Zomaar een begrotingsdeal in de VS!

Correspondent Verenigde Staten

Volkomen onverwacht hebben Democraten en Republikeinen in het Amerikaanse Congres in de nacht van dinsdag op woensdag overeenstemming bereikt over een begroting voor de komende twee jaar. Als het Huis van Afgevaardigden en de Senaat de deal vandaag accepteren, zal dat de eerste goedgekeurde begroting sinds 2009 zijn. Een tweede sluiting van de federale overheid in korte tijd, die op 15 januari zou beginnen, is daarmee van de baan.

Gisternacht maakten de Democratische senator Patty Murray en de Republikeinse afgevaardigde Paul Ryan hun compromis bekend. De toon die met name Ryan aansloeg, was opmerkelijk verzoenend. Hij geldt als een Republikeinse havik op financieel gebied, die de staatsschuld met drastische bezuinigingen wil verminderen. Nu zei Ryan: „Ik ben hier trots op. Dit compromis is een stap in de goede richting.”

President Barack Obama liet vanuit Zuid-Afrika weten dat hij opgetogen is over de deal. De kans dat het Congres voorstemt is groot. Verzet komt vooral vanuit de linkervleugel van de Democraten en de rechtervleugel van de Republikeinen. „We hebben lagere schulden nodig en meer banen. Dit plan doet niets aan beide problemen”, zei de conservatieve senator Marco Rubio bijvoorbeeld.

Strategiewijziging

Het compromis beëindigt tijdelijk de loopgravenoorlog van de laatste jaren over de overheidsfinanciën. Republikeinen eisten drastische hervormingen in de zorguitgaven en de sociale zekerheid, en weigerden mee te werken met de Democraten om de staatsschuld te verlichten.

In maart ging de zogeheten ‘sequester’ in, een pakket drastische bezuinigingen (85 miljard dollar in dit jaar) voor belangrijke overheidsuitgaven, zoals Defensie. Het Congres had zichzelf deze sanctie opgelegd, omdat er geen overeenstemming over de overheidsfinanciën was. Aan die sequester, een politieke nachtmerrie, komt met dit begrotingsakkoord een einde.

Nu hebben Ryan en Murray, met goedvinden van de top van hun partijen, afgesproken de heikele thema’s te laten rusten. Ideologisch beladen onderwerpen worden genegeerd. Dat komt vooral door een strategiewijziging van de Republikeinen. Ze verzetten zich de laatste jaren fel tegen ieder Democratisch begrotingsvoorstel, in de hoop zo de Democratische macht te breken. De schuld van de politieke patstelling die hierdoor ontstond, zou de kiezer bij de Democraten leggen. Maar tijdens de laatste crisis, in oktober bij de gedeeltelijke overheidssluiting, bleek dat juist voor de Republikeinen niet goed uit te pakken; zij kregen van het Amerikaanse publiek de schuld van de impasse.

De Republikeinen hopen nu met een gematigder houding de aandacht te verleggen. Centraal in hun verzet staat nu het nieuwe zorgstelsel. Dat is impopulair en ondanks Obama’s beloftes voor velen nog altijd ontoegankelijk. Met Obamacare kunnen de Republikeinen bij de kiezers meer sympathie winnen dan met verzet tegen de begroting.