Machinist Mannes zou zo weer naar Rusland varen

Correspondent Rusland

Not so bad, but not so good, it’s a problem yes, neuriede de Russische gevangenisdokter tijdens onderzoek aan het hart van de zieke Greenpeace-machinist Mannes Ubels, in de stadsgevangenis van Sint-Petersburg. „Terwijl ik nog op tafel lag. Dat heb ik ook weleens, dat ik uit mezelf begin te zingen. Maar nu dacht ik wel: wat is er aan de hand?” Ubels was duizelig en wist nog niet dat hij niet lang erna op borgtocht vrij zou komen.

Sinds vrijdag is de machinist van ijsbreker Arctic Sunrise uit de cel, net als 28 andere opvarenden die twee maanden geleden bij een protest tegen Russische olieboringen in de Barentsz-zee werden gearresteerd. Alleen de 59-jarige marconist Colin Russell zit nog vast.

Mannes Ubels (42) werkt als machinist voor Greenpeace, koos daar bewust voor, maar ziet zichzelf niet als activist. ‘Ik stap rustig in het weekend op de motor om ergens heen te rijden waar ik helemaal niet hoef te zijn om daar ook nog een pizza met tonijn naar binnen te werken’, schreef hij vanuit de gevangenis.

In het hotel waar Ubels zich na enige dagen rust laat interviewen, zegt hij „gepast optimistisch” te zijn. „Het zou best kunnen dat ze ons hier houden en na de Olympische Spelen [in februari] zeggen: nog even een paar maandjes doen. Dan kunnen ze in elk geval in Rusland de illusie hooghouden.”

Wat gebeurde er toen je ziek werd?

„Ik werd duizelig en wist niet waar het vandaan kwam. Ik was net verhuisd van een hele koude kamer in Moermansk naar een hele warme kamer in Sint-Petersburg. Er werd muziek gedraaid zodat je niet kon communiceren, en ik zat met drie Oezbeken van wie er een hardhorend was. De tv ging om zes uur ’s ochtends aan en om vier uur ’s ochtends uit. De dokter zei: heart not good. Ik kreeg valeriaan, paracetamol en pilletjes voor hoge bloeddruk. Als je hart niet goed is, hoef je daar niet mee aan te komen.”

Hoe was de ondersteuning van het Nederlandse consulaat?

„Ik ben zwaar onder de indruk. Tijdens de rechtszaak [waarin Ubels klaagde over zijn gezondheid] is consul Jennes de Mol naar buiten gegaan en heeft direct een brief naar de gevangenis gestuurd. De volgende dag stonden er drie dokters. Maar het enige wat ze deden was bloeddruk meten. En die was prachtig toen.”

Ben je er nu achter waar je last van had?

„Dit weekend heb ik een hele goede medische check gehad. Ze zijn erachter gekomen dat een van mijn nekwervels een ader of zenuw – ik moet het nog even goed vertalen – in mijn nek heeft bekneld. Doordat ik twee maanden lang met gebogen hoofd op de onderste brits van een stapelbed heb gezeten. Het was de enige plek waar je comfortabel kon lezen of brieven schrijven.”

De boringen zijn ondanks die ontberingen niet afgewend. Was dat het waard?

„Het is nogal een offer dat je brengt. En dat ook niet bewust gedaan is. Ik ben wel blij dat dit gebruikt is voor de campagne waarvoor we er uiteindelijk heengegaan zijn.”

Jullie ijsbreker ligt nog in Moermansk. Enig idee hoe het ermee gaat?

„Op 5 oktober was ik er voor het laatst, onder begeleiding. Toen heb ik onderhoud kunnen doen. Dat had ik per brief gevraagd. Een schip is niet iets wat je zomaar achter kan laten. Die machinist van de kustwacht aan wie ik het schip overdroeg, leek serieus. Maar het kan op den duur te veel werk worden. Ik verwacht dat de generator ermee stopt en het licht uitgaat. Dan krijg je lekkage aan de motor, waarschijnlijk loopt er water de schroefastunnel binnen.”

Is alles kort en kleingeslagen?

„Niet dat ik weet. Het is wel een grote rotzooi omdat alles overhoop getrokken is.”

Zie je jezelf al weer aan boord bij een volgende protestactie?

„Zeker. Je laat je niet intimideren. Voor heel kort wel even, maar dit schrikt me niet af om weer aan boord te stappen.”

Je zit misschien nog even in Sint-Petersburg. Wat is je gevoel bij Rusland na twee maanden cel?

„Ik hoop in elk geval hier naar het ballet en de Hermitage te kunnen. Met de autoriteiten is het moeilijk. Bij de Russen heb ik wel een warm gevoel. Toen ik ziek was, deelde ik mijn cel met drie andere jongens. Eén zat vast wegens hooliganisme. Hij zou hebben geschoten met een machinegeweer. Ik lag bovenop het stapelbed, het licht ging nooit uit. Ze zijn met zijn drieën op het stapelbed gaan staan, en hebben mij met matras en al beneden neergelegd. En een gordijntje opgehangen.”

Denk je al aan wat je hierna wilt doen?

„Wat ik het liefste zou hebben, is dat de zaak gewoon ophoudt en ik het schip kan gaan terugvaren. Dan ga ik naar Moermansk.”

Ga je niet liever eerst naar Nederland?

„Ik denk dat het uiteindelijk erger is geweest voor de mensen thuis dan voor mij. Het ergste voor mij is het lawaai in de gevangenis geweest. Dat ik niet de rust en ruimte had die ik aan boord heb. In Nederland is het ook weer druk. Voor mij zou het beste zijn om op het schip te zitten en over de oceaan uit te kijken. Dat Faiza [Oulahsen, de andere Nederlandse opvarende] naar Nederland gaat, daar met de pers spreekt, en ik intussen stilletjes het schip Amsterdam in kan varen.”