder een verstoringsactie, met een pr-doel.

De nepwebshop gaat echter op een andere manier over de schreef. Het is in het handelsverkeer niet toegestaan goederen aan te bieden die men niet kan leveren. Deze ‘Poolse’ webshops werden bovendien gerund vanuit Nederland, zonder dat dat kenbaar was voor de klanten. Dat is een verboden handelspraktijk en mogelijk in strijd met het Europees recht. Het vuurwerk mocht dan verboden zijn in Nederland, in andere Europese landen is het dat niet. Pseudoverkoop op de Europese markt kan dus ook ‘legale’ consumenten trekken. Dan had de politie, of de stichting die dit klusje voor de autoriteiten opknapte, dus gewoon moeten leveren. En dat nalaten was dan wanprestatie geweest. Zo lokt de politie zichzelf in de val.