GroenLinksers gaan na ruzie samen verder

Midden in de crisis die GroenLinks vorig jaar doormaakte – na het verlies bij de Tweede Kamerverkiezingen en het vertrek van partijleider Jolande Sap – beleefde de driekoppige Europese delegatie van de partij in Brussel een eigen mini-crisis. De hoofdrolspelers in het conflict van toen, Europarlementariërs Bas Eickhout en Judith Sargentini, staan nu op nummer één en twee van de kandidatenlijst voor de Europese verkiezingen in mei. Op het partijcongres wordt morgen de definitieve lijst vastgesteld.

Directe aanleiding voor de hevige discussies in de Europese delegatie, zeggen bronnen in Den Haag en Brussel, is het optreden van Judith Sargentini na de Kamerverkiezingen in september. Zij is dan nog delegatieleider van GroenLinks in Brussel en doet mee aan het partijoverleg over de positie van Sap. De uitkomst is een verklaring: de partijtop is ‘verheugd’ omdat Sap aanblijft. De twee andere leden van de Europese delegatie, Bas Eickhout en Marije Cornelissen, horen later over die steun namens hen en zijn het er niet mee eens. Ze zijn geïrriteerd, maar vinden: nu is het moment van aftreden voorbij en moet worden gewacht op de uitkomst van de evaluatie van de verkiezingsuitslag, over een paar maanden.

Drie weken later komt de volgende verrassing, als deze krant meldt dat de partijtop, ook Sargentini, het vertrouwen in Sap toch kwijt is. Vooral Eickhout, zeggen betrokkenen, heeft er genoeg van: de delegatie wist opnieuw van niks. Eickhout was al langer ontevreden over de informatie die hij van Sargentini kreeg over de partij. Zo wil hij niet verder werken.

Wat op de achtergrond meespeelt: journalisten beschouwen hem als de belangrijkste GroenLinks-Europarlementariër. Hij volgt de financiële crisis met kennis en geeft heldere analyses over de euro. Ook Sap laat zich door hem bijpraten over Europa. Hij is de facto de nummer 1.

Vanuit Nederland probeert GroenLinks de problemen in Brussel op te lossen. Er zijn gesprekken met leden van het interim-partijbestuur, er komt een coach. De uitkomst is dat Sargentini het delegatieleiderschap neerlegt, ze heeft geen steun meer van de andere Europarlementariërs.

De hele delegatie belt met Bram van Ojik, net fractievoorzitter geworden, en vlak voor Kerst staat in de nieuwsbrief van GroenLinks dat Sargentini „om persoonlijke redenen” het leiderschap van de delegatie neerlegt. Eickhout neemt het over.

Van Ojik zegt nu: „Zij hebben de problemen kennelijk zelf op deze manier willen oplossen en voor mij was daarmee de kous af.” Erg diep kan het ook niet gezeten hebben, denkt hij: „Anders zouden ze daarna niet zo goed hebben samengewerkt en nu samen bovenaan de kandidatenlijst staan. Ik zie dat als hét bewijs dat er geen blijvende wonden zijn geslagen.”

Brusselse journalisten waren verbaasd toen Eickhout opeens de delegatie leidde – over elk nieuwtje stuurt de partij een persbericht. Kom op, was het antwoord: het delegatieleiderschap is ‘een taak die je erbij doet’ en het stond in de nieuwsbrief.

Door de telefoon vanuit Straatsburg zegt Eickhout wat hij vorig jaar ook zei: „Het was Judiths beslissing om op te stappen.” En: „Ik kan me prima vinden in de kandidatenlijst met Judith op twee.” De tijd na de Tweede Kamerverkiezingen was voor GroenLinks „naar”, met discussies en spanningen, zegt Eickhout. Ook in de Europese delegatie. „Je had die verkiezingsuitslag en dan nemen mensen posities in. Dan zit je niet altijd op dezelfde lijn. Dan heb je emotionele gesprekken. Maar het is onzin dat ik het vertrouwen in Judith heb opgezegd.”

Sargentini zegt ook dat er geen problemen waren in de delegatie. Ze had haar collega’s „gesondeerd” over Sap. Het was een moeilijke tijd met „hevige debatten”. Ook in haar delegatie? „Dat lijkt me niet heel belangrijk.” Want een verband met haar aftreden als delegatieleider is er volgens haar niet. „De redenen zijn privé.”

In het voorjaar overwoog ze om zich toch weer kandidaat te stellen als lijsttrekker – en dus ook als delegatieleider. Maar ze wilde op plaats twee. Als de peilingen kloppen, zou de partij nu één zetel halen in Brussel. Maar volgens Van Ojik valt er veel te winnen als de campagne begint. „Er zijn maar twee pro-Europese partijen in ons parlement, D66 en wij. De rest is in een anti-Europese kramp geraakt.”