Red de democratie, doe als wij en word klokkenluider

In elk geval na september 2001 hebben de westerse regeringen en inlichtingendiensten alles in het werk gesteld om het bereik van hun macht te vergroten, ten koste van onze privacy, burgerlijke vrijheden en publieke controle op het beleid.

De doofpot- en complotfantasieën die altijd als paranoïde en Orwelliaans werden beschouwd bleken na Snowden nog niet eens het hele verhaal te zijn.

Het opmerkelijkste is dat we al jaren voor deze gang van zaken worden gewaarschuwd: massale surveillance van hele bevolkingen, militarisering van het internet, het einde van de privacy.

Alles gebeurt in naam van de ‘nationale veiligheid’, die min of meer een kreet is geworden om discussie af te houden en te vermijden dat overheden verantwoording afleggen – verantwoording af kúnnen leggen – omdat alles zich in het duister afspeelt: geheime wetten, geheime uitleg van geheime wetten door geheime rechtbanken – en geen enkele doeltreffende parlementaire controle.

Al met al is hier door de media maar weinig aandacht aan besteed, ook al hebben zich steeds meer moedige, principiële klokkenluiders gemeld.

Aan de ongekende vervolging van mensen die de waarheid vertellen, ingezet door de regering-Bush en sterk versneld door de regering-Obama, is grotendeels voorbijgegaan, terwijl een recordaantal rechtschapen mensen van ernstige misdrijven worden beschuldigd omdat ze hun medeburgers alleen maar laten weten wat er gaande is.

Het is dan ook uitzonderlijk wrang dat John Kiriakou (ex-CIA) in de gevangenis zit omdat hij de Amerikaanse martelingen heeft onthuld, maar dat de beulen en hun opdrachtgevers vrij rondlopen.

Ook WikiLeaks-bron Chelsea (geboren Bradley) Manning werd, behalve van andere ernstige misdrijven, beschuldigd van hulp aan de vijand (lees: het publiek).

Manning werd tot 35 jaar gevangenis veroordeeld, terwijl de mensen die in 2003 de onwettige en rampzalige oorlog met Irak beraamden, nog altijd worden behandeld als hoogwaardigheidsbekleders.

De afgelopen tien jaar hebben zich tal van oud-NSA-medewerkers gemeld die massale fraude, verregaande onrechtmatigheden en machtsmisbruik bij deze dienst hebben onthuld, zoals Thomas Drake, William Binney en J. Kirk Wiebe. Het antwoord was honderd procent vervolging en nul procent verantwoording, niet door de NSA en ook niet door de overheid.

Het is geen pretje om onthullingen over machtige partijen te doen, maar ondanks de slechte staat van dienst van de westerse media blijft de klokkenluider de laatste redding voor de waarheid, het evenwichtige debat en het behoud van de democratie – dat broze concept dat naar verluidt door Winston Churchill werd betiteld als ‘de slechtste regeringsvorm op alle andere na’.

Sinds de zomer van 2013 is het publiek getuige van een verschuiving in de discussie over deze kwesties. Dat komt omdat één moedig man, Edward Snowden, niet alleen de onafzienbare reeks overheidsmisdragingen onthulde, maar ook een lawine bewijsstukken aan een paar betrouwbare journalisten leverde.

De echo van zijn daden klinkt nog na over de hele wereld – en er komen nog veel meer onthullingen.

Nu heeft het publiek u nodig.

Tegenover elke Daniel Ellsberg, Drake, Binney, Katharine Gun, Manning of Snowden staan duizenden ambtenaren die elke dag weer iedereen bespioneren en het publiek en parlement voorzien van gekleurde of zelfs verzonnen informatie, waarbij ze alles kapotmaken wat ons als samenleving dierbaar heet te zijn.

Sommigen van hen vinden het misschien wel goed wat ze doen, maar velen horen boven de stemmen van hun leiders en achterbakse politici – en van de mensen wier intieme gedachtewisseling zij aftappen; ook vast en zeker hun inwendige Japie Krekel (het geweten van Pinokkio).

Verscholen in de kantoren van allerlei ministeries, inlichtingendiensten, politie en strijdkrachten zijn vele tientallen mensen diep ongelukkig met de verandering van onze samenleving in een soort kant-en-klare tirannie.

Eén van hen bent u.

U denkt:

- De ondermijning van de democratie en de uitholling van de burgerlijke vrijheden staan niet met zoveel woorden in mijn arbeidsovereenkomst.

- Ik bent opgegroeid in een democratische samenleving en wil dit zo houden.

- Ik heb geleerd het recht van gewone mensen op hun persoonlijke levenssfeer te eerbiedigen.

- Ik wil geen geïnstitutionaliseerd strategisch surveillancesysteem waarop de gevreesde Oost-Duitse Staatssicherheitsdienst (Stasi) groen van jaloezie zou worden.

Maar ja, waarom zou u zich ermee bemoeien? Wat kan iemand nu alleen doen?

Welnu, Edward Snowden heeft ons onlangs laten zien wat iemand alleen kan doen.

Hij onderscheidt zich als klokkenluider door de ernst van de wandaden en misdragingen die hij onthult aan het publiek, maar ook door de enorme hoeveelheid bewijs die hij ons tot nu toe heeft gepresenteerd. En er komt nog meer. Maar Snowden zou niet alleen mogen staan en zijn onthullingen zouden niet de enige mogen zijn.

Ook u kunt helpen bij de oplossing: verschaf betrouwbare journalisten – van oude media (zoals deze krant) of van nieuwe media (zoals WikiLeaks) – documenten die bewijzen welke onwettige, immorele, schadelijke activiteiten zich voltrekken op de plaats waar u werkt.

Eendracht maakt wel degelijk macht: u zult niet de eerste – en ook niet de laatste – zijn die zijn geweten volgt en ons laat weten wat er in onze naam wordt gedaan.

De waarheid zál uitkomen – dat is niet tegen te houden.

Achterbakse politici zúllen verantwoording moeten afleggen.

Het is aan u om aan de goede kant van de geschiedenis te staan en dit proces te versnellen.

Moed is aanstekelijk.