Tijd voor nieuwe mainstream metalhelden

verslaggever

Hee, 1985 heeft gebeld, ze willen hun metalfestivals terug. Het grootste metalfeest van Europa, Wacken Open Air (Duitsland) heeft Kreator (1982) en Iced Earth (1984) als grote namen voor de editie van 2014. Het Franse Hellfest heeft Black Sabbath (1968), Slayer (1981) en Aerosmith (1970) bovenaan de posters. Rondreizend festival Sonisphere tourt met Metallica (1981) als hoofdact. En ons eigen Nijmeegse Fortarock is apetrots op het boeken van Iron Maiden (1975). Snel naar het postkantoor om voor vijftig gulden een kaartje te kopen, zodra ik klaar ben met nintendoën.

Maar natuurlijk hebben die festivals groot gelijk. Die geriatrische orkesten geven nog altijd gave shows, en bovendien zijn er maar weinig moderne metalbands die net zo veel bezoekers trekken. Gelukkig is er Mastodon. De band uit Atlanta, Georgia, rammelt aan de poorten, klaar om de nieuwe vlaggendrager van de heavy metal te worden.

Agressief, snel en virtuoos

Aan de platen van Mastodon zal het niet liggen. Ze maken precies het geluid dat voor headbangers hard genoeg is, toegankelijk genoeg voor iedereen daarbuiten en bovendien niet té modern – ter voorkoming van het Nu Metal-effect (Herinneren we ons Limp Bizkit nog? Precies). De vier muzikanten gaven in 2002 een stomend visitekaartje af, Remission. Totaal originele sludgemetal, goed voor een flinke buzz in de onder- én bovengrondse muziekwereld. Leviathan (2004), met Moby Dick als thema, werd meteen een moderne klassieker en Blood Mountain (2006) was misschien nog wel beter, met een groter geluid en nog geraffineerder uitgewerkte songs. Het diepe, gelaagde Crack the Skye (2009) volgde, net als meer en meer fans. En hoewel de laatste plaat, het Grammy-genomineerde The Hunter (2011), wat gladder en nóg aanstekelijker werd, is Mastodon trouw gebleven aan hun agressiviteit, snelheid en virtuositeit.

Als een betonnen huis

Maar met goede platen alleen kom je er niet. Een echte vlaggendrager van moderne metal moet ook een goede livereputatie hebben. Zet hier een groen vinkje. Mastodon staat live als een betonnen huis, met gevlinderde vloer, hardhouten kozijnen en een felle schoorsteenbrand. Als bewijs geldt het deze week (alleen digitaal, hoe modern) verschenen Live at Brixton. Op deze registratie van een show van februari 2012 in de O2 Academy in Brixton, Londen doet de band alles goed waar het op de nogal dramatische voorganger Live at the Aragon (2011) aan schortte. Naast het feit dat Mastodon toen in het voorprogramma van virtuele cartoonband Dethklok speelde, en de setlist bestond uit het in z’n geheel spelen van het uitgesponnen, ingewikkelde Crack the Skye, was vooral de zang van alle drie de zingende bandleden vreselijk vals. Alsof een krolse kat gillend uit een hoge boom valt en onderweg elke tak raakt. Vooral de van vingerkoot tot voorhoofd getatoeëerde gitarist Brent Hinds helpt vanaf het begin van die liveplaat met z’n geknepen stem hele nummers om zeep. Voor zo’n perfectionistische band is lastig te begrijpen waarom deze plaat ooit de winkels heeft gehaald.

Nu, twee jaar later, is alles anders. Mastodon staat er als hoofdact van hun eigen uitverkochte show, met vijfduizend man publiek dat speciaal voor hen een kaartje heeft gekocht. Dat doet het enthousiasme van band én zaal goed. De setlist is doordacht, dynamisch en spannend. En ook aan de zang is duidelijk hard gewerkt.

Instrumentaal is Mastodon bovendien subliem. De show is een furieuze bloemlezing uit de discografie van de band, van vrachttrein ‘Dry Bone Valley’, tot heuse metalhymne ‘Creature Lives’, waarbij de bandleden van voorprogramma’s Red Fang en Dillinger Escape Plan het koortje vormen en honderden rode ballonnen uit het plafond komen. Hoogtepunt is riffmonster ‘Blood and Thunder’, waarbij de zaal massaal het refrein White Whale! Holy Grail! meebrult. Het hele Mastodon-arsenaal van vingerplukkende, fretverslindende, aaneengeknoopte rauwe riffs komt voorbij. Ouder werk als ‘I Am Ahab’ en ‘March of the Fire Ants’ wordt met net zo veel enthousiasme en zorgvuldigheid uitgevoerd als nummers van The Hunter. Bovendien zonder de net iets te gladde productie op die cd.

Hey! Hey! Hey?

Zoals altijd speelt de band alles ‘op z’n Ramones’: less talk, more rock. De liefhebbers zien dat graag. Geen gelul, speuluh. Maar zijn, om Ahoy of Ziggo Dome als headliner te vullen, meer showelementen nodig? Meer hey!-hey!-hey!-momentjes, als bij Metallica, toneelstukjes als die van Rammstein, een poppetje als bij Iron Maiden? Of (doe het niet!) een ballad?

Waarschijnlijk is gewoon vlammende shows als in Londen afleveren genoeg. Dan kan het niet lang duren voor ze bovenaan de festivalposters gaan prijken, 3FM ze ontdekt en Matthijs van Nieuwkerk ze ongemakkelijk aankondigt voor 30 seconden riffwerk in De Wereld Draait Door.