‘Meer geweld tegen vrouw in landen waar prostitutie legaal is’

De aanleiding

Vorige week schoof seksuologe Goedele Liekens aan bij het praatprogramma RTL Late Night. Ze sprak hier over de nieuwe Franse wet die ‘hoerenloperij’ verbiedt. Volgens Liekens is de wet een goed signaal van de Fransen. In een geciviliseerde maatschappij horen vrouwen niet te koop te zijn, zei ze. En ze had nog een argument vóór de strafbaarstelling. „Het seksueel geweld neemt toe in culturen waarin prostitutie is gecultiveerd.” In landen waar vrouwen te koop zijn, is meer seksueel geweld, zei Liekens. Dat laatste gaan we vandaag checken.

Waar is het op gebaseerd?

Liekens vertelt in een telefoongesprek dat haar opmerking is gebaseerd op een onderzoek van de Vrouwenraad, waar meer dan 40 Belgische vrouwenorganisaties bij zijn aangesloten. Zij deden in 2012 onderzoek naar prostitutie. Uit dit onderzoek blijkt dat het reguleren van prostitutie het geweld niet doet afnemen.

En, klopt het?

Wat opvalt in het onderzoek waar Liekens haar stelling op baseert is dat prostitutie wordt gelijkgesteld aan „geweld tegen de vrouw”. De onderzoekers stellen dat prostitutie nooit vrijwillig is. Alle prostitutie is dus een vorm van geweld. In landen waar prostitutie niet verboden is, wordt ‘het geweld tegen de vrouw’ volgens het onderzoek genormaliseerd. Het reguleren of legaliseren van prostitutie leidt dus tot meer geweld, aldus het onderzoek. In het onderzoek worden geen cijfers naast elkaar gelegd van geweldsincidenten tegen sekswerkers in landen waar het verboden is en in landen waar het legaal is. Zo weten we dus niet om wat voor geweld het precies gaat, en hoe vaak het precies plaatsvindt.

Deskundigen zijn het dan ook niet eens met de conclusie van dit onderzoek. Zij zien juist dat in landen waar prostitutie niet verboden is, minder geweld plaatsvindt tegen sekswerkers.

Sietske Altink doet sinds de jaren tachtig onder meer onderzoek naar prostitutie in Nederland, waar dat niet verboden is. Uit onderzoeken die zij kent, blijkt juist dat in landen als Nederland mínder geweld plaatsvindt tegen sekswerkers in vergelijking met landen waar prostitutie illegaal is. Haar onderzoeken zijn gebaseerd op gesprekken met prostituees in Nederland en Oost-Europese landen.

Het is lastig om exacte geweldscijfers naast elkaar te leggen omdat de politie geen cijfers bijhoudt van geweld dat zich specifiek tegen sekswerkers richt. In bijvoorbeeld Oost-Europese landen waar prostitutie illegaal is, ervaren vrouwen veel geweld van klanten, clubeigenaren en de politie, zegt Altink. In Nederland ervaren sekswerkers weinig geweld van klanten en geen geweld van de politie. Ook kunnen vrouwen in Oost-Europese landen niet zomaar op de politie rekenen wanneer er een geweldsdelict plaatsvindt, aldus Altink. In Nederland kan dat wel.

Ook Ilonka Stakelborough, de directeur van Stichting Geisha was erg verbaasd over de opmerking van Liekens. Haar organisatie behartigt de belangen van sekswerkers en zij heeft zelf veel contact met Nederlandse prostituees en met internationale sekswerkorganisaties. Volgens Stakelborough is geweld tegen sekswerkers juist in het buitenland een veel groter probleem dan in Nederland. Dat blijkt volgens haar ook uit contacten met andere landen waar prostitutie verboden is. Omdat prostitutie hier niet verboden is, heeft de overheid meer controle op de problemen in het prostitutiecircuit, zegt Stakelborough.

Conclusie

Het onderzoek waar Goedele Liekens naar verwijst heeft als aanname dat alle prostitutie gelijkstaat aan geweld. Het vergelijkt niet het aantal geweldsdelicten tegen sekswerkers in landen waar prostitutie legaal is met die in landen waar dat verboden is. Mensen die in direct contact staan met sekswerkers zijn verbaasd over de opmerking van Liekens. Zij zien juist dat in landen waar het niet verboden is minder geweld plaatsvindt tegen sekswerkers. Wij beoordelen deze stelling als ongefundeerd.