:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2013/12/nes-robinutrecht.jpg)
In deze maandelijkse rubriek beschouwt Martijn Kleppe, onderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en gespecialiseerd in persfotografie, bepaalde foto-onderwerpen. Vandaag: de man van de wateroverlast.
Met een fikse storm en springtij waren de omstandigheden vorige week hetzelfde als tijdens de watersnoodramp van 1953. De gevolgen bleven dit keer beperkt tot een paar plekken waar het water over de kades liep. Zo ook bij het atelier van Cees van Nes.
Steeds hetzelfde beeld: Van Nes voor het raam
Zodra het water hoog staat, klotst het tegen zijn raam. Een foto van dat tafereel stond afgelopen zaterdag in onder meer de Volkskrant en het Haarlems Dagblad, daarnaast besteedde het tv-programma Editie NL er aandacht aan. Toch doet de foto erger vermoeden dan in werkelijkheid is.
De foto die zaterdag in de kranten stond was niet de eerste die van Van Nes is gemaakt. In januari 2012, toen er ook hoogwater in Dordrecht was, werd hij door freelance fotograaf Rinie Boon vastgelegd. De foto belandde op de voorpagina van het Algemeen Dagblad.
Meneer van Nes voor zijn raam tijdens hoogwater in 2012. Foto Rinie Boon
Zijn foto veroorzaakte een stroom van dagjesmensen, die probeerden precies dezelfde foto te maken. Ook ANP-fotograaf Robin Utrecht was die dag in Dordrecht. Zijn foto werd wereldnieuws en belandde in de jaaroverzichten van onder meer The Atlantic en Getty Images.
Toeristen fotograferen ondergelopen straten in Dordrecht tijdens hoogwater in 2012. Foto ANP / Robin Utrecht
De foto van Van Nes, gemaakt door ANP-fotograaf Robin Utrecht in 2012. Foto ANP / Robin Utrecht
Ook werd de foto van Utrecht, samen met een opname van ANP-fotograaf Jerry Lampen, geplaatst in een van de jaaroverzichten 2013 van TIME Magazine. Lampen herkende de plek meteen toen hij vorige week in Dordrecht rondliep.
Meneer Van Nes in zijn atelier na de storm van vorige week. Foto ANP / Jerry Lampen
Identieke foto’s gebrek aan creativiteit?
Kleppe over de foto:
Daarmee lijkt hij (meneer Nes, red.) de man geworden die de problemen van hoogwater het beste visualiseert. Zoek je een plek om wateroverlast te fotograferen? Ga naar Dordrecht en wacht tot meneer van Nes achter zijn kelderraam staat.
Kleppe vraagt zich of de identieke foto’s een gevolg is van een gebrek aan creativiteit. Volgens Lampen zelf niet: “Een foto van een identiek doelpunt plaats je toch ook gewoon?” De wateroverlastfoto is dan ook niet de eerste die vaker terugkeert. Kleppe:
Op de maandag voor Prinsjesdag staat vaak een foto in de krant van politiepaarden die oefenen voor de volgende dag door langs rookbommen te lopen op het strand van Scheveningen. Een foto van de wandelaars die bij zonsopgang de Waalbrug oversteken is onvermijdelijk bij de berichtgeving over de Nijmeegse vierdaagse.
Prinsjesdag 2013 en 2012:
Militairen met paarden oefenen maandag met oefenmunitie en rookbommen op het strand van Scheveningen. Foto ANP / Robin Utrecht
Cavalerie bereidt zich voor op Prinsjesdag op het strand van Scheveningen in 2012. Foto ANP / Koen van Weel
De Nijmeegse vierdaagse in 2013 en 2012:
Nijmeegse vierdaagse 2013. Foto ANP / Erik van ’t Woud
Nijmeegse vierdaagse in 2012. Foto ANP / Erik van ’t Woud
Maakt het uit? Nee, zo meent Kleppe:
Het zijn de archetypische voorstellingen die ons leven structureren en het nieuws overzichtelijk maken. Als meneer Nes volgend jaar weer gefotografeerd wordt achter zijn kelderraam kunnen we hem definitief in het rijtje opnemen.
Update 23:40
Naar aanleiding van dit artikel heeft fotograaf Etiene Busink laten weten dat hij al in 2003 een zelfde soort foto heeft gemaakt die gepubliceerd is in De Dordtenaar.
Martijn Kleppe werkt als onderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en is gespecialiseerd in persfotografie. Tips en opmerkingen: beeldverhaal@nrc.nl.